Lesbók Morgunblaðsins - 04.08.1974, Side 16

Lesbók Morgunblaðsins - 04.08.1974, Side 16
Axel Springer Framhald af bls. 14 Springer sagði m.a.: — Þér eruð vafalaust sammála mér um það, að frjálst þjóðfélag fái ekki staðizt án frjálsrar blaðaútgáfu. Spurningin er aðeins, hvort hið frjálsa þjóðfélag vilji láta blöðin lifa. Hvort það sé reiðubúið að greiða það, sem frjáls blaðaútgáfa kostar. Áskriftargjaldið, sem blöðin fá, nægir engan veginn fyrir útgáfukostnaði. Fyrir Die Welt fáum við nú 6.80 mörk á mánuði frá hverjum áskrifanda, en það kostar 21 mark að fram- leiða blaðið fyrir hann. Mismun- inn, 14.20 mörk, verður að fá með auglýsingum. Ef við myndum prenta Die Welt án auglýsinga, myndi blaðið kosta meira en 15 mörk á mánuði. Sem sagt f stuttu máli: Auglýsingarnar tryggja frelsi og sjálfstæði Die Welts. Þetta er hættulegt ástand, eða eins og Cecil King hefur orðað það: „Staðreyndin er einfaldlega sú, að lífsmöguleikar blaðanna byggjast ekki á hinni þjóðfélags- legu nauðsyn þeirra, heldur á getu þeirra til að afla sér aug- lýsinga.“ Og Springer sagði ennfremur: — Dagblöðin hafa mikilvægu hlutverki að gegna í þjóðfélaginu. En við hlið þeirra hafa nú komið fram aðrir fjölmiðlar. Þess vegna verða blöðin að leggja meira á sig til að standast aukna samkeppni. Það táknar síaukin útgjöld. Lesendur eru ekki reiöubúnir til að greiða það verð, sem kemst nálægt því, sem það kostar að búa til blöð handa þeim. Þess vegna verða auglýsingar að standa undir meginhluta framleiðslu- kostnaðarins. Það er auðvelt að gera sér grein fyrir afleiðingum þess, ef auglýsingatekjurnar minnkuðu. Það myndi tákna: samruna, ef dagblöðin eiga að halda áfram að vera efnahagslega og stjórnmálalega sjálfstæð. Það myndi tákna: opinbera styrki, ef menn vilja koma í veg fyrir sam- runa.“ Frá tilkomu sjónvarpsins, og þá sérstaklega eftir að auglýsingar tóku að birtast þar, hefur Axel Springer oft vakið máls á sam- bandinu milli blaða og sjónvarps nú og f framtfðinni. Hann efast ekki um, að dagblöðin hafi varan- legri áhrif á fólk en sjónvarp, án þess að hann á nokkurn hátt vilji gera lítið úr áhrifum þess. Hann telur óhjákvæmiíegt, að leiðir verði fundnar til samvinnu blaða og sjónvarps, því að ella muni blöðin eiga í vök að verjast. Springer og blöð hans hafa háð harða baráttu gegn þeirri einokun araðstöðu, sem útvarps- og sjón- varpsstöðvar hafa í Þýzkalandi, og sýnt fram á hina ójöfnu að- stöðu blaða og þeirra í samkeppn- inni. Springer krefst þess, að dag- blöðunum verði gefinn kostur á að stofna hlutafélag um sjónvarp, sem rekið sé með auglýsingum. Hann hefur réttilega bent á, að tekjur frá sjónvarpsstöðvum sem •þannig séu reknar, hafi stutt dag- blöðin í Englandi og Bandaríkjun- um, en hinar ríkisreknu stöðvar f Þýzkalandi og Frakklandi hafi reynzt verstu óvinir þeirra. Stjórnmálamaður Axel Spring- er, hvað vill hann? Vafasamt er, hvort Springer hafi haft neinn sérstakan áhuga á stjórnmálum á fyrstu árum sínum sem blaðaútgefandi. Blöð hans voru óháð flokk- um f fyrstu, en þau hafa orð- ið æ pólitískari, eftir því sem eigandi þeirra fór að hafa meiri afskipti af stjórnmálum. Ilann telur sig hafa köllun. Ef hannhefði einvörðungu sótzt eftir peningum, hefði verið hyggileg- ast fyrir hann að vera varkár og hlutlaus eins og í upphafi. En hann hefur tekið æ ákveðnari afstöðu í innan- og utanríkis- málum Þýzkalands, og það hefur dregið úr upplagi nær því hvers einasta blaðs hans. Bild-Zeitung var um tfma að nálgast 5 milljónir, en 1970 hafði upplagið minnkað um eina milljón. Axel Springer hefur sett rit- sjórum blaða sinna 4 grundvallar- reglur, sem þeim ber að fylgja: 1) Að vinna að friðsamlegri sameiningu Þýzkalands, helzt inn- an sameinaðrar og frjálsrar Evrópu. 2) Að vinna að sáttum milli Gyðinga og Þjóðverja og um leið að stuðningi við þá f lffshags munamálum þeirra. 3) Að vinna gegn einræði í hvaða mynd sem er. 4) Að verja frelsi einstaklings- ins í þjóðfélaginu. Springer hefur sfðan að sjálf- sögðu oft á tfðum rökstutt þetta og skýrt nánar. Um þriðju regl- una hefur hann sagt m.a.: — Þeg- ar ég snýst gegn sérhverri mynd einræðis, þarf ég f rauriinni ekki að rökstyðja það nánar. Ég hef aldrei haft nein samskipti við fas- ista. En ég hlýt að grípa um höfuð mér, þegar ég heyri fólk, sem maður tekur mark á, segja, að ef það yrði að velja milli kommún- isma og fasisma, hlyti það að velja kommúnisma, því að hann sé byggður á mannúðlegum grund- velli. Ég ætla bara að vona að friðarsinnar vorra daga verði ekki valdir að eins miklum hörm- ungum og fyrirrennarar þeirra fyrir þremur áratugum... Með þessu sjónarmiði sínu hlaut Springer óhjákvæmilega að lenda í æ hatrammari andstöðu við hina stöðugt róttækari þýzku vinstrisinna. Blöð hans hafa for- dæmt uppþot og óeirðir æskulýðs- ins og hinn pólitíska undirróður í háskólum og menntaskólum. Þau hafa ráðizt gegn þeim hryðju- verkaflokkum, sem hafa vaðið uppi f Þýzkalandi undanfarín ár með sprengjutilræðum og morð- um. Og loks varð ósættanlegur fjandskapur milli Axels Spring- ers og þýzka sósíaldemókrata- flokksins. Þegar helzta stefnumál Springers var sameining Þýzka- lands, hlaut honum að finnast austur-stefna Brandts kanslara, vera ógæfa. Hvort hann hafi á réttu að standa f þvf efni, getur tfminn einn leitt f ljós. En af- staða hans, eins og málum er háttað núna, hefur leitt til þess, að með öllu hefur slitn- aðl upp úr gamalli vináttu þeirra Willys Brandts og Axels Springers og að þýzki sósf- aldemókrataflokkurinn og verkalýðsfélög, sem honum eru tengd, hafa lagt bann við öllum skiptum við blöð Springers. Sér- staklega hefur þetta bitnað á Bild-Zeitung, sem höfðar einmitt til hins breiða fjölda. Hinir róttækustu hópar meðal vinstrisinna hafa lýst Axel Springer höfuðóvin sinn, helzta fulltrúa kerfisins, sem þeir vilja brjóta niður. Það er ekki hættu- laust að vera sá maður, sem vill halda uppi röð og reglu og berst fyrir þvf, að þýzka Sambandslýð- veldið verði áfram lýðræðislegt réttarríki. Róttækir rithöfundar hafa haft f heitinum við blöð Springers og Ullstein-forlagið. 1968 gerðu yfir þúsund stúdentar í Berlín árás á Springer-húsið að áeggjan og undir stjórn — eins og síðar kom í ljós — félaga úr þeim hópi, sem morðingja- og sprengju- tilræðaflokkurinn Baader-Mein- hof kom úr. Þeir brutu glugga, brenndu bfla og mölvuðu allt og eyðilögðu, sem þeir gátu. Lögregl- an fékk ekki við neitt ráðið. Það var starfsfólk hússins sjálft með prentarana í broddi fylkingar, sem ráku árásarmennina á flótta. Og tilraunirnar til að ganga af Springer dauðum í bókstaflegum skilningi urðu enn hættulegri en áður. 1972 sprungu tvær sprengj- ur á 2. og 3. hæð f blaðahúsi hans f Hamborg, og sautján manns særð- ust, flestir setjarar og prófarka- lesarar. Sama kvöld fannst ósprungin sprengja í húsinu og seinna tvær í viðbót. Sjálfur getur Axel Springer hvergi farið nema í fylgd lífvarð- ar. Vörður er stöðugt hafður um hans eigin hús og byggingar blaðasamsteypunnar. Hann ekur aldrei tvisvar í röð í sama bíl og fer aldrei tvisvar sömu leið. Þegar hann ætlar að mæta á fundi, er aldrei tilkynnt fyrirfram um væntanlegan komutfma hans. Við slík skilyrði verður blaða- kóngur Þýzkalands að lifa, — af því að hann er frjálslyndur, hægri sinnaður lýðræðissinni og yfir- lýstur andstæðingur kommúnista. Fólk, sem þekkir Axel Springer vel, segir, að hann muni ekki hvika frá stefnu sinni. Andstæð- ingar hans, sem bera hann alls kyns illum sökum, neita honum þó ekki um einn góðan eiginleika: að hann sé hugrakkur maður. AJAX með sítrónukeim I nýja uppþvottaefnið, _ I fjarlægir fítu fíjóttogvel. Nýja AJAX - uppþvottaefnið fjarlægir fituleifar án fyrirhafnar. Teskellur - eggjabletti - varalit. Vinnur bug á lykt - jafnvel fisk- og lauklykt - heldur uppþvottavatninu ilmandi. AJAXmeð sítrónukeim - hin ferska orka.

x

Lesbók Morgunblaðsins

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Lesbók Morgunblaðsins
https://timarit.is/publication/288

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.