Lesbók Morgunblaðsins - 17.10.1976, Page 11

Fyrsti
fiski-
róðurinn
Saga eftir KRISTMANN
GUÐMUNDSSON
Þetta var fyrsti fiskiróðurinn hans
Gríms litla, og mikið hafði hann
hlakkað til þessa dags.
Árum saman hafði hann beðið afa
sinn, sem var formaður á stærsta
bátnum f Víkinni, að lofa sér með í
róður. En gamli maðurinn sagði allt-
af, að nógur væri tíminn; hann yrði
nú að fermast fyrst. Og á meðan
skyldi hann læra landvinnuna: gera
að fiskinum og verka hann, beita
linur og annað þessháttar. En allt
þetta fannst Grími litla ósköp leiðin-
legt. Hann ætlaði sér að verða sjó-
garpur, eins og afi hans, verða for-
maður á stórum bát og tyggja skro og
skipa fyrir, ganga í klofháum stígvél-
um og með gulan sjóhatt. Á sunnu-
dögum ætlaði hann svo að standa
gleiður fyrir framan sjóbúðina sfna,
tala við hina kallana og spýta rr.ó-
rauðu.
En árin liðu seint og hann hafði oft
verið óþolinmóður. Loksins fermdist
hann svo f vor. Þá sagði afi: „Nú jæja,
kannski best að fara að kenna þér
sjóinn, lagsi. Þú færð að fljóta með í
næsta róðri."
Og nú var hann kominn út á mið;
Og fram að þessu hafði allt verið gleði
og gaman. Þeir sigldu snarpan byr út
Vikina i sólskini morgunsins og hvað
eina gekk eins og í sögu. Enginn
þurfti að hreyfa ár, fyrr en komið var
út á miðin og farið að leggja lóðina.
Þetta var alveg eins og Grfmur litli
hafði hugsað sér það: skemmtilegt og
spennandi, og einhver munur á þvf
eða þræla i fiskverkun og beitningu I
landi. Hann sat á þóftu frammf, að-
gerðalaus, og horfði á afa sinn, hann
Gamla-Grim, síðskeggjaðan, brúna-
þungan og svipmikinn, þar sem hann
sat við stýrið og skipaði fyrir, hvass
nokkuð og stuttur í spuna. Hann þótti
sjókaldur, gamli maðurinn. En ein-
mitt svona ætlaði litli Grimur að
verða, alveg eins og afi hans, sem var
djarfasti, en jafnframt öruggasti for-
maðurinn ÍVÍkinni.
En — æ — hver skollinn var nú
þetta? — Grfmur litli hafði ekki veitt
veðrinu neina eftirtekt siðan þeir
felldu seglin, en þá var glaða sólskin
og svo lítill vindur. Og meðan verið
var að leggja lóðina kom snöggvast
blæjalogn. En nú var sólin allt i einu
horfin, himinninn hulinn skýjum og
farið að hvessa á norðaustan; Bátur-
inn hjó, og allt um kring var sjórinn
tekinn að freyða, hvitir öldukambar
svo langt sem augað eygði og sást
varla til lands, rétt grillti í Vikurhorn-
ið.
Grfmur litli hafði oft og mörgum
sinnum heyrt um það talað, hvað
hann gæti verið snöggur að rjúka upp
á norðaustan úti fyrir Vikinni; hann
átti til að skella á með manndrápsveð-
ur á nokkrum minútum; Og nú var
útlitið svo annarlega ekki gott. Grim-
ur litli leit rannsóknaraugum á kallana
— höfðu þeir ekki orðið varir við
þessa veðurbreytingu? Jú, ekki bar á
öðru; það voru tveir komnir i andófið,
en hafði verið einn rétt áðan; og þeir
urðu bersýnilega að taka fast á árun-
um til að halda i horfinu. Hinir rjáluðu
við matarskrinurnar sinar, en voru
alltaf að líta hver á annan og gefa
formanninum hornauga, það var ber-
legt að þeim var alls ekki rótt. —
Gamli-Grimur afi varafturá móti hinn
rólegasti; hann sat við stýrið sem fyrr,
hélt bátnum upp í vindinn og gaf
gaum að öllu, en var likt og hálfleti-
legur á svipinn.
Allt í einu kom þó hvöss og köld
skipun úr skutnum: „Róið að belgn-
um og byrjiðað draga,"
Þá skildist Grími litla að hætta væri
á ferðum, því að svo mikið vissi hann
að lóðin var enn ekki búin að liggja
nærri nógu lengi.
Þeir voru tæplega hálfnaðir að
draga, þegar komið var ofsarok. Þá
var ekki nokkur leið lengur að verja
bátinn við drátt, og formaðurinn gaf
skipun um að skera á lóðina.
Nú fór að fara um Grim litla. Afi
hans var orðinn svo hvass og harður i
framan, og skipanir hans skullu gegn
um stormgnýinn, eins og hamar á
steðja: „Seglið upp; Þrifiðað; Fokk-
una stífa; Jón og Hannes í austur-
inn;"
Það var þegar kominn haugasjór
og skvettirnir gengu yfir bátinn.
Grímur litli fékk saltbragð í bunninn,
þar sem hann húkti á fremstu þóft-
unni, og aldrei á ævi sinni hafði
honum fundist hann vera jafnlitill og
þessa stundina. Hann starði á afa
sinn, sem var orðinn eins og grjót i
framan, en virtist annars rólegur og
hvergi smeykur. Stýrissveifin lék í
höndum gamla mannsins, og bátur-
inn beinlínis flaug áfram gegnum
öidurótið. En alltaf var að dimma og
hvessa; Þetta var voðaveður, og stöð-
ugt gaf meira á. Það var kominn
kökkur í hálsinn á Grimi litla, því að
hann þóttist viss um að þetta gæti
ekki endað vel. Og nú var alvara á
ferðum, þvi að mennirnir tveir í
austrinum höfðu ekki undan.
„Nafni," kallaði Gamli-Grimur allt í
einu. „Þú tekur við fokkustaginu;
Haltu þvi stifu, en vertu eldsnöggur
að fíra, þegar ég segi til. —
Þorsteinn, þú ferð með þeim i austur-
inn; Og látið þið nú hendur standa
fram úrermum,"
Þorsteinn, sem var ungur og
hraustur sjómaður, hafði gætt fokku-
stagsins, og sýndi nú Grimi litla,
hvernig hann ætti að halda I spott-
ann, án þess að þreytast, og hvernig
væri firað. Og þarna var þá drengur-
inn tekinn við ábyrgðarmiklu starfi
um borð. En nú var hann lika orðinn
alvarlega hræddur. Báturinn virtist
alltaf öðru hvoru vera að sökkva í
sælöðrið og hvit froðan skófst yfir
hann að staðaldri. Þeir voru augljós-
lega að því komnir að farast; Það fóru
hitastrokur um hann allan og það var
krampakenndur tiringur i maganum.
Snöggvast hvarflaði hugurinn til
lands og hann minntist Ingu, ferm-
ingarsysturinnar fallegu með gula
hárið Hann hafði fyrir löngu ákveðið
að giftast henni; þau höfðu alla tíð
verið svo góðir vinir. Skyldi hún gráta
þegar— nei, það mátti ekki henda;
Hann sem átti allt lifið sitt eftir, og ef
að hann færist núna, þá myndi hún
sennilega giftast Kalla smiðs, sem
ætið var að sníglast i kringum hana;
Grímur litli hleypti brúnum og roði
hljóp fram i kinnar hans. Hann sá i
anda Kalla þennan, stuttan og digran
strák með ógeðslegt háðsgoltt á vör-
um. Nei; Aldrei skyldi hann fá Ingu;
Skollinn hafi það; Ingu ætlaði hann
sjálfur að eiga, hvað sem tautaði og
raulaði. Þeir yrðu að komast af, það
varekki um annaðað ræða;
Hann var enn svolitið smeykur, en
hræðslan hafði stórum minnkað, og
nú hvessti hann augun út í særokið,
Framhald á bls. 15