Lesbók Morgunblaðsins - 14.11.1976, Blaðsíða 3

Frægur? Hann svitnaði af innri vellið-
an við tilhugsunina. Bókin hans,
hans sjálfs, mundi standa í öllum
búðargluggum á morgun. Bókin
hlaut að fljúga út. Fólk mundi standa
i biðröðum til að komast að, og allir
spyrðu eftir bókinni hans, hins nýja
upprennandi skálds. Margir kaflar i
henni voru áreiðanlega á borð við hið
besta, snjallasta sem skrifað hafði
verið á íslenska tungu. Hann hafði
lesið það i blöðum, að næstum önnur
hver bók sem kom út, væri það
snjallasta, sem skrifuð hefði verið á
islenska tungu, að Snorra Sturlusyni
ólöstuðum. Allar setningarnar voru
samfelldar, meitlaðar og margar
hverjar stuðlaðar, svo að Jóhann
Sigurjónsson hafði ekki gert betur.
Hann sá í huga sér brosið á kennara
sinum, þegar hann læsi í einhverju
blaðinu, að hann væri búinn að gefa
út bók. Nei, hann var miklu snjallari
en kennari hans. Samt ætlaði hann
að senda honum eitt eintak og skrifa
efst á saurblaðið hægra meginn eða á
ská — nú var víst farið að gera það:
Með kærri kveðju
frá höf.
með löngu listamannsstriki út úr eff-
inu á höf.
— Mikið helvíti er þetta gott hjá
stráknum, mondi fplk segja. Strákn-
um, mundi fólk segja. Stráknum?
Hver gat vitað að hann var gamall
kúasmali úr Skagafirði. íslenskan var
svo glæsileg. Fyrsti kaflinn hét:
Haustkvöld. Og svo ekki meira í
þeirri línu. Svo kom hin snilldarlega
náttúrulýsing, sem hann einn kunni
að orða:
Þögul og hátignarleg kyrrðin hvilir
yfir láði og legi. Söngfuglinn þagnað-
ur í mýri og mó. Allt býr sig nú í ró
undir snjó. Döpur fjallkonan drúpir
Mein eftir munuð
Smásaga eftir
Svein Bergsveinsson
Á morgun. Skáldið snéri sér i
rúminu af hægri hliðinni yfir á þá
vinstri án þess að nema staðar á
leiðinni. Þetta var hraðferð sem or-
sakaðist af hugaræsingu. Og engar
likur til að hann sofnaði fyrsta kastið.
Stærsta stund lifs hans beið hans á
morgun. Klukkuna vantaði núna 21
mínútu í tvö, og hann hafði lagst fyrir
kl. 11. Fórfram úr, opnaði gluggann.
Kalt næturloftið streymdi inn. Honum
varð litið til stjarnanna og hins hverf-
andi tungls, sem betur fór á að kalla
mána i skáldskap — miklu betra
rímorð — og hóf nú leit að vel
\^j|dum orðum um þessi himindjásn.
Glitra nú hin gullnu stjörnulog
Já, það mátti með sanni segja, að
þau glitruðu, glömpuðu, tindruðu. En
næsta lína varð að byrja á g: gjóla,
gola — Þárna kom sko rétta orðið.
og golan svalköld næðir mér um
barm (eða baðm)
eftir því hvort hann notaði rimorðið
arm eða faðm á móti í því lá listin,
að sjá fram i timann hið rétta rimorð.
Á móti ,,log" var til sog, vog, trog.
Nei, þetta gekk ekki, að standa fá-
klæddur í kuldanum fyrir opnum
glugga til að biða eftir innblæstrin-
um, þó að bestu listaverkin yrðu til
með fyrirmyndina fyrir augum. Titian
— Hann varð að reyna heldur í
rúminu. Hann steypti sérafturá
höfuðið i rúmið og skall með höfuðið
á rúmbrikina. „Æ, mikið ■— ", Hann
néri auma blettinn góða stund, og
breyddi svo sængina upp yfir höfuð.
Þegar hann kom aftur til sjálfs sín,
var hann búinn að gleyma uppfitjun-
inni, sem hann ætlaði að prjóna við.
Þetta var svo ágæt byrjun: glampa,
titra. Hann gat ekki munað neitt, dýr
fjársjóður farinn forgörðum. Föður-
landið yrði einu listaverkinu fátækara.
Skáldið fann það á sér, að hann var
of óstyrkur til að skapa listaverk á
þeirri nóttu. En hvað gerði það til, ef
hann vaknaði frægurað morgni?
höfði við dvínandi birtu og lækjarnið.
Trén standa nakin og einstæðingsleg
eins og ekkja syrgjandi ástkæran
mann og mög. Og sonur hennar
kallar sig líka Hjartarmög. Bliknaður
foldarbaðmurinn blundar í faðmi
haustgyðjunnar, hörpustrengirnir
brostnir og tónarnir horfnir út I ó-
endanleik geims og tima. þaðan sem
þeiraldrei aftur hverfa! Og andi hans
sveif um leið út í óminni svefnsins.
H : nn hélt hann væri dauður. Og þó
— Hann dreymdi, að hann væri að
fremja sjálfsmorð. En ekkert gekk né
rak. Stundum var hann að kafna i sjó,
stundum að hengja sig uppi í hey-
hlöðu. En alltaf vaknaði hann aftur
um leið og hann dó. Og það var allt
út af stúlkunni, sem hann elskaði.
Stundum var hún prinsessa i Indía-
löndum, sem bauð honum að drekka
af tveim bikurum, og alltaf valdi hunn
eiturbikarinn, stundum var hún dóttir
hreppstjórans, og þegar hann ætlaði
að ná henni, hljóp hún burt og snara
kom niður úr þakinu, hann reyndi að
hlaupa burt, en snaran kom alltaf á
eftir. Loksfann hann hana aftursof-
andi í rúmi sínu. Var þetta veruleiki
eða draumur eða kannski úr skáld-
sögunni, að minnsta kosti kom þetta
upp i draumvitund hans með snöruna
tilreidda yfir höfði sér:
Hann tók hendinni yfir um hana og
vafði hana að sér. Hún fann seiðandi
straum seitla inn í sál sina alla leið
niður i hjartagróf. Hið ómótstæðilega
afl ástarinnar. Hann beygði sig niður
að henni, og varir þeirra mættust
gagnkvæmt. Hún drakk kossaregnið
af vörum hans eins og skrælnuð jurt,
sem sýgur i sig fyrstu regndropana.
Hún reis upp í rúminu og hallaði höfði
sinu upp að brjósti hans eins og í
draumi, lémagna af sælu. Sálir þeirra
runnu saman í eina samstillta verund,
í órjúfanlega eining og þau voru bara
tvö ein í veröldinni. En ekkert gekk
eða rak. Og hann var meistari í að
lýsa svölun kynferðislífsins. Ég elska
þig, ég elska þig, tautaði hann. Hvort
sem þetta va? draumur eða veruleiki,
þá vissi hann, að hann hafði skrifað
djörfustu lýsing á svölun ástarinnar
eins og til dæmis þetta.
Hann var ekki lengur í rúminu,
heldur sat við skrifborðið og las sina
eigin ástarlífslýsingu með sælubrosi á
vör: „Ég breiddi yfir okkur rekkvoðina
og þrýsti og þrýsti, og það var min
sælasta stund. Algleymið greip okkur
bæði föstum tökum. Ég lyfti upp
hægra fæti------------. Og svo komu
strikin, fjögur löng strik. Þau sögðu
meira en margar blaðsíður eða kvik-
mynd á tjaldi. Það hafði engin komist
svona langt, áðuren strikin komu. Og
það vissu allir, hvað strikin þýddu,
óþarfi að hneyksla fólk með þvi að
skrifa það, sem það sagði sérsjálft. Ef
það hneykslaðist á því samt sem
áður, þá var hægt að benda á, að
þetta væru bara strik, fjögur meinlaus
strik. Bara að lífið væri allt eintóm
strik, já strik. -
Hann svaf illa um nóttina. Hann
dreymdi, að það sem hann hélt vera
veruleika, væri draumur, og
draumurinn væri veruleiki. Sagan
hans varð að afskræmdum draum,
sem hann lifði sem veruleika, því
hlaut veruleikinn að vera draumur.
Um morguninn lá lakið fyrir framan
rúmið hans. Hann var óútsofinn og
ónotalegur i höfðinu. En nú dugði
enginn kveifarskapur. Frægurá
morgun, nei, frægurí dag. Það
hressti hann upp.
En það var öðru-vísi að vera frægur
i gærkvöldi eða í dag. Það var ein-
hvers hversdags blær yfir því að vera
frægur í dag — og vita þó jafn lítið. í
öllu falli hypjaði hann upp um sig
skárri buxurnar. Sem skáld hafði
hann keypt sér hatt, staf og gula
hanska i tilefni af útkomu bókarinnar.
Hann néri hökuna fyrir framan spegil-
inn, noj, hann þurfti ekki að raka sig,
því að honum var enn ekki vaxin
grön. Hann tók stafinn á vinstri
arminn, hanskana gulu i hægri greip
sína, kiptti upp frakkakraganum að
aftan, gekk út og lokaði. Æ. það var
rétt, hann hafði gleymt gámasíunum
hvitu, allir heldri menn gengu í gáma-
síum í Reykjavík, þótt það þekktist
ekki í öðrum löndum. Hann varð að
taka upp lykilinn og ómaka sig inn
aftur.
Honum fannst, þegar hann gekk
bíspertur niður Vesturgötuna, að fólk
Framhald á bls. 15