Lesbók Morgunblaðsins - 14.11.1976, Blaðsíða 16

Á hinni sönglausu tlö
EITT af því sem fylgir mannkindinni gegnum
þykkt og þunnt er söngur. Hver þjóð á sinn
sérstaka söng og hver tími á sinn sérstaka tón
eða tizku i söng. Það er lika kynslóðabil i söng;
mér skilst að sumir afar verði í senn gramir og
hneykslaðir á þeim söng. sem hljómplötuiðnað-
urinn lætur flæða yfir réttláta og rangláta —
hvort heldur það er okkar eigin Megas, sem er
kominn af hagyrðingum og ættaður vestan af
Snæfellsnesi, eða kallar eins og Bob Dylan eða
Tom Jones.
Einstaka söngelskur afi, sem alinn var upp
við að kyrja aldamótaskáldin, harðneitar meira
að segja að það sé söngur, sem kemur út
þessum frægu mannsbörkum og geymist um
aldur á milljón hijómplötum. Siðari tímafólk
verður trúlega jafn tregt til að viðurkenna þessa
snillinga skemmtanaiðnaðarins, þvi þá verður
komin ný tizka og nýjar stjörnur og gamlar
lummur.frá vorum tímum verða bæði fúlar og
þreytandi.
Unga kynslóðin sem hlustar á poppstjörnur
kreista uppúr sér rámar stunur, fer að einu leyti
mikils á mis. Þetta unga og gáfum prýdda fólk
kann varla eitt einasta brúklegt sönglag;
stereógræjukynslóðin er líklega sú fyrsta frá
ómunatið, sem er svo sönglaus, að hún getur
ekki tekið lagið. þegar komið er saman. Sum-
part er það vegna þess að eldri kynslóðin hefur
trénast upp á heimilissöng við hátiðleg tæki-
færi; fólk er orðið afvant því að syngja, — og
sumpart vegna þess að það kann ekki textana,
sem voru ungum sem gömlum tiltækt fyrir svo
sem tveimur áratugum.
Það er verið að afhenda alla hluti sérfræðing-
um, — sönginn þar á meðal. Fólk er orðið svo
vant þvi að láta mata sig, að því finnst að
einungis lærðir söngvarar og atvinnusöngvarar
eiga að syngja. Aðrir eiga að halda kjafti og
hlusta. Láta rétta sér sönginn eins og annað
uppi hendurnar og forðast að vera þátttakend-
ur. En að koma saman á góðri stund og sitja
þegjandi eða skvaldrandi við óminn af hljóm-
plötusöng, þykir oss þunnur þrettándi borið
saman við þá stemningu sem verður, þar sem
menn geta tekið lagið. Þá á ég við frambærileg-
an söng en ekki það fyllirýsorg, sem stundum
heyrist i partýum.
Þegar ég var að alast upp austur i Biskups-
tungum um og fyrir 1950, var ótrúlega góð
söngmenning þar i sveit. Þar var til dæmis hver
tenórinn öðrum betri: allt óskólaðir menn í
söng. En sönggleðin var þeim mun meiri og
sjaldan komið saman svo að ekki væri tekið
lagið. Og þá þótti ófært að syngja ekki marg-
raddað. Svo rikt var þetta orðið og ræktað, að
venjulega var ágætur kór saman settur I hverri
fjatlferð og sungið í hverjum næturstað langt
framá nótt. Margar ánægjulegustu minningar,
sem ég á úr minni heimasveit, eru tengdar
söng; ég heyri hann ennþá fyrir mér og miklu
betur en margan þann söng, sem útvarp og
sjónvarp og grammófónplötur láta glymja í eyru
manns gegnum skvaldur daganna.
Sem betur fer er ennþá viða tekið lagið, þar
sem fólk kemur saman við meira og minna
hátiðleg tækifæri — en þvi aðeins að þar sé
fullorðið fólk saman komið. Mér eru minnis-
stæð tvö afburða skemmtileg fimmtugsafmæli
ekki alls fyrir löngu, þar sem mannskapurinn
afgreiddi „fjárlögin" hressilega.
En þar sem unga fólkið kemur saman, hefur
mér virzt, að hvorki væru sungin fjárlögin né
önnur lög. Sennilega samræmist það ekki
poppinu. Og l þvi samhengi kemur mér i hug
poppsöngvari, sem var i fjörugum hópi íslend-
inga erlendis. Þar var mikið sungið, en sá eini
sem ævinlega þagði þunnu hljóði var popp-
söngvarinn. Annaðhvort var Hliðin mín friða,
Vatnsmýrin hans Tómasar og aðrir álíka textar
og lög langt fyrir neðan hans virðingu, eða þá
að hann hefur ekkert kunnað af því — sem mér
þykir öllu liklegra.
Gisli Sigurðsson.
Krossgáta
Lesbókar
Morgunblaðsins
Lausn
á síðustu krossgátu
—— iKÓLfl- itTufL FTBrr
>m» 1T A L L A R S c R !■ S
I roC ffíb- A. F 1 votJ r A l'" R e i T T fiiopli Hofí - H>*> A H
m TPTT- L A Ð A í> HL>r í>i e 1 R £> \
HÉÝ
K e T T 3 R Vt IKT Mitnö L A s 1 i> Sff Ý l
•j F 0 F A R o £PA B U N A -•■y 3 M O R F \
r/iyn’iC : N I D —Tr R b A R * Pu« R A F A L L.
A TTiÁT { ( A R A R s Js VA R L ’ÍS'- <S í’AMT nO 1 >1N1I
N s Ifll A s N o T u f> U í S A
j=± M o N i M 1 K 1 H ii' t-rr- UB. ?«r <K e k k-
A p öMIJcC r 7 £> á. N ý # A L u RL
e £ H AJ A K e « s V A R A k A
í',rn 5 K A R £> 4u£> H l e U L xeve/ 5 R
1 fíL ffcV'. T U M a 4 R V 'o L A R wm e ± L
Aj A UlT- ifluS- K A N 6. A iál TlL £ k A T A
öTU . PigwR I/kT. 4V UlK- Mtm- 5£M| EKKl Kl£f)
—» "T* 1»
—Fiy tírtTff 7 R.O'.K fAUrJNý- NOFMS,
fl 5K- 'V tÆRPI HlTR
M lllll!I!LP" >Sr' HUTÓD- um HAáult Fol2.«
1 Hv'Tw & ókyizfl Pý'R l£> 5K-^'PU- l* 0.l£> U ivi
HC- einí- LTóeiÐ Vhtt- UR Sro- MtUtCI <5lfr
KeTefi ífó'fl- ffoV- Ufí. ÍKKI ártva- ue.
Ky áoRTfl W.n * / *■ 1 1 MrtL- fíVfííZ
Jt tneur- /N Cflí?- '/ L 'f\ T < ’f/ í/nwn C.HL- <áDFQ UKl- HVÍ474.
b VerT ■ ÍMR - oRf) SPIL. KAhSM £ KK 1
Ai> Lein £TTfí <£> P Tnéllí eiNs
Hí:RF- AN 5KYLP- fRUjA - £ifni WflT FUUL
\<(Z- UK'K'/Í 1 FlTÓT $iíAk'in
£fJDIK. tr/eein
6*. MbN' UÐUR - 1 H N + Í(I£/M* - Ú.C.FIH- IR
'm- RNM J a