Lesbók Morgunblaðsins - 30.01.1977, Qupperneq 2

stríð
Hinn 1. september 1956 barst
okkur til eyrna, að Frakkar vildu
taka höndum saman við okkur
gegn Egyptum. Ég var yfirmaður
herforingjaráðsins, er þetta var.
Hermálafulltrúinn okkar f Parfs
sagði mér undan og ofan af
áformum Breta og Frakka. Þeir
hugðust hertaka Súezskurð, af-
létta þjóðnýtingunni og festa sér
skurðinn aftur en steypa Nasser
af stóli, ef kostur væri. Buðu
Frakkar okkur nú að taka þátt f
þessum ráðagerðum.
Að beiðni Ben-Gurions svaraði
ég þvf, að við værum fúsir til
samstarfsins. Fór ég svo til Parfs-
ar f áliðnum september ásamt
Goldu Meir, utanrfkisráðherra og
Peresi ráðuneytisstjóra f land-
varnaráðuneytinu. Sunnudaginn
30. september hittum við franska
utanrfkisráðherrann, Pineau, og
Bourges-Malloury, landvarnaráð-
herra. Pineau sagði þegar, að ekki
væri um annað að ræða en stefna
I mal 1967. fðum dögum fyrir sex daga strlðiS. Spennan magnast og egypzkar hersveitir eru d leið inn I Sinai. Sí
orSrómur li t loftinu, að Dayan mundi senn taka viS embætti varnarmðlariBherra. Hér er Dayan, skömmu ð8ur en
hann tók við embætti a8 athuga búnaS hersins.
ALBUINN I
DÖGUN
Undir lok sex daga
strlðsins. Hér er Dayan
ð gangi með Yael dótt-
ur sinni, sem veriS
hafSi I Grikklandi, en
^ sneri heim þegar strtð- Dayan ðsamt Goldu Meir.
i8 brauzt út og gekk I
varaliSiS.
her gegn Nasser, fyrst hann hefði
þjóðnýtt Súezskurð. Hann sagði
einnig, að Anthony Eden, for-
sætisráðherra Breta væri með-
mæltur þvf að beita Egypta her-
valdi og hefðu herfróðir menn f
báðum löndum, Bretlandi og
Frakklandi, unnið undanfarið að
sameiginlegri hernaðaráætlun.
Pineau bætti þvf þó við, að Eden
ætti f vök að verjast f flokki sfn-
um og væri ekki loku fyrir það
skotið, að Bretar mættu ekki til
leiks. Kæmi þá til greina, að Isra-
elsher réðist einn gegn Egyptum,
en Frakkar styddu hann með
vopnum, eilegar færu f slóð hans,
nema hvort tveggja yrði.
Bretar töldu okkur
fyrir neðan virðingu
sína.
Við gerðum svo grein fyrir okk-
ar máli; kváðumst við ekki frem-
ur en hinir sjá að komist yrði hjá
strfði. Við vöktum aftur á móti
athygli Frakkanna á þvf, að Bret-
ar og Jórdanfumenn hefðu með
sér samning. Hvað hygðust Bretar
gera, ef Jórdanir réðust á okkur?
Hvað hygðust Bandarfkjamenn
fyrir? Eða Sovétmenn? Frakkar
sögðu, að þvf styttra, sem strfðið
yrði, þeim mun ólfklegra væri, að
Sovétmenn sendu lið á vettvang.
Bandarfkjamenn vildu hins vegar
ekkert strfð; töldu Frakkarnir, að
þeir mundu sitja hjá, þegar til
kæmi. Loks kváðust Frakkarnir
telja, að Bretar snerust aldrei
gegn okkur, nema þvf aðeins, að
við réðumst á Jórdani. En það
væri svo f samningum með Bret-
um og Egyptum, að Bretar mættu
hertaka Súezskurð, ef kæmi til
strfðs á þessum slóðum. Fengju
þeir tilefni til þess, ef okkur og
Egyptum lenti saman.
Pineau vænti loka svars Breta
um miðjan október og kvað hann
Frakka ekki mundu leggja síð-
ustu hönd á hernaðaráætlun sfna
fyrr en þá. Hann vildi hins vegar
fá að vita strax, hvort við værum
reiðubúnir að hefja strfðið upp á
eigin spýtur, áður en Bretar og
Frakkar kæmu til skjalanna.
Kvað hann Ifklegra, að Bretar
slægust f hópinn, ef við sam-
þykktum þetta. Ekki leizt mér
sérlega vel á þetta. Bretar fengust
ekki til að svara ákveðnu og kom
það bæði niður á okkur og Frökk-
um. En auk þess vissum við að
Bretar töldu okkur fyrir neðan
virðingu sfna og iangaði þá sfzt að
berjast með okkur við Araba. Aft-
ur á móti mundu þeir glaðir hag-
nýta sér deilur okkar og Araba.
Þætti Bretum bezt, að við réð-
umst á Egypta. Bretar kæmu þá
Egyptum til hjálpar, rækju okkur
burt en byggjust aftur um við
Súezskurð, og tækju við stjórn-
inni þar. Bretar vildu láta okkur
vinna skftverkin og bera sökina
— þeir vildu ekki einu sinni
semja um það við okkur sjálfir,
en létu Frakka bera boðin.
Daginn eftir fundinn með Pine-
au, lét ég yflrmann franska her-
foringjaráðsins vita það, að við
trey«tum okkur til að sigra
Egypta, enda þótt þar væri við
ofurefli að strfða. Og við gætum
ekki einungis gert það án aðstoð-
ar Breta — við þyrftum ekki
heldur á hjálp Frakka að halda.
Eg sagði, að við mundum hertaka
Sfnafskaga og reka Egypta þaðan.
Næðum við þá Sharm el-Sheikh
og gætum aflétt siglingabanninu,
sem Egyptar höfðu sett á okkur
svo að skip okkar komust ekki til
Eilat, hafnarborgar okkar við
Aqabaflóa.
Um kvöldið héldum við heim og