Lesbók Morgunblaðsins - 30.01.1977, Side 8

Lesbók Morgunblaðsins - 30.01.1977, Side 8
Ekki fœkka ferðir í Fljötsdalinn enn það sér ö að þar búa þrifnaðarmenn Hulda Valtýsdóttir segir frö heimsókn til hjönanna í Geita- gerði í Fljötsdal, Þuríðar Skeggja- döttur og Guttorms Þormars Hjónin í Geitagerði, Þurfður Skeggjadóttir og Guttormur Þormar. „Ekki fækka ferðir f Fljótsdalinn enn það sér á að þar búa þrifnaðarmenn.. Fyrirsögnin er úr Grýlukvæð- inu góða eftir Stefán Ólafsson, sem uppi var á fyrri hluta 17. aldar. Þá hefur sjálfsagt þótt bú- sældarlegt í Fljótsdalnum og svo er vissulega enn að sjá, þegar ekið er þar um. Það er síðsumarskvöld. Við ök- um í suður frá Hallormsstað — sól er enn á lofti — kyrrt og hiýtt — gróðurangan. Or skógivöxnum slakkanum ofanvert við veginn kemur — ekki ein önd með stálp- aða unga sina eins og stundum sést á götum Reykjavfkur, heldur heilt samfélag anda, sem verða þó ekki nafngreindar sakir ókunnug- leika. Við stöðvum bflinn á meðan hópurinn sem sjálfsagt fyllir hundraðið, kjagar yfir veginn og tekur strikið út á Löginn. Eftir- minnileg sjón fyrir borgarbúa og táknræn fyrir velsæld héraðsins. Við brúna yfir Jökulsá i Fljóts- dal sér heim að Valþjófsstað, en þaðan er kominn einn mesti dýr- gripur á Þjóðminjasafni okkar, kirkjuhurðin fræga frá þvi um 1200. Bæjarstæðið er fagurt og afar sérkennilegar berglaga- myndanir I fjallinu fyrir ofan. Áfram er ekið með Leginum vestanverðum, framhjá myndar- legum býlum, þar sem stæðilegur trjágróður við húsin setur hlýleg- an blæ á umhverfið. Vegurinn liggur ofan við hið forna stórbýli Skriðuklaustur þar sem nú er rek- ið tilraunabú fyrir sauðfjárrækt og jarðrækt á vegum rfkisins. Við ökum þar hjá garði og látum ekki staðar numið fyrr en í Geitagerði, þar sem búa hreppstjórinn i Fljótsdalshreppi, Guttormur Þormar og kona hans Þurlður Skeggjadóttir. Guttormur er enginn nýgræðl- ingur f Fljótsdalnum. Hann á þar djúpar rætur þvf forfeður hans hafa búið þar frá því um 1800, að séra Vigfús Ormsson, fyrrum prestur á Valþjófsstað, settist þar að. Afkomendur hans og bændur f Geitagerði hafa borið nafnið Vig- fús og Guttormur til skiptis fram á þennan dag. (Jr stofuglugganum í Geitagerði blasa við skógivaxnar hlfðarnar umhverfis Hallormsstað handan við Löginn. Fólkið f Geitagerði hefur verið við heyskap um dag- inn og heyið er komið f snyrtilega ferhyrnda bagga á túninu. Nú er bara eftir að koma þeim f hús. Tíöin hefur verið með afbrigðum góð... ....eins og oftast hjá okkur“, segir Guttormur. „Sé nokkurs staðar meginlandsloftslag á Is- landi, þá er það sennilega hér, og einn veðursælasti staður á land- inu er vafalaust umhverfis Hall- ormsstað. Þar liggur landið svo vel við norðanáttinni". Engir bátar eða annar skipa- kostur sést á þessu lygna og breiða vatni, sem Lögurinn er og við spurjum Guttorm hvort aldrei hafi verið bátaútgerð á Lagar- fljóti. „Upphaf bátaútgerðar á Lagar- fljóti var að nokkrir bændur á Héraði stofnuðu hlutafélag og keyptu bát sem hét Lagarfljóts- ormurinn. Þetta var allstór bátur og var hér f förum um árabil, þar til hann strandaði f stórgrýti hér fyrir neðan bæinn og brotnaði þar niður. Mannbjörg varð. Þetta var um 1920. Skömmu sfðar leystist félagið upp. Nokkrir smábátar höfðu þá verið hér f einkaeign áður. Næst var það að Kaupfélag Hér- aðsbúa var hér með tvo báta ann- an til vöru en hinn til fólksflutn- inga fram til 1934, en þá var kom- ið akvegasamband beggja vegna Fljóts. Sfðan er ekki hægt að segja að nokkur farkostur hafi verið hér á Fljótinu. Þó að vega- samband sé nú auðvitað orðið sæmilegt, þá gæti það oft komið sér vel að hafa hraðbát í ferðum á milli“. „Vel á minnst, ert þú ekki viss um það eins og aðrir hér í sveit- inni að hinn eini sanni Lagar- fljótsormur lifi hér enn góðu lífi í vatninu?". „Annað væri blátt áfram óþjóðlegt, það er t.d. ekki langt síðan tveir menn frá Hreiöars- stöðum sáu eitthvað undarlegt fyrirbæri í vatnsskorpunni en slíkt er ekki einsdæmi. Fljótið er vfða mjög djúpt, allt að 112 metrar og mun reyndar vera lægsti punktur á íslandi eða 90 m undir sjávarmáli. A vetrum myndast oft þykkur ís á Fljótinu og notfærðu menn sér það oft fyrr á árum til ferðalaga og flutninga. Þó hafa ævinlega verið varasamar J® g Trjístofnarnir eru orönir gildari en meSalmaSur. Hér eru hjónin I GeitagerSi ésamt barnabarni og gesti I lundinum góSa. Trjðreiturinn I túninu f GeitagerSi undirstrikar, aS skilyrSi til skógrnktar ð Fljótsdal eru betri en vlSast hvar ð íslandi.

x

Lesbók Morgunblaðsins

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Lesbók Morgunblaðsins
https://timarit.is/publication/288

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.