Lesbók Morgunblaðsins - 17.02.1979, Blaðsíða 5

Bíll séntilmannsins
Eölilegast er séntilmanni að nota hest
til aö komast af einum staö á annan. í
raun og veru hefur hann aldrei samlag-
ast bifreiöinni, en útaf þróun, sem ekki
hefur reynst unnt aö sporna viö, á hann
einn eöa tvo séntilmannsbíla. Helzt þarf
hann aö eiga Rolls eða Bentley, en
sportbílar eins og Aston Martin, Jaguar
eöa Jensen duga. Bezt lízt séntilmanni
á herragarðsvagna, sem amerískir kalia
station-vagna — meö aöskildum hluta
aftast fyrir hundana. Séntilmenn fara
ekki úr jakkanum undir stýri og þaöan
af síöur aka þeir meö olnbogann út um
gluggann. Þeir sitja teinréttir og virðu-
legir undir stýri og fullvissir um, aö þeir
eru alltaf í rétti. (Veröi séntilmaður af
einhverjum ástæöum að eiga óviröuleg-
an og venjulegan bfl, er hann haföur
óhreinn og aidrei bónaður til aö sýna og
sanna, aö slíkur bíll skiptir aungvu
máli.)
Svo segja konur, að Það erfiðasta við að
fara í bóliö með séntilmanni sé, aö
venjulega deilir hann rúminu meö hund-
unum.
Séntilmannasport
Enda þótt séntilmenn leiki tennis og
golf, taka þeir slíkar íþróttir ekki mjög
alvarlega, en iöka þær fremur sér til
hressingar. Og afstaöa þeirra er talsvert
önnur en venjulegra dauölegra manna,
sem iöka sport sér til heilsubótar.Tgolfi
sést séntilmaöur til dæmis aldrei meö
einn af þessum stóru og litsterku
golfpokum; hann notar heldur ekki
nýjar og gljáandi kylfur og sízt af öllu
útprjónaöar hettur á kylfuhausana.
Þess í staö ber séntilmaöurinn á bakinu
létta strigatösku meö hálfu setti; sumar
kylfurnar meö trésköftum og aungvar
tvær af sömu tegund. Séntilmaöur er
yfirleitt mjög haröur í keppni.
Um leið og sétilmaöurinn hefur aldur
til, gengur hann í náttúruverndarfélag,
sem einkum hefur á sinni stefnuskrá aö
vernda villidýr, — jafnframt snýr hann
sér aö veiðum og drepur allt sem hann
kemst í færi viö frá akurhænum til refa.
Aö útrýma refnum álítur séntilmaöurinn
aö sé eitt helzta hlutverk sitt í lífinu;
jafnframt ber hann ábyrgö á því aö
alltaf veröi til nóg af refum til aö veiða.
Lax- og silungsveiöi er einnig álitiö
mjög séntilmannlegt sport, en aörar
fiskveiöar eru það ekki. En þungamiðj-
an í öllu séntilmannasporti er þó
skyttirý. Veiöibókin er meðal þeirra
eigna séntilmannsins, sem hann hefur
hvaö mestar mætur á; þar tíundar hann
í smáatriðum allt, sem hann veiöir. Svo
rótgróin er þessi siövenja, aö séntil-
maöur nokkur gleymdi ekki aö færa
þaö fyrst í veiðibókina, þegar hann
framdi sjálfsmorö, — og færði þaö í
dálkinn „Ýmislegt“.
Fatnaður séntilmannsins
Séntilmenn mega ganga í fötum
sínum, þar til þau eru uppslitin, en alltaf
skal vera augljóst, aö góöur klæöskeri
hafi sniðið þau og rétt vaömál er aö
sjálfsögöu þungt á metunum. Séntil-
mannaföt þarf ekki að pressa; þau
mega líta út eins og harmoníka þess
vegna. Allir eiga aö vita aö vaömálið í
þeim er svo vandað, aö þaö er hégómi
einn aö pressa þaö. Jafnvel sá, sem
aldrei veitir fötum athygli, á aö geta séö
þann mun, sem er á sniði séntilmanns-
fata. Illa sniöin föt fara í taugarnar á
þeim eins og fram kemur, þegar séntil-
maöur einn talaöi um félaga f klúbbi,
sem hann taldi aö væru þjóðfélagslega
töluvert neöar: „Þetta eru ágætiskallar.
En þaö er vorkunn, aö þeir viröast allir
sníöa sjálfir á sig • buxurnar." Hvaö
skyrtum viövíkur, þá eru þær keyptar í
Jermynstræti.
Konur, börn og hundar
séntilmanna
Aö hveitibrauösdögunum liönum, ein-
kennist afstaöa séntilmannsins til konu
sinnar af góölátlegum stuöningi. Hann
hvetur hana til aö leita sér upplyftingar í
kvenfélaginu eöa meö þátttöku í góö-
gerðabasar. Hann skilur, aö hún veröur
aö fá aö leyfa sér dálítiö bílífi annaö
slagiö eins og til dæmis aö leika tennis
eöa spila brids viö vinkonur sínar eitt og
eitt kvöld. Stundum gerist hann svo
höföinglegur aö láta henni stofurnar í
té, ef hún skyldi vilja gera eitthvaö
sérstakt eins og til dæmis aö bjóöa
prestsfrúnni í te og þá dregur hann sig
sjálfviljugur í hlé.
Séntilmaður lætur sér fátt um smá-
börn og álítur þau bezt geymd í umsjá
kvenþjóðarinnar. Áhugi hans á af-
kvæmum sínum fer hinsvegar vaxandi
eftir því sem þau stækka og gæti jafnvel
nálgast hlédræga ástúö. En væntum-
þykja séntilmannsins snýst þó fyrst og
fremst um hundana hans. Sérstakt
eftirlæti er á svörtum hundum af
Labrador-kyni.
Heimilisvenjur
Séntilmaöur neytir ekki matar síns í
veitingahúsum, nema hjá því veröi ekki
komizt. Undantekningu frá þessari
reglu er þó hægt aö gera á nokkrum
hótelum í sérflokki í West End Lundúna,
þar sem hægt er fyrir ærinn pening aö
fá sér sjaldgæti eins og brúna
Windsor-súpu. Hún er þunn og bragö-
laus, en samkvæmt gamalli venju höfö
á boröum hjá brezku hiröinni. Ekki gezt
séntilmönnum aö brösuöum mat og
þeim veröur óglatt af öllu ööru en
brezkum mat. Sagurgrjónagrautur þykir
þeim góöur. Heima fyrir boröa þeir
meöal annars kjöt af eigin veiðidýrum.
Flestir séntilmenn reykja vindla og
upphaflega var pappírsgjöröin á vindl-
um sett til þess aö hvítir hanzkar
séntilmannanna gulnuöu síður. Þá var
ekki til siös aö reykja vindilinn nema
upp aö gjöröinni. Nú er aftur á móti
sjaldgæft oröiö, aö séntilmenn gangi
meö hvíta hanzka.
Framar flestu ööru einkennir séntil-
ménn, að þeir eru stundvísir í einu og
öllu. Nákvæmlega á mínútunni sezt
séntilmaöurinn aö matarborði sínu og
þar vill hann fá sína þjónustu, hvort sem
rafmagniö hefur veriö tekið af, ellegar
kokkurinn strokinn úr vistinni. Sama
ná"kvæmni gildir um drykkjuvenjur
hans. Hann fær sér sama skammt fyrir
mat, — og nákvæmlega á mínútunni.
Allt sem
fellur fyrir
byssukúlu er
fært ná-
kvæmlega {
veiðibókina —
og séntil-
maður einn,
sem framdi
sjálfsmorð,
færði
Þaö einnig í
bókina áður
en hann tók
í gikkinn.
Aö standa í að græða peninga er
álitið mjög „óséntilmannlegt" og þeir
menn sem hefjast af sjálfum sér, eöa
taldir eru nýríkir, eru svo ófínir að liggur
viö aö sannur séntilmaöur hnerri í
návist þeirra. Efnahagur séntilmanna
fellur undir þrjár skilgreiningar. í fyrsta
lagi koma þeir, sem teljast „efnaöir" og
eiga stóreignir og nokkrar milljónir
punda. í öörum flokki eru þeir, sem
taldir eru „þokkalega stæöir". Þaö
merkir aö slíkur maöur léti sér standa
nákvæmlega á sama um, hvort hann
fær hæsta vinning í knattspyrnuget-
raunum. í þriöja flokki eru svo þeir, sem
eru „fátækir eins og kirkjumýs", — hafa
butlerinn einn eftir af öllu vinnu- og
þjónaliöinu og aöeins efni á aö senda
soninn í ódýran skóla.
Kúnstin aö vera séntilmaður
Aö vera séntilmaöur er ekki auðveld-
ara en hvaö annaö og fyrst og fremst
verður slíkur maöur aö tileinka sér
„rétta afstööu". Hann veröur aö meö-
taka þá trú, að séntilmenn séu þjóö-
flokkur út af fyrir sig, sem standi ofar
Séntilmenn kaupa ekki hús-
gögn. Aftur á móti erfa Þeir
húsgögn sem voru keypt á
Viktoríutímanum.
venjulegum dauölegum mönnum. Aö
vera séntilmaður tekur allan manns
tíma; ekki er hægt aö meötaka sumt af
því sem hér hefur veriö taiiö og hafna
ööru. Allar stundir, alla daga, veröur
séntilmaöurinn aö vera staðfastur í
hlutverki sínu.
Þótt sumir hafi falliö í þá gryfju að
ganga í áberandi fötum, þekkist sannur
séntilmaður alltaf á því, aö hann er vel
greiddur meö vel snyrtar neglur, en
framar öllu ööru þó á skónum, sem eru
svo póleraðir og há-glansandi, sem
framast er unnt. Sjáist á skóm, þýöir
það í rauninni, aö sá hinn sami hafi lent
í einhverju ati, sem ekki er séntilmanni
sæmandi.
Séntilmaður, sem vandur er aö virö-
ingu sinni, veröur aö vanda ræöu sína;
þar má aldrei slaka á. Þetta er óviö-
komandi framburöi eöa mállísku, enda
hafa ýmsir ágætir séntilmenn ólík
blæbrigöi á framburöi. Miklu þýöingar-
meira er aö nota nákvæmlega rétt orð.
Væri of langt mál aö fara út í þaö hér,
en til dæmis má nefna, aö séntilmaður
fer ekki á „toilet", hann notar
„lavatory“. Hann apar ekki upp tízku-
frasa einsog aö eitt og annaö „komi inní
myndina“, ellegar „vergar tekjur“ og aö
eitthvað gerist á „ársgrundvelli".
Séntilmaöur segir ekki „gamli minn“
viö góökunningja sína eöa annað álíka.
Ræöa hans hefur tilhneigingu til aö vera
svo stuttaraleg, að aöeins nauösynleg-
ustu orö eru sögö. Og þegar hann
vandar sig sérstaklega í kurteisinni, er
því líkast að hann sé aö gefa hersveit-
um fyrirskipanir.
©