Lesbók Morgunblaðsins - 07.07.1979, Blaðsíða 11

Heimilisfaðir og fyrirvinna
eftir Alfreð Böövar ísaksson
Eiríkur
vorið
og ástin
Vorið er komið í vesælan heiminn,
vesalings mannfólkið lyftir ei brún,
kvaö skáldið um mannfólkiö í henni
veröld, áður en það skildi viö til aö
hefja álíka grútarbasl hinum megin.
Því fer þó fjarri, aö ég hugsi svigaö
og skáldiö, hvað þá að ég lyfti ekki
brún yfir vorinu, vorinu, vorinu glaða
og bjarta. í brjósti mínu ómar fugls-
söngur, ég heyri hörputónlist í fjarska
og allt verður gult og grænt og rautt
og himinblátt í kringum mig. Ég elska
voriö. Vorið er sá árstími, sem tekur
við, þegar veturinn, grár, þungur,
kaldur, dimmur, myrkur, og margt
fleira hverfur á braut. Þá er, sko,
kominn tími til að kætast og gleðjast,
fagna og hrópa húrra á sumardaginn
fyrsta. Húrra!
Vorið er sá árstími þegar farfuglar
dýra og manna streyma til landsins,
bera með sér framandi menningu,
ilminn af réttunum sem við lesum um
í blaðinu okkar, en getum ekki fest
hönd á sjálf, nema til komi aöstoð
einhverra þeirra góðu feröaskrifstofa,
sem hér starfa. Voriö er sá árstími
þegar birtir yfir öllu. Vorið er sá
árstími þegar ástin blómgast, móður-
ástin, fööurástin, frænku- og frænda-
ástin, já ástin almennt. Og vorið í vor,
þaö vor sem nú er aö koma, og er
kannski jafnvel þegar komiö, hver
veit, það er alveg sérstakt vor. Því í
vor blómstraði ást Eiríks litla, varð
fullþroska á einni nóttu, ef svo má að
orði komast. Þaö átti sér langan
aðdraganda, og ég held ég lýsi
honum fremur en að tíunda viöbrögð
konu minnar, móður Eiríks litla.
Eiríkur er ekki nema rétt nýoröinn sjö
ára, og hún móðir hans tók þetta allt
heldur nærri sér. En hvað um þaö,
eins og þeir sögöu á afdalabæjunum
á öldinni sem leið, sagan er góð fyrir
því.
Forsaga málsins er sú, aö Eiríkur
litli var byrjaöur í alvöruskóla, og
fannst eðlilega mikiö til koma, bæði
sín og skólans. Hann sat viö í fleiri
mínútur á dag og horfði á skólabæk-
urnar, krotaöi eitthvað í skriftarbók-
ina sína, las upphátt sögur úr lestrar-
bókinni og æföi sig í sundi og leikfimi
fyrir framan sjónvarpiö á kvöldin.
Stundum hafði hann meira úthald en
nam dagskránni, en hann hélt þá
bara áfram, þaö var honum ekkert
lífsspursmál aö hafa sjónvarpið í
gangi meöan hann var aö iöka
líkamsheilbrigöina. Honum fannst
þaö bara betra, þaö var allt og sumt.
En þetta var sumsé undirbúningur
hans fyrir hvern þann dag sem hann
átti í þessari fyrstu opinberu stofnun
sem hann kynntist. Og ég dáðist að
drengnum, og sá hann í anda fyrir
mér sem skrifstofustjóra í ráðuneyti,
eða jafnvel hreint af sem ráöuneytis-
stjóra. Epliö fellur sjaldan langt frá
eikinni, hugsaöi ég, glaður í bragöi
meö sól í sinni.
En dag einn hætti Eiríkur öllum
skólaundirbúningi. Hann lagöi tösk-
una hljóðlega frá sér í forstofunni, fór
úr skónum, úlpunni og tók af sér
húfuna, læddist síöan eins og músin
inn í herbergið sitt, og lokaði hurö-
inni. Og læsti.
Ég og konan mín litum hvert á
annað. Svo varð dauðaþögn. Enginn
skólaglaöur piltur settist við eldhús-
borðið, ekkert ánægt barn byrjaði að
læra undir skólann sinn, enginn
hressilegur piltur sagöi foreldrum
sínum frá atburðum dagsins í dag,
enginn prúöur sveinn undi sér í
dagsins önn við lærdóm eða leik. Þaö
var einungis dauöaþögn. Allt þangað
til plötuspilarinn hans Eiríks fór í
gang og Rut Reginalds söng í 115
desibilum Ég elska bara hann. Þá
stóð ég á fætur.
— Ætlarðu ekki að líta eftir
drengnum, kona. Hann getur veriö
lasinn.
Kona mín auösýndi málinu hins
vegar engan skilning.
— Hvað er þetta maður, lét hún
sér nægja að segja. Drengurinn er
bara í óstuði.
Þetta fannst mér hámark einföld-
unarinnar. Drengurinn var allt í einu
gerbreyttur, heilsaöi ekki foreldrum
sínum, læddist inn í herbergi, skildi
skólatöskuna sína eftir frammi í
forstofunni, læsti sig inni í herbergi.
Og þetta var einfaldlega afgreitt sem
óstuð. Ég lét hneykslun mína að fullu
í Ijós við konu mína.
— Kona, sagði ég og hnussaöi.
Þaö gat varla fariö á milli mála.
— Drengurinn er bara ástfanginn
eða eitthvaö svoleiöis.
Ja, þessar konur. Ef eitthvaö er aö,
þá er það bara stimplað sem ást, eða
þá ástarsorg. Ég segi nú fyrir mitt
leyti, að það getur vel verið að þegar
konur skipta skapi, þá getur vel verið
um ást eða ástarsorg aö ræða, þaö
er ekki fyrir nokkurn karlmann aö
botna upp né niður í því. En að hann
Eiríkur minn væri svona af því hann
væri ástfanginn eða í ástarsorg, þaö
fannst mér af og frá. Hann var miklu
fremur eins og það væri að falla á
hann víxill.
— Ættum viö kannski að segja
honum að fara á Listahátíö barn-
anna, stakk ég upp á.
— O, hann kemur fram, þegar
hann er búinn að jafna sig, sagði
konan mín. Hennar vandi er að
^fgreiða málin á svona viöurstyggi-
lega léttúðarfullan hátt. Ég sneri mér
á hæli og gekk að herbergisdyrum
Eiríks, sonar míns. Ég fann til mikillar
ábyrgöar gagnvart þessu vandamáli,
sem hafði allsendis óvænt skotið upp
kollinum. Nú var nauðsynlegt að sjá
til þess að það skyti ekki rótum líka í
sálarlífi fjölskyldunnar.
Ég bankaði varlega á herbergisdyr
sonar míns.
— Eiríkur minn, sagði ég. Eiríkur
minn, sagði ég aftur, þegar ekki barst
neitt svar. Eg endurtók nokkrum
sinnum Eiríkur minn.
Loksins opnuðust dyrnar. Mér
taldist til að þá hefði ég veriö búinn
að tauta Eiríkur minn í rúman hálf-
tíma. Andlit drengsins var mjög
undarlegt. Hann starði á mig fjar-
rænu augnaráði, hélt um hurðarhún-
inn eins og hann væri brennheitur, og
tiplaði skringilega og tvísté í dyrun-
um. Ég kom ekki upp orði af undrun.
— Hvað, hvað er aö sjá til þín,
drengur, tókst mér loks aó stama.
— Hún heitir Ingileif, pabbi. Ó,
Ingileif, sagði Eiríkur. Hann er sjö ára
gamall.
Ég gafst upp gagnvart því sálar-
undri sem viö mér blasti og fór aftur
inn í eldhús til konu minnar og settist
á stól viö eldhúsboröiö. Ég reyndi aö
bera mig mannarlega.
— O, hafðu ekki áhyggjur, elskan,
drengurinn er bara ástfanginn. Svo
brosti ég uppörvandi til konu minnar
til merkis um aö hún þyrfti ekki að
hafa neinar áhyggjur. Hún hafði
engar áhyggjur.
— Hvaö er þetta, manneskja,
sagði ég hærra. Heyrirðu ekki, hvað
ég segi. Drengurinn er ástfanginn.
Hann er ástfanginn.
— Já, já, sagði kona mín og hélt
áfram aö vaska upp eins og ekkert
hefði í skorist. Líklega hefur henni
fundist ekkert hafa í skorist. Ég var á
öðru máli.
— Þarna sjáum við, hvaöa afleiö-
ingar allt þetta fjandans tal um
frjálsræði og frjálsar ástir hefur gert
börnum þjóöfélags vors, sagöi ég og
lagði áherslu á hvert orð. É g sem
venjulegt, ábyrgt foreldri að reyna að
ala drenginn minn upp í góðum sið,
og hann kemur heim eftir allar
ástarmyndirnar í barnabíóunum og
segist vera ástfanginn. Ástfanginn.
Eg endurtók orðið nokkrum sinn-
um, og fann betur og betur hvað það
er fáranlegu samsett: á. s. t. f. a. n. g.
i. n. n. YsS.
Svo hristi ég höfuðið. Vel og lengi.
Állt í einu birtist Eiríkur litli ,í
eldhúsdyrunum. Hann hélt á tveim
stórum plastpokum.
— Ég er farinn aö heiman, sagði
hann hátt og snjallt.
— Jæja, elskan, sagði móöir hans
og lét eins og sér kæmi það ekki við.
Klæddu þig vel, gæskurinn, bætti
hún viö.
Ég sat stjarfur viö eldhúsboröið.
Ætlaöi konan að hleypa barninu út,
eins og þaö var á sig komið sálar-
lega. Ég sló hnefanum í borðið.
Þú ferð ekki fet út, sagöi ég hátt og
snjallt. Þá varö mér litiö á konuna
mína, og bætti við: Nema þú segir
okkur hvaða stúlka þetta sé, og af
hvaða fólki hún er komin.
Svo þagnaöi ég, og fannst ég hafa
beöið herfilegan ósigur í hetjulegri
baráttu minni viö ástina. Ég horfði á
mannlífið fyrir utan eldhúsgluggann.
Börnin að leik úti á róluvelli. Gamlar
konur að staulast heim frá kaup-
manninum á horninu meö þunga
poka í fanginu. Ungar konur með
barnavagna. Bílana sem óku til og frá
á hraöbrautinni í fjarska. Niöur aöra
kinn mína læddist dálítiö tár. Og ég
sneri mér að Eiríki litla.
— Eiríkur minn, sagði ég fööur-
lega. Far þú og verð hamingjusamur.
Það skiptir mestu máli. Það skiptir
mig engu, hver sú stúlka er sem þú
hefur valiö þér að lífsförunaut, það
skiptir mestu , aö þið verðið
hamingjusöm bæði tvö. Bjóddu henni
einhvern tímann heim í kaffi, svo við,
foreldrar þínir, fáum aö sjá hana og
kynnast henni.
Ég reyndi svo aö bæta viö í
spaugsamari tón:
— Það er ekki á hverjum degi,
sem sonur manns velur sér lífsföru-
naut, he, he...
— Hvaöa fjas er þetta í þér, pabbi.
Við ætlum ekkert að giftast, maður,
þaö er svo púkó, það gerir enginn í
bekknum. Viö erum bara kærustu-
par, blessaöur vertu. Það er alveg
óþarfi aö hafa áhyggjur af mér.
Að svo mæltu gekk Eiríkur litli út
meö plastpokana síiia, glaöur og
ánægöur. Svo leit ég á konu mína,
sem haföi loksins litið upp úr
bévítans uppvaskinu. Hún settist á
eldhússtól og hló og hló. Hún faldi
andlitið í höndum sér og hló.
Ég fann streng bresta í hjarta mínu.
Tóm sálarinnar umlukti mig allan.
Drengurinn minn var oröinn kvenna-
maöur, sjö ára gamall.