Lesbók Morgunblaðsins - 07.07.1979, Blaðsíða 14

Krossgáta
Lesbókar
Morgunblaðsins
Lausn
á síðustu krossgátu
5 W* ís: A O 1 / r- C- sro- fe«o ' wsm -
(X (L Æ T u R w 1 K i £> i K- tL( A
3 0 : .1 IM fj• * ^4 I R. e F ÚA pc o R A Ryxc? í* o& A £>1 R 'o MVRW teSi Ö 5
5, °fí £ y Ð A fíLOfí iTH F- K' 'o L 4. A FXtU A d N
“"‘t! MÍVa r R 1 P r I Ð ÍKeer /h»AJ E K L U N A
ÚÆtq r b T I gAipjas, M;VJ A K y/i-nR */*&£> R O K K A R rirr- K
sx-or ’A 1 R K fí. 1 K 1 8/muþ . iO . K A K A N O
r 1 U (L R Á S O K 'A # 'o K A N A R
A reitH I r- a HÚ£) r £ K T lofT- GflT T iU £5 A BCbT Rfofí R A &. N
F R. A K K U R LoKKrt Kp«h L A £> A brr- i>jn <</ L A
L>hh \<l L O K K A f? A F R \ F A ítíD fhlC I R
(p jíirfwc. | ua 'O uma f'T 1 N N A R ir\ C,- "**T. Hcfvn L A 0. 1 N fí R
*> 2Ticvr eno- £ L A R KlCCkí SX.iT. 5 K A R i IBir/S vnwr- AB- N N
Fuul- l>JH U 1_ A M s K o R Kor*- AJT N 'AÍÆ
'p L A Siu D4 «utn U M A F L 'A T / U KS N U K
/m URdUft V FuCtflR U MC,- M\£>l //J- IR F8/E 1 U! MÁLMf S r-ih -■ r n ífj| Iheíð HR FíACC: \J \-ÐC- S T
LflUSAR- f?e io
9.ec.n
“»>1. EÐl 1Ð STUND AR RU£M- h'fi ÍZ
w fLSSTlB
Ir'RiM - 1 L- L fíFKV- AE AA 1 M PáKAfl í K- BSSR
'l TURt &L4C.V- A Í)UÍ2/»oa
—> —9
HKAEVi KoRní
y\e£> TolU Kiíta S>VR Auf) V Ot-Afr KL+flKI /\n Mif fiu ►
h q.t- A N Tulo- RiR 5 AM- H Lj
S r- Ú.LK- f\ M FUGL' ANfl STÓR
ÍKVN- f/F. p'it- f? n i
L/CROI SR- flUÐ- IÐ Burt
H A-D ht VT £> Sr'fí f
s HWt- Ll°lUS lu-i B PULH C./ELU- NfiFN
Aumar
1ZEKfí 'i 5 Ko{>4jj k-aor Dfí- SvívfuR .1 í«*
ÞlÐNA SPI L íá U£>
n<>K- u R 'A
Dans H 'ft- \lf\DI V£R- UrtfUAí* FRUM fP AJ f
TÓK Hvlíl-D 'lí-ÁT- lí> íMáu □
SvifJM- UR FíALL LF ÍND
Ástin og tónlistin
hramhald af bls. 5.
Sven Hedin
Framhald af bls. 6
honum til dvalar á Sikiley. Og meö
henni er Hedin alsæll maöur. „Hún er
engill, saklaus“. Fyrir því trúir hann
systur sinni. „Þú getur sagt mömmu,
aö hún skuli vera fullkomlega róleg
okkar vegna... “
Sven Hedin varöveitti ávallt barniö í
sér, haföi ríkt ímyndunarafl og var
maöur vonglaöur. Ef hann heföi átt
konu og börn, hefði sennilega aldrei
oröiö neitt úr rannsóknarferðum hans.
Og það er erfitt aö segja um, hvort
vísindahneigð hans heföi þá komiö
fram. Eöa heldur listgáfa.
Ævisaga hans, eftir Eric
Wennerholm, er án efa merkisbók,
auöskilin og alþýöleg. Hún minnir á
íævintýri — en um leiö á einstæöan
mann.
Anna Frank
Framhald af hls. 3
Dvöl mín er jafnan stutt þarna, því
minningarnar bera mig nær ofurliði.
Ekki vitum við, hver kom upp um
felustað okkar, né hvers vegna.
Gyöingahatur eöa peningar hafa átt
sök á því, nema hvort tveggja væri.
Ég gruna þó lögreglumann nokkurn
um, að hafa sagt eitthvað, sem leiddi
til handtöku okkar, en sagt var að
kona hefði hringt til lögreglunnar og
tilkynnt um dvalarstað okkar. Þessi
lögreglumaður var handtekinn eftir
stríðiö og yfirheyrður en ekkert var
hægt aö sanna á hann.
Þaö er enda ekkert áunnið við að
refsa neinum fyrir þessi afbrot nú.
Þetta er búið og gert. Hinir einu seku
voru þeir, sem voru í æðstu stöðum
og stjórnuöu áróðrinum. Viö verðum
þó að læra af reynslunni, berjast
gegn fordómum og þroska með
okkur dómgreind, en það var einn af
eiginleikum Önnu, að hún spurði sig
sífellt um réttlæti gerða sinna.
Anna Frank stofnunin hefur það
markmið, aö vinna gegn fordómum,
misrétti og kúgun í heiminum og
minnka þannig hættuna á, að hinir
ógnvekjandi atburðir síðustu heim-
sstyrjaldar geti endurtekið sig. Ég er
sannfærður um, að lýðræöisleg sam-
vinna og frelsi eru mikilvægir þættir í
þessu starfi, og hefur dagbók Önnu
einnig lagt fram sinn skerf í þágu
þess. Ýmsir merkismenn hafa lesið
hana og veitt henni athygli; jafnvel
sjálfur Páfinn var meö dagbókina hjá
sér, er hann veitti mér áheyrn 19.
apríl 1963. Marc Chagall hefur einnig
skiliö boðskap dagbókarinnar er
hann málaði mynd af Önnu ásamt
friðardúfunni.
Þótt Anna hafi dáiö 1945 lifir
minningin um hana ennþá. Ég skrifa
t.d. reglulega til lítillar stúlku í Japan,
sem vildi fá aö skrifa til mín, eins og
hún væri dóttir mín. Mæöur í ýmsum
löndum, Hollandi, Danmörku, Frakk-
landi, Svíþjóö, Júgóslavíu, Grikk-
landi og Sviss hafa skírt dætur sínar
í höfuðið á Önnu. Anna óskaöi þess
sjálf í dagbókinni, að hún myndi lifa
eftir dauðann, og það gerir hún svo
sannarlega.
málum á milli þeirra.
Um listina var ég hættur aö hugsa í bili.
Ég var ungi bóndasonurinn sem beiö
sinnar ungu brúöar. Ég beið í túni fööur
míns. Eitthvaö af þessu var mér áreiöan-
lega komið úr Lestrarbók handa alþýöu-
skólum, þar sem sagt hafði verið frá
forníslendingum. Á grænu túninu þar
sem komandi kynslóöir áttu að vaxa úr
grasi átti ég eftir litla stund aö hitta þá
konu sem mér var ætluö.
Þaö var hásumar og fiörildin flögruöu
framhjá og flugurnar suöuðu. Lydia
Backe lét bíöa eftir sér og ég liföi ails
konar stundargeöhrif sem ekki voru ætíö
jafn íslenzk og tiginmannleg, þegar ég fór
aö hugsa um viðhald ættbogans og þaö
sem gerast myndi í grasinu í túnfætinum.
— Fjandinn er þetta, ætlar hún aldrei
aö koma?
Um ellefuleytið kom Lydia Backe loks-
ins. Ég haföi fengiö mörg ný iðrunarköst
yfir því sem ég hafði látið í veöri vaka viö
hana og enginn fótur var fyrir. Hún kom
hjólandi á rauöu reiöhjóli. Hún var svo
svarthærö, dökkeyg og fögur aö því
veröur ekki meö orðum lýst. Hún var í
köflóttum kjól úr skozku efni. En samt
virtist hún vera svolítiö feimin.
— Ég var úti aö hjóla og þá datt mér í
hug aö koma viö í leiöinni, sagöi hún á
tröppunni fyrir framan húsiö alveg eins
og hún héldi aö einhverjir aörir heföu
veriö aö hlusta.
Þetta lét í eyrum eins og hún heföi
viljað þreifa fyrir sér. Þaö var eins og hún
vildi iáta í þaö skína aö heimsókn hennar
heföi fyrirfram veriö fastmælum bundin.
Örlitla stund fannst mér ég hafa veriö
móögaöur. En mér var þaö allt of ríkt í
huga hvernig ég gæti tekiö á móti henni
svo aö veröugt væri til þess aö vera aö
velta vöngum yfir því stundinni lengur.
— Ég er einn heima, gakktu í bæinn,
sagöi ég og hikstaöi á oröunum.
Hún virtist veröa hrædd og það leit út
fyrir aö hún heföi veriö þess albúin aö
snúa viö.
— Ha? Ertu einn? spuröi hún eins og
henni heföi veriö veitt fyrirsát.
Þótt hún væri fögur sem endranær en
öðruvísi en þegar hún stóö uppi á
sviöinu, skírö í eldi geisladýröarinnar frá
rafljósaperunum í stúkunni, virtist hún nú
ekki vera jafn örugg um sjálfa sig og
djörf. Hún virtist þvert á móti vera jafn
feimin og stygg eins og stelpum er títt.
— Pabbi og mamma eru farin í ferða-
lag. Ég vissi þaö ekki um daginn. Gakktu
bara inn.
Það leit enn út fyrir aö hún tryöi mér
ekki, heldur grunaöi hana aö þetta væri
gildra.
— Ég veit ekki? sagöi hún og hikaöi.
Hvaö sem ööru leiö steig hún varlega
inn fyrir eldhúsþröskuldinn. Hún skimaöi
athugul fram fyrir sig. Á hvíta, uppbúna
hjónarúminu í stofunni lá kötturinn. Undir
venjulegum kringumstæðum heföi kettin-
um alls ekki veriö látiö haldast uppi aö
liggja þar en nú var sunnudagur og
foreldrar mínir ekki heima og allir hlutir á
allan hátt ööruvísi en venjulega. Kötturinn
malaöi í rúminu. Og þaö virtist hafa
róandi áhrif á hana.
Hún leit í kringum sig sínum dökku
fallegu augum og rak þau fyrst í litlu
Ijósakrónuna meö glerstrendingunum
sem héngu í festum sínum niöur úr
stofuloftinu.
— Þú hlýtur að eiga duglega móöur?
sagöi hún. Þú hlýtur aö eiga afar, afar
duglega móöur.
Eg hugsaöi meö dálítilli angurværö til
móöur minnar sem ekki var helma og gat
því ekki heyrt þetta. En ef hún heföi verið
heima heföu líklega oröin aldrei veriö
mælt. Hvaö sem ööru leiö heföu báöar
þessar konur áreiðanlega getaö lynt hvor
viö aðra.