Lesbók Morgunblaðsins - 12.09.1981, Blaðsíða 9
hóls
rgs
Undarlegt er að eiga
engar bernskustöövar. —
Þetta er nú kannske full-
mikið sagt. Og þó. Þær
eru a.m.k. svo mikið
breyttar, að maður þekkir
þær ekki fyrir sama land,
sem það var þegar maður
var að vaxa þar úr grasi.
— Þannig er þessu varið
meö þá, sem voru að
alast upp á því merka
býli Skildinganesi við
Skerjafjörð á fyrstu ára-
tugum þessarar aldar.
Nes? Hvar er þetta nes,
sem bærinn er kenndur
við? Satt best að segja er
það ekki til. Þó þú gangir
eftir fjörunni landamerkja
milli frá Lambhóli austur
fyrir Lyngberg finnurðu
ekkert nes, sem það nafn
gæti borið með rentu.
Réttara væri að nefna
það „svolítinn fláa út í
Skerjafjörðinn“ eins og
segir í bókinni „Sigurður
í Göröum“ eftir V.S.V. En
hvað um það: nes eða
nes ekki: Allt er orðiö
breytt og ólíkt því sem
var í fyrri daga.“ Asfalt
flugvallarins breiöir sig
út yfir melana og móana,
olíubryggja og affallsrör
skaga út í sjóinn, túnin
eru lögð undir götur og
húsaraðir, trjárækt og
blómsturgarða. Og húsin,
þessi tvö hús, sem enn
standa, frá gömlum tím-
um, eru viðbyggð og
breytt og naumast þekkj-
anleg með öllum sínum
breytingum. — Já, þann-
ig er Skildinganes eins
og það er nú — hluti af
höfuðstaðnum, hverfi í
Reykjavík eins og flestir
þekkja. —
Höfuðborgin hefur um-
lukt þetta gamla 36
hundraða höfuðból, þar
sem bændum búnaöist
svo vel, að þeir voru fleiri
en einn og fleiri en tveir
kallaðir „hinn ríki“ eða
„hinn auðgi“.
Vesturbærinn.
„Bakkarnir“.
Ljósm.: Jóhanna Björnsd.
'jafirði
jarhústóftir og vallargarður í Vesturbænum.
Hér hafði sem sé verið meiningin að
byggja höfn fyrir Reykjavík. En það fór á
annan veg. Mannvirkin urðu aldrei önnur
en þessi: Húsið og bryggjustúfurinn. Og
löngu síðar voru landið og fjaran, þar
sem þau stóðu, lögð undir flugvöllinn og
hann lengdur drjúgan spöl út í Skerja-
fjörö. Þannig þjónar þessi blettur úr
landi Skildinganess sínu stóra hlutverki í
samgöngumálum þjóðarinnar þótt ekki
yröi þar Reykjavíkurhöfn.
Innan viö voginn, sem flugvallartang-
inn myndar, rís Kýrhamar, þverhníptur
móbergsklettur, sem sjórinn fellur upp
að og hefur sorfið í hann hella og skúta.
Þar var flæöihætta og fórust þar stund-
um kindur meðan stunduö var fjörubeit
á þessum slóðum. Við Kýrhamar tekur
viö sá hluti Skerjafjarðar, sem Reykvík-
ingar eiga hvað greiðastan gang aö enn
í dag — Nauthólsvíkin. Henni þarf vart
aö lýsa svo fjölsótt, sem hún er til
útivistar og baða í hitaveitulæknum. Og
nú er skammt á leiðarenda. Til hliðar viö
lækinn rís klettaborgin Lyngberg. Rétt
austan við þaö eru sléttar klappir, sem
ná fram á sjávarbakkann. Eftir þeim lá
giröing ofan úr Öskjuhlíöartaglinu alveg
niður í fjöru. Hún var í landamerkjum
Skildinganess. Sterklegir járnstaurar
hennar voru múraðir ofan í klöppina.
Sáust þeirra merki til skamms tíma. Nú
eru þeir horfnir eins og flest af því, sem
heyröi til þessum breyttu bernskustööv-
um.
G.Br.
9