Lesbók Morgunblaðsins - 19.09.1981, Blaðsíða 10

Reerse. Bóndabær með gamla laginu í Danmörku.
þangaö sumariö 1978 í hópi áhugafólks um
söguleg efni frá bænum Ballerup viö
Kaupmannahöfn (Ballerup historiske foren-
ing). Sá, sem tók á móti okkur, var maöur
einn miöaldra, fremur hár og grannur,
unglegur eftir aldri. Hann heitir Albert de
Wit, og er hollenskur. Þessi ágæti maöur er
kennari aö starfi, en aukavinna hans er aö
vera í fyrirsvari um feröamál á vegum
bæjarfélagsins. Þannig tekur hann á móti
feröamannahópum og sýnir þeim það sem
vert er aö sjá, en það er býsna margt í
gömlum og fornfrægum bæ sem þessum.
Hann er kennari, eins og áöur segir.
Aöalgreinar hans eru franska og þýska.
Hann er dómtúlkur úr og á hollensku. Er
hann stundum kallaöur til aö sinna þessu
starfi, er kennsla stendur yfir, og þarf þá aö
fá varakennara fyrir hann. Hann sagöi mér,
aö þetta starf væri mjög vel launaö. Albert
de Wit lauk kennaraprófi í heimalandi sínu
aöeins 18 ára, áriö 1948. Fannst mér þaö
býsna ótrúlegt, en þá var þetta hægt í
þvísa landi. Nú munu menn fyrst geta lokið
almennu kennaraprófi þar, þegar þeir eru
komnir yfir tvítugt.
í sumar sem leiö heimsóttum viö hjónin
Albert de Wit og fjölskyldu. En bréfaskipti
höfum viö haft síöan kynni hófust. Þau búa
í einbýlishúsahverfi uppi á hæöinni fyrir
vestan bæinn. bar heitir Mosevange. Þar
er sannarlega fagurt um aö litast, ekki síst
á sólríkum hásumardegi, eins og þegar
okkur bar þar aö garði. Húsiö er umvafiö
skógi á allar hliöar. Og alls konar nytjajurtlr
ræktaöar í garöi bak viö húsiö. En útsýni
opnast fyrst fyrir alvöru, eftir aö komiö er
niöur á hæöarbrúnina fyrir ofan bæinn. Þar
gefur dýrölega sýn: skrúðgræna íþróttavelli
og leikvelli, bæinn eins og hann leggur sig
og langt út á haf. í góðu skyggni sést alla
leiö til Jótlandsstranda.
Sumariö 1980 var þarna haldiö lands-
mót í þjóödönsum. Því miður rigndi flesta
daga sem mótiö stóö yfir, en þaö var í viku.
Síöustu þrjú sumur hefur rignt mjög í
Danmörku. Heyröi ég á fólki, aö þaö var
stúriö yfir þessu tíöarfari. En staðreynd er
aó kólnaö hefur á síðustu árum um allt
noröurhvel jaröar. Hitaskeiðiö er löngu
liöiö. í sumar (1981) var landsmót í
fimleikum í Slagelse. Þá rigndi ósköpin öll,
eins og vel mátti sjá í sjónvarpinu. Þessi
leiða sumarveörátta hefur haft mikil áhrif á
feröamannaiönaö Dana. Fækkaö hefur
feröamönnum er vilja líta þetta Ijúfa land
og þessa þægilegu þjóð sem þar býr. En
þaö er önnur saga.
Albert De Wit hefur feröast talsvert á
vegum ferðamálastarfs síns. Hann hefur
t.d. feröast til Svíþjóöar og Finnlands á
vegum þess. Næst liggur leíðin vonandi til
íslands, sem mér virtist mörgum Dönum
leika hugur á aö sjá og skoða. En
kostnaöurinn er mikill viö íslandsferö, eins
og allir vita.
Þau hjón eiga tvö börn, dreng og stúlku.
Hóflegt, segja Danir, aö eiga tvö-þrjú börn.
Einhvern tíma heföi þaö þótt alltof lítiö. En
tímarnir breytast hvaö þetta varöar eins og
annaö. Kona Alberts vinnur sem skólaritari
viö stofnun, er annast um heyrnarskert
börn. Þjónusta viö alla þá, sem standa á
einhvern hátt höllum fæti í lífinu, er meö
afbrigðum fullkomin í Danmörku, sem og á
Norðurlöndum sem heild. Við erum aö
sækja í okkur veðrið í þessum efnum, sem
betur fer, en eigum enn langt í land með aö
ná frændum vorum. Okkur hefur alltaf
veriö illa viö aö þurfa aö greiða skatta svo
að nokkru nemi, en á þessu er að veröa
nokkur breyting. Ef viö eigum aö geta
státaö af því aö lifa í velferöarþjóöfélagi,
þurfum viö aö leggja eitthvaö af mörkum
— viö sem betur megum okkar.
Skólar starfa miklu lengur ár hvert í
i borgarstjórnarsalnum í Kalundborg.
Höfundur greinarinnar (lengst til h.)
ásamt fylgdarliði.