Lesbók Morgunblaðsins

Ulloq
Ataaseq assigiiaat ilaat
Saqqummersitaq pingaarneq:

Lesbók Morgunblaðsins - 13.02.1982, Qupperneq 12

Lesbók Morgunblaðsins - 13.02.1982, Qupperneq 12
r | Tove Ditlevsen um ævi sína og ritstörf 5. hluti. Helgi J. Hall- dórsson þýddi Á mér haföi oröiö sú breyting að ég var smátt og smátt farin aö leggja til hliöar þá einföldu fíngeröu mynd aö óg væri góö- hjörtuð auðtrúa stúlka, sem væri aöeins fórnardýr vonsku heimsins. Þaö var aö minnsta kosti vaknaöur hjá mér efi og farið að votta fyrir viöurkenningu á eigin sök. Sérhver listamaöur neyöist til aö leita fanga í fylgsnum sálar sinnar og þaö eru aöeins þeir grunnfærnustu sem finna þar sérgæöingshátt sem nálgast aö vera hlægilegur. Enn sem komið var dulbjó ég þó í skáldskap mínum dapurlegustu niöur- stööur af þessari einkasálkönnun minni. í „Regnhlífinni" birtist hún aöeins í smásög- unni „Duglegur drengur" sem mér finnst alltaf vera ein af þeim bestu sem ég hef skrifað. Hún fjallar um kjörbarn, dreng, sem ósjálfrátt finnur aö foreldrunum þykir minna vænt um hann eftir aö þau mót von- um hafa eignast „ekta“ barn. Sögusviöiö er heimili skógræktarmanns sem ég haföi kynnst af tilviljun. Sumpart gat ég ekki haldið áfram aö göslast um í götu bernsk- unnar, og sumpart mátti enginn vita hve bitur persónuleg reynsla lá undir yfirboröi þessarar sögu sem reyndar var skáldsaga frá rótum. Enginn í heimi er eins sjálfselsk- ur og ástfangið fólk, og í áköfu tilfinninga- róti eftirlét ég fööurnum litlu kjördóttur okkar eins og ég lét hann taka þaö sem hann vildi úr félagsbúi okkar. Reyndar var hann faöir hennar, en ég vissi þá þegar aö hann var sálsjúkur og ekki sá maöur sem ég hefði trúað fyrir mínum eigin börnum. En þegar ég komst til ráös og rænu var þaö of seint. Meö nánu og daglegu samneyti viö börn hélt ég sambandinu viö barniö í sjálfri mér, llór er Tove ásaml eitjinmanni sínum, þeuar lil'að var l'yrir mannlefja, erta ,,i (len l'jollede herskaps- periode" eins oþ' luin set'ir sjáll. Lifad fyrirmannlega - og þar með voru góðu árin liðin - þá lífsglööu eigind mína sem ætíö hefur tekið afstööu gegn heimi hinna fullorönu. Duglegur drengur Drengur skógræktarmannsins tróö sér milli hinna viúskiptavinanna í brauðbúö- inni. Hann tyllti sér á tá til þess að hann sæist og fylgdist vel meö hve margir komu inn á eftir honum. Honum lá á. Honum lá næstum alltaf á. Hann átti að kaupa mjólk- urflösku handa litla bróöur sínum, mamma hans mjólkaöi honum ekki lengur af því að hún haföi fengiö þrymla i brjóstið og var meö hita. Hann teygði fram hálsinn og reyndi aö vekja á sér athygli bakarans sem fór sér aö engu óöslega. Móöir eins skólafélaga hans kom inn í búðina og hann þreif af sér húf- una i snatri eins og nýliöi frammi fyrir yfir- manni sínum. „Góöan dag,“ sagöi hann hátt. Hún rambaöi meö innkaupanet fyrir framan sig, og út úr þvi stóö laukbrúskur sem kitlaði hann i hnakkann. „Góöan dag, John, til hamingju meö litla bróður, ertu ekki ánægöur meö hann?“ „Jú,“ sagði hann eldrauöur i framan af áreynslunni við aö lýsa þvi hve ánægöur hann var. Allt i einu horfðu allir á hann. Var hann virkilega ánægður? „Ja, þessu haföi maöur ekki búist viö, “ sagöi bakarinn og glotti til viöskiptavinar, „þaö var vist á síöasta snúningi. “ 12 Svo sneri hann sér aö drengnum. „Hvaö áttiröu svo aö fá i dag?“ John lyfti körfunni upp á búöarboröiö og rétti fram miðann sem móöir hans haföi skrifað. Annars gleymiröu bara helmingn- um, haföi hún sagt. Ennþá haföi hann ekki gleymt neinu, en hún sagöi svo oft svona. Hann fékk körfuna fulla til baka meö af- ganginn af peningunum vafinn inn í miö- ann. „Er hann sætur?“ spuröi bakarinn og strauk skeggiö. Drengurinn kinkaöi kolli. „Já, “ sagði hann, „hann öskrar bara svo mikið. “ Þau hlógu öll, þaö geröi fulloröiö fólk alltaf þegar maöur sagöi ekki bara já og nei. Honum sýndist þau líta hvert á annaö og depla augunum og hann flýtti sér út um dyrnar. Þegar hann kom út var kuldinn svo bitur að hann fór aö hnerra. Skógurinn var fram- undan sem stórt fjall og húsiö viö jaöar hans sem örsmár depill. Ef hann hlypi yfir akrana yrði hann kominn heim eftir stund- arfjóröung, eftir þjóöveginum var hann hálfa klukkustund. En þaö var of bjart til aö fara bannaða leið. Karfan var þung, hann skipti oft um hönd og hljóp viö fót. Hann ætlaöi aö koma móður sinni á óvart meö því aö vera eld- fljótur, þaö var hann reyndar alltaf, en i dag ætlaöi hann aö vera sérstaklega fljótur því aö hún var veik og litli bróðir þurfti aö fá mjólkina sína fljótt. Bílarnir þutu fram hjá honum og hann gat ekki séð númerin vegna snjómuggunnar. Annars safnaði hann þeim. Nokkrir hjólreiðamenn streitt- ust áfram bognir framyfir stýrin, meö eyrnahlífar, rjóöir og votir í andliti. En þeir sem hjóluöu á móti honum höfðu vindinn i bakiö og hann þekkti þá alla. Sæll, John, kölluöu þeir. Hann kinkaöi ákaft kolli. Eng- inn skyldi segja aö hann væri ókurteis. Hann var duglegasti drengurinn í allri sveit- inni aö sendast i bæinn, höggva brenni, þvo bleiur og yfirleitt gera allt sem kemur manni áfram i heiminum. Aöeins námið sóttist seint. Skítt með þaö, sagöi móöir hans, bara efþú ert góöur drengur. Ö, hún var svo sæt, hún mamma hans, svo góö. Föður sinn var hann svolitiö hræddur viö, hann talaði ekki mikiö viö hann og rödd hans var gróf og hörö. Sömuleiöis hendur hans þegar hann slengdi byssunni af öxl- inni og fleygði dauöum íkorna á eldhús- borúið. Þeir voru nefnilega meindýr og hann fékk peninga frá jaröeigandanum fyrir hvert dýr sem hann skaut. En þeir voru svo skemmtilegir þegar þeir þutu upp og niöur trjástofnana, alltaf á flótta. John fannst svo gaman aö hafa lifandi íkorna milli handanna. Hann þurfti ekki aö vera hræddur viö þá. Hann haföi aöeins einu sinni snert viö byssu fööur sins og mundi enn þann rassskell sem hann fékk fyrir þaö. Skot heföi getaö hlauplö úr byssunni, hafði móöir hans sagt, og hitt þig eða eitthvert okkar. — Hugsaöu þér að þaö heföi lent í litla bróöur, þaö heföi oröiö þokkalegt heimili. Þá hefðu pabbi og mamma sjálfsagt iðrast þess að hafa „ tekiö hann upp á sína arrna". Hann hrökk i kút viö þá tilhugsun. Hann vissi aö hann stóð í þakkarskuld við mannkynið af þvíaö hann var ekki „skilget- inn“ eins og litli bróöir en haföi af alveg óskiljanlegri heppni hafnað hjá pabba og mömmu. Hann var tökubarn og hinir réttu foreldrar hans voru voöamanneskjur í Kaupmannahöfn sem voru ekki einu sinni hjón. Guð foröi þvi aö þú sjáir þau nokkurn tíma, sagöi móöir hans þegar hún sagöi honum frá því. Svo tók hann upp á því um tima að stara á ókunnuga, sem komu til þorpsins, og ímynda sér aö þeir heföu komiö frá Kaupmannahöfn til aö nema hann á brott. Hann skyldi svei mér streitast á móti og kalla á mömmu. Hann var reynd- ar litill en sterkur þó aö hann væri aöeins sjö ára. Hann gat dælt vatni upp úr brunn- inum og rogast meö tvær fötur i einu. Þaö var ekki vist aö litli bróöir gæti þaö nokk- urn tíma. Sá aumingi. Hann lá bara viö hvitt brjóst mömmu og saug viöstööulaust svo aö hún varö veik af þvi. Dag einn spuröi John hvort hann heföi nokkurn tíma fengiö mat á þennan hátt. Móöir hans hló og sagöi: Nei, skinniö mitt, þú ert pelabarn. — En peli er lika flaska, og hann ímyndaöi sér aö máski hefði hann veriö búinn til í flösku eins og menn gátu búið til skip, en hann skildi nú vel hvaö átt var viö. Þaö var bara svo skrítiö að vera öðruvisi en aörir. Og það vildi hann lika vera, en aöeins iþví sem -W.

x

Lesbók Morgunblaðsins

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Lesbók Morgunblaðsins
https://timarit.is/publication/288

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.