Lesbók Morgunblaðsins - 06.03.1982, Side 6
Inga Dóra Björnsdóttir
í MINNINGU
RAGNHILDAR ÁSGEIRSDÓTTUR
Andlit hennar var
vefur örfínna þráöa
sem örlögin spunnu
Oft reyndi ég
að rekja þá sundur
þráö fyrir þráð
í leit sorga
sem þögnin ein geymdi
En það var sama
um hvern ég greip
þeir enduöu allir
i brosi
sem tjáði
að Ragnhildur var kona
sem óttaðist ekkert
(Ragnhildur Ásgeirsdóttir fæddist 16. júlí 1910 að Hvammi í Dölum, en
lést í Reykjavík 22. júlí 1981.)
Áslaug Ólafsdóttir
EYJAN GRÆNA
Drýpur enn og drýpur
dreiri í aldna slóð
af sama kaleik sýpur
enn sorgmædd þjóð.
Mynnist sól við sæ
svífa gullin ský
yfir borg og bæ
brátt dimmir á ný.
Glugga gyllir sól
og garð með krossa hvíta
fallinna feðra ból
fræknra og djarfra íta.
Sína hildi há
hetjur af snauðri þjóð.
Járngreip blárri en blá
blóð þarf í sinn sjóð.
Heyriröu ekki harmaljóö
hörpu vindsins frá.
Eyjan græn, eyjan góö
Sigrún Valgeirsdóttir á sér freisisþrá.
TIL ÞÍN
SEM TEFLIR MEÐ TÓNUM
Við leitum að tárum
í augnakrók hvors annars
Við ýtum sálum okkar
inn í hug hvors annars
Síðan leggjumst við
upp aö skjólvegg
liðins tíma
og reynum að stilla hjörtun
í takt
Ég tek tvær flöskur
af White Bordeaux
og helli hægt
yfir riddarann
hægt, hægt
leka droparnir niður
Djöfullinn
af hverju látum vió ekki hvort annað
í friði
Erum við svona lélegir taflmenn?
Ennþá hefur þó hvorugt
tapað peði!
Dagbók úr örvæntingu
„Mér er að verða það Ijóst, að ég muni aldrei geta uppfgllt
allarþœr kröfur, sem gerðar eru til „fullorðins“ einstakl-
ings.“ Þannig skrifaði Mari Uddberg í dagbók sína 25.
október 1978 — og 18. marz 1980 batt hún enda á líf sitt.
Dagbók Mari Uddberg bregður athgglisverðu Ijétsi á
sveiflur sálarlífsins, þegar ástandið er orðið sjúklegt og
endar með voðaverki.
i Sviþjóö kom nýlega út bók, sem ber
heitiö „Til minningar um Mari“. Þar lýsir
dagbók hennar þeim hugsunum og tilfinn-
ingum, sem leiddu tl sjálfsmorðsins.
Um tvö þúsund manns stytta sér aldur á
ári hverju í Svíþjóö. Flestir þeirra eru ungir,
margir aöeins á gelgjuskeiði.
„Til minningar um Mari“ er byggö á
dagbókum og bréfum Mariar Uddbergs frá
síðustu árunum, sem hún liföi. Hún lýsir
einnig viðbrögðum móður hennar eftir
sjálfsmorð dótturinnar.
„Mestu sektartilfinningu hef ég fyrir því,
að ég skyldi ekki skynja nægilega vel og
skilja svo margt, sem gat bent til þess, að
eitthvað væri ekki sem skyldi hjá Mari,“
segir hún.
Það sem hún lét ekki greinilega í Ijós út á
við, fjallar hún um í dagbókum sínum og
bréfum. Þau lýsa köflum í lífi hennar frá
árinu 1975, þegar hún var 16 ára, til 18.
marz 1980, þegar hún skrifaði síðasta
kveðjubréf sitt.
13. maí 1975 skrifar hún ritgerð um efn-
iö: „Þannig er ég — sjálfsmynd".
„Alla tíð hef ég verið nokkurn veginn
ánægð með lífið þangað til fyrir skömmu,
að ég lagðist fyrst í mikið þunglyndi. Það
kom ekki til af neinu sjáanlegu. Ég hafði
enga beina ástæðu til að vera döpur, held-
ur orsakaöist það af einhverju innra með
mér. . .
Ég hugleiddi sjálfsmorð, kannski ekki í
alvöru, en mér var huggun að því að vita,
aö ég gæti bundið enda á allt saman, þeg-
ar ég vildi."
Mari lauk grunnskólanámi með góðum
vitnisbjrði. Henni þótti gaman að læra og
veittist það auðvelt. í menntaskólanum
varö hún aö leggja haröar að sér, og ein-
kunnirnar fóru lækkandi. Hún fann til
streitu og var ekki ánægð með frammi-
stööu sína. Hún fékk magabólgu og skóla-
læknirinn gaf henni lyf.
Lágmarkseinkunnir
Hinn 29. september 1977, síöasta ár
hennar í menntaskóla, skrifar hún í dagbók
sína:
„Það hefur ríkt sjúklegur æsingur í
bekknum, eftir að við fréttum, að lág-
markseinkunnir til að komast í háskóla
yrðu yfir 4,5. . . . Nú hefur það allt í einu
runnið upp fyrir manni, að það eru þessar
endemis ómerkilegu og marklausu tölur,
sem ráða allri manns framtíö.“
Eftir menntaskólann tók Mari sér hvíld
frá námi og byrjaði að vinna skrifstofustörf
hjá Tryggingastofnun ríkisins. Hún fluttist
að heiman, vildi standa á eigin fótum. Hún
hafnaði skólavist í Tækniháskólanum í
Stokkhólmi, þar sem henni bauðst nám í
húsagerðarlist.
Sumariö 1978 lýsir hún einmanakennd
sinni. Henni finnst hún vera reikul í rásinni,
stundum er hún lífsglöð, en svo allt í einu
„verð ég gagntekin af þessari skelfilegu
einmanakennd, sem ég á eftir að berjast
gegn allt mitt líf“. Af hverju búa þessi eyð-
ingaröfl í líkama mínum? spyr hún. Af
hverju vil ég ekki neitt?
Mariann, móðir hennar, skrifar um
dagbók dóttur sinnar frá þessum tíma:
„Ég tók víst ekkert mark á skorti hennar
á sjálfstrausti, því henni gekk allt svo vel.
Ég áttaði mig ekki á því, að sveiflurnar
væru svona miklar í geðinu."
Framh. á bls. 14.