Lesbók Morgunblaðsins - 19.06.1982, Blaðsíða 5

óheppinn. Fyrir síöustu umferö hafði hann
vinnings forskot á keppinauta sína um
þriöja sætiö á mótinu, en tapaði þá mjög
illa fyrir Sovétmanninum Romanishin. Þar
með komst annar Ungverji, Adorjan, upp
aö hlið hans og þeir tveir uröu aö tefla til
úrslita heima í Búdapest um sæti í áskor-
endaeinvígjunum. Flestir veðjuöu á Ribli,
því árangur hans fram aö þeim tíma haföi
verið betri en keppinautar hans. Svo fór
líka, aö Ribli náði forystunni í einvíginu og
er þaö var hálfnað haföi hann hlotiö tvo og
hálfan vinning gegn aöeins hálfum vinningi
Adorjans. En aftur brugöust taugar Riblis,
hann tapaöi tveimur skákum í röö og þótt
einvíginu lyki meö jafntefli komst Adorjan
áfram vegna hagstæðari stiga á milli-
svæöamótinu sjálfu.
Vonandi leika örlögin Ribli ekki jafngrátt
aö þessu sinni, því hann hefur fyllilega
sannað erindi sitt í áskorendakeppnina.
Hann er ákaflega traustur skákmaöur og
eins og aðrir Ungverjar á toppnum er hann
afar vel heima í byrjunum.
Skákin, sem hér fer á eftir, er dæmigerö
fyrir krystaltæran stíl hans. Andstæöingur
hans, hinn ungi tékkneski stórmeistari,
Lubomir Ftacnik, geröist fulldjarfur í byrj-
uninni og þaö notfærði Ribli sér til hins
ítrasta.
Hvítt: Ribli (Ungverjalandi)
Svart: Ftacnik (Tékkóslóvakíu)
Enski leikurinn
1. c4 — Rf6, 2. Rc3 — c5, 3. Rf3 — d5, 4.
cxd5 — Rxd5, 5. e4 — Rb4, 6. Bb5+
Hér er einnig oft leikiö 6. Bc4, en aö
undanförnu hefur svörtum þá vegnað vel
meö framhaldinu 6. — Rd3+, 7. Ke2 —
Rf4+, 8. Kf1 — Re6.
6. — R8c6
Lakara er 6. — Bd7, 7. a3! — Bxb5, 8.
axb4 — Bd3, 9. Oa4+ — Rc6, 10. b5 —
Rb4, 11. b6+ — Dd7, 12. Dxd7+ — Kxd7,
13. Hxa7 meö yfirburðastöðu, en þannig
tefldist skák milli Ungverjanna Forintos og
Farago 1979.
7. d4 — cxd4, 8. a3 — Db6l7
Ný tilraun í stööunni. Hiö viöurkennda
framhald er 8. — dxc3, 9. Dxd8+ — Kxd8,
10. axb4 — cxb2, 11. Bxb2 — e6! og staö-
an er tvísýn.
9. Bxc6+! — bxc6,
Ekki 9. — Rxc6, 10. Rd5 — Dd8, 11.
Bf4.
10. axb4 — dxc3,11. bxc3 — Ba6?l
Þaö er vissulega freistandi aö taka hrók-
unarréttinn af hvítum, en Ftacnik hefur ekki
reiknaö nægilega langt. Hógværara og
betra var 11. — Bg4 og staöan er ekki
langt frá því að vera í jafnvægi.
12. Re5! — Hd8, 13. Da4 — Bb5, 14. Da2l
— e6,15. Dxa7 — Dxa7,16. Hxa7
Mikilvægi fjórtánda leiks hvíts er nú
komið í Ijós. Hvítur hótar nú 17. Rxf7,
svartur veröur því aö leika einum þvinguö-
um leik til viðbótar.
16. — Be7
17. c4!
Vinningsleikurinn. Biskupinn á b5 á sér
ekki undankomu auðiö. Svartur er því
neyddur út í mjög óhagstætt endatafl.
17. — Bxb4+, 18. Ke2 — Bc5,
18. — Bc3, 19. cxb5 — Bxe5, 20. bxc6
— Hc8, 21. Ba3! breytir engu.
19. Ha2 — f6, 20. cxb5 — fxe5, 21. bxc6
Hvítur er nú ekki einungis sælu peði yfir.
Svarti herinn á viö mikla samgönguerfiö-
leika aö stríða. Lokin teflir Ribli óaðfinnan-
lega, eins og hans er von og vísa í betri
endatöflum.
21. — Hf8, 22. Be3 — Bxe3, 23. Kxe3 —
Hb8, 24. Kd3l — Hc8, 25. Hc1 — Hf7, 26.
Hc5 — Hfc7, 27. Ha6 — Ke7, 28. Kc4 —
Kd6, 29. Kb5 — Hb8+, 30. Hb6 — Ha8, 31.
Hc2 — Hca7, 32. Hd2+ — Kc7, 33. Hd7+ —
Kc8, 34. Hxa7 — Hxa7, 35. Ha6l og svartur
gafst upp.
Úlfur Ragnarsson
w '
mor
eyru
skí
eina og sanna
, sem lif-
allra raunveru-
i aö moka myglu út
um ríkistaugum
með honum stóraklút
jóðaraugum
þarf að skafa skóf
af nýjum degi
skúm úr hjartagróf
ulegi
|ð þarfað sópa sálarhús
og sveifla andans kústum
éðþarfað drepa dauðans lús
lík úr rústum
væri ráð að byggja borg
íumfjallatindi
sem hæfist yfir heimsins org
í himinjs ferskum vindi
færi strax að verða von
um vor á landNsa
þá held égJón minn Sigurðsson
að sólin tæki að ríaa
aö fyrsta dag ársins, nýbúinn aö
skrifa ritdóm um bókina og hafa
sent höfundi hennar afrit í bréfi.
En um þetta leyti var G.D. ein-
mitt ritdómari dagbl. Vísis.
En á þessari frásögn er nokk-
ur galli. Um þetta leyti var form-
byltingarskáldstitillinn ekki upp-
fundinn, held ég, þaö tal kom
síðar. Ég var í Stokkhólmi, flutt-
ist heim um vorið. Einu rithöf-
undarnir, sem skrifuöu mér um
bókina, voru Ólafur Jóhann og
Elías Mar. Ég er því hræddur um
aö bréf Guðmundar hafi aldrei
veriö frímerkt. Og ekki hef ég
frétt af þessum ritdómi í Vísi.
Hitt efa ég ekki aö Guðmundur
hafi hælt bókinni viö Stein Stein-
arr, enda er brandari hans um
stækkunargleriö og skáldkosti
mína ekta Steinn. Nú mega les-
endur mínir ekki misskilja til-
gang þessa pistils eöa þaö aö ég
skuli ekki nefna nema eina bók
eftir Guömund Daníelsson. Ætli
hann hafi ekki skrifaö 40—50
aðrar, og mikinn hluta þeirra hef
ég lesiö eöa hlustaö á hann lesa
í útvarp. Hann er svoleiöis maö-
ur aö manni myndi ekki finnast
taka því að gera á honum neina
úttekt sjötugum, þótt maður
heföi rúm og tíma til þess. Manni
finnst alltaf aö hann eigi a.m.k.
eftir aö skrifa nokkur bindi af
ættarsögu sinni og um ævi sín
sjálfs. Þaö er því ekkert pláss
fyrir Guömund í svona pistli.
Bara hægt aö nefna hann í fram-
hjáhlaupi. Ef hann heföi fæöst
nokkrum mannsöldrum fyrr
heföi hann örugglega oröið
hneykslanlegur biskup í Skál-
holti meö eignarjaröir á öllum
landshornum og útgerö í öllum
verstöövum, riöiö um landiö
meö fríöu föruneyti — en auk
þess skrifað marga doöranta.
Ofanritaö skrifa ég fyrst og
fremst til athugunar fyrir áöur-
nefnda unga bókmenntafræö-
inga og sannleikans vegna, —
held ég.
Ég hef undanfarna mánuði
hlustaö á ungan bókmennta-
fræöing kynna allmörg ung skáld
í útvarpinu. Hann talar viö þau
og síöan er upplestur. Ein spurn-
ingin er svona: Og hvaöa skáld
telurðu nú aö hafi haft mest áhrif
á þig? Undantekningalítiö nefna
ungu skáldin nafn Steins Stein-
arrs. En þegar svo til upplestr-
anna kemur, er þaö annar og
mér nákomnari höfundur, sem
kvæði þessi og þó einkum vinnu-
lagiö, minna á. — En auðvitað
mótar enginn einn eða tveir
næstu skáldakynslóö, erföaræt-
urnar liggja langt aftur í aldir,
vindar nýs tíma koma svo með
sitt andrúmsloft.
Ég hef haft gaman af aö lesa
grein Silju Aöalsteinsdóttur í
Skírnisárgangi ’81 um Stein
Steinarr sem existensialista.
Geri ég ekki athugasemd viö
neitt af því sem þar stendur, þaö
kann allt aö vera rétt. En hafa
ber í huga aö Steinn haföi aldrei
haft aöstöðu til né áhuga aö ger-
ast tungumálagarpur né mikill
lestrarhestur. Hann var maöur-
inn, sem fann allt á sér og vissi
allt án mikillar yfirlegu og
áreynslu, fannst manni. Skiln-
ingarvit hans voru svo opin aö
engu var líkara en aö hann heföi
fjölda þjónustuanda til þess aö
gera erfiðisverkin. Bækur tilvist-
arstefnumanna voru líka flestar
aö koma út á árunum rétt fyrir
og eftir stríðiö, og komu svo enn
seinna hingaö eöa námsmenn
meö þær í kollinum, — og þá var
Steinn hættur aö yrkja, einsog
Silja tekur fram.
Ég heyröi Stein oft tala um
hinn fræga þýska snilling
Nietzche, höfund bókarinnar
Svo mælti Zarathustra, en ég er
hræddur um að Kierkegaard
hinn danski hafi verið honum
nafnið tómt einsog fleirum hér.
En auðvitað gat Steinn fundiö
upp sitt púöur hér í Reykjavtk
eins og Þórbergur Pyþagórasar-
kenninguna austur á Hala.
Jón úr Vör
5