Lesbók Morgunblaðsins - 27.02.1988, Page 12

Ijósm. Lesbók / Árni Sæberg.
Svava Aradóttír og Svala Lárusdóttir í Listasalnum Nýhöfn í Hafnarstræti. Hér er fyrsta sýningin komin upp: Myndir eftir Ragnheiði Jónsdóttur Ream.
Reynslan hefur
konum kennt
fyrstu var þar fiskhús, þá verslanir, veitingastaðir
og aftur verslanir, en núna er þar, — listasalur.
Og einhvern veginn er eins og þar hafí aldrei átt
að vera neitt annað en listasalur, — í þessu húsi,
á þessum stað. Að utan svo lítið, að innan sem
Rætt við SVOVU
ÁRADÓTTUR og
SVÖLU
LÁRU SDÓTTUR,
sem opna í dag nýjan
sýningarsal myndlistar
undir heitinu
NÝHÖFN-
LISTASALUR - með
sýningu á myndum eftir
Ragnheiði Ream
höll. Bjart og vítt til veggja, og marmara-
gólfíð undirstrikar fínleika salarins.
í dag opna þær Svala Lárusdóttir og
Svava Aradóttir nýjan listasal í Hafnar-
stræti 18 sem ber nafnið Nýhöfn, listasal-
ur. Nafnið minnir í fyrstu á útlönd, en er
þó samt svo rammíslenskt og kröftugt þeg-
ar betur er að gáð. En það fylgir líka kraft-
ur konunum tveim sem listasalinn opna.
Þær sýna mér nýja salinn og hlýja og
látleysi einkenna framkomu þeirra, en kraft-
inum og áhuganum geta þær ekki leynt
þótt þær vildu. Og hann smitar.
Þessi nýi sýningarsalur i hjarta borgar-
innar er stór, 150 fermetrar, bjartur og
fallegur. Kemur raunar nokkuð á óvart því
annað skynjar augað þegar utanhúss er
staðið. f tilefni af opnun salarins verður
sýning á verkum Ragnheiðar Jónsdóttur
Ream. í framtíðinni er gert ráð fyrir að
hafa einkasýningar á vetuma en samsýning-
ar á sumrin. Lástaverkasala verður jafnhliða
sýningum allt árið.
„Við verðum með verk listamanna I sölu
héma í litla salnum innan af þeim stóra.
Hér getur fólk skoðað í ró og næði, valið
sér myndir í einkasaftiið sitt eða fundið gjöf
fyrir vin. Við erum reiðubúnar til að ráð-
leggja fólki um val og kaup á listaverkum,"
segir Svala. Og Svava bætir því við, og legg-
ur áherslu á orð sín, að þær hafi einnig
fullan hug á að fá verk gömlu meistaranna
í sölu.
— Nýhöfn? Hvemig varð nafnið til?
„Það var Þórhallur Vilmundarson sem
aðstoðaði okkur við nafngiftina. Upp úr
aldamótum var verslun hér í Hafnarstræti
18 sem nefnd var Nýhöfn, vafalaust eftir
sögufrægu hverfí í Kaupmannahöfn, en
bærinn var hálfdanskur á þeim tíma og
höfnin sjálf skammt undan. í bók Páls
Líndals um Reykjavík er meðal annars sagt
frá þessari verslun. Hér var Jón Helgason
biskup búðarsveinn, og einnig er sagt frá
ágætis auglýsingu sem birtist í dagbiaði
árið 1913 og er svohljóðandi:
Reynslan hefur konum kennt:
kaffíð, ódýrt, malað, brennt,
best í jólabollann er
bara ef Nýhöfh selur þér. “
Svava og Svala draga fram fleiri
skemmtilegar auglýsingar sem varðveist
hafa frá þessari ágætis verslun og virðist
sem mikil umsvif loði við nafnið, og ætti
það ekki að vera verra fyrir núverandi eig-
endur Nýhafnar.
Því má skjóta hér inn til gamans að hverf-
ið Nýhöfn í Kaupmannahöfn sem lengi hafði
á sér vafasamt orð, er nú orðið afskaplega
fínt og dýrt hverfí með veitingahúsum og
litlum listasölum í hliðargötum.
En hveijar eru þessar konur sem hik-
laust ráðast f að opna sýningarsal og Iista-
verkasölu, og hvaða ástæður liggja þar að
baki?
„Áhugi, brennandi áhugi," svara þær
þegar spurt er um ástæður. „Við Svala
unnum saman í tvö ár í Gallerí Borg, en
áður var ég í Listmunahúsinu hjá Knúti
Bruun," segir Svava. „En það var missir
að þeim sal því þar voru góðar sýningar
og auk þess er nauðsynlegt að hafa sem
mesta fjölbreytni í þessum efnum. Við Svala
þekkjum því þennan heim og okkur hafði
íengi langað til að reka sýningarsal þótt sú
hugmynd hafí lengst af verið á draumstigi.
En þegar þetta húsnæði barst upp í hendur
okkar þá vissum við að nú var að hrökkva
eða stökkva."
„Já, okkúr hafði lengi langað þetta,“
ítrekar Svala, „og við erum orðnar svo háð-
ar þessum heimi, að við getum vart án hans
verið. Ef vel gengur þá verðum við hér um
ókomin ár, vonandi, ef ekki, þá verður þetta
bara reynsla."
— Er nokkur bissness í þessu? spyr ég
vantrúuð, og þær skella upp úr í fyrstu en
svara svo í ftillri einlægni: „Við vonumst
allavega til að lenda ekki í mjög mikilli
skuldasúpu."
Heimur listarinnar, — þær segjast vera
orðnar háðar honum og maður hefur óljósa
hugmynd um hvað þær eiga við. Fegurð,
þroski, háleit hugsun, eitthvað sem hafið
er yfir lágkúruna. Það er heldur ekki komið
að tómum kofunum hjá þeim þegar rætt
er um myndlistina. Báðar hafa þær lesið
listasögu við Háskólann, en kannski er það
reynsla þeirra og áhugi sem gerir það að
verkum að tíminn líður aðeins of hratt í
návist þeirra.
„Það er ákaflega gaman að kynnast skap-
andi fólki," segja þær þegar við ræðtlm um
dagleg störf þeirra. „Einnig er það spenn-
andi að fá að fylgjast með ungum listamönn-
um, sem og hinum eldri, því þeir miðla einn-
ig svo mikiu, svo mikilli lífsreynslu."
— Voruð þið kannski alltaf að mála og
teikna í æsku?
Svava hristir brosandi höfuðið: „Ekki ég,
bara alltaf haft þennan ódrepandi áhuga.
En Svala teiknar."
„Ég veit nú ekki hvort ég á að ræða það
nokkuð," segir Svala. „Ég er að læra teikn-
ingu í Myndlistarskóla Reykjavíkur og í
vetur hef ég verið myndmenntakennari
Kennaraháskólans, en aðallega er ég nú að
þessu til að skilja betur listamennina."
í borginni eru nú þegar margir sýningar-
salir og Svava hefur orð á því að mikil vakn-
ing sé almennt meðal fólks á myndlist. Svala
tekur undir þau orð og segir að opnun Lista-
safns íslands á Fríkirkjuvegi sé líka mikil
örvun, bæði fyrir listamenn og almenning.
„Við vonum líka að Nýhöfn verði menning-
arauki og skapi meira líf í miðborginni,“
segir hún. „Fólk getur nú gengið um bæinn
á sunnudögum, skoðað listaverkin í sýning-
areölum borgarinnr og notið þeirra, já, og
jafnvel gefíð öndunum i leiðinni," bætir hún
við kímin.
„Já, aukið andann og gefíð öndunum,"
segir Svava háalvarleg.
Ekki þarf að efa að menn fari í slíkan
spássitúr á sunnudögum, því listáhugi með-
al þjóðarinnar er hreint ótrúlegur og varla
til sá maður sem ekki hefur frummynd á
vegg sínum. En eru íslendingar heilir í list-
elskun sinni? Kaupa þeir listaverkið vegna
þess sjálfs eða vegna þess að litirnir í þvf
passa vð litinn á sófanum? Geta kannski
ákveðnir listamenn eða ákveðin myndlist
verið í tfsku?
„Það er nú hætta á því," segir Svala, „og
það eru margir sem kaupa sér myndir í
stíl við sófann, satt er það, og enn aðrir sem
kaupa eftir ákveðna listamenn því granninn
12