Lesbók Morgunblaðsins - 20.08.1988, Blaðsíða 16

Allt að verða tilbúið Hafsteinn Sveinsson á bryggjunni í Viðey - við Maríusúð
verið í villimanninn hjá konungs-
fulltrúanum á Bessastöðum, er
hann fór rænandi og misþyrmandi
um klaustur og friðsama munka.
Atburður er markar þáttaskipti í
Viðey, klaustrið lagðist af. Síðasti
kaþólski biskupinn okkar, Jón
Arason reyndi að endurreisa það
með virkisbyggingu á Virkishöfða
árið 1550, en örlög hans og örlög
íslensku þjóðarinnar réðust við
siðaskiptin.
Þrjár mínútur á móti þrem
klukkutímum!
Og aftur siglir Maríusúð yfír
Viðeyjarsund, núna knúin með
nokkur hundruð hestafla vélog
ferðin tekur um 3 mínútur á móti
kannski þriggja klukkutíma bam-
ingi í mótöldu á dögum Skúla
Magnússonar, þegar mannshönd-
in knúði ferjuna. Það er gaman
að leika sér með ferðatíma, sem
alltaf styttist á milli áfangastaða.
En af hverju skyldi Skúli hafa
sest að í Viðey? Voru það áhrif
frá dönsku eyjunum, þar sem þótti
fínt að búa á einkaeyju eða höfð-
ingjaviðhorf þess tíma að fá að
vera í næði? „Útilokað annað, en
eyjan hafí heillað Skúla,“ segir
Hafsteinn ferjumaður. „Hann
hlýtur líka að hafa verið innundir
hjá konunginum, til að geta byggt
svo veglegt hús“, bætir Hafsteinn
við.
María er vemdardýrlingur Við-
eyjarkirkju. I skjaldarmerki
Klaustursins situr hún í Mariu-
súð.
Þá bjuggu allir
í torf húsum
Allir íslendingar bjuggu í torf-
húsum, þegar Viðeyjarstofa var
fullbúin 1755. Landfógetabústað-
ur Skúla er elsta íslenska grágrýt-
is- og sandsteinshúsið; með bind-
ingsverk að dönskum sið í inn-
veggjum; teiknað af konunglegum
arkitekt, er teiknaði Amalienborg
í Kaupmannahöfn; bylting í bygg-
ingarlist á íslandi, þó aðeins sé
litið til lofts í Viðeyjarstofu, þar
sem enn þykir hátt til lofts, sam-
anborið við bogrið í torfbæjunum
er setti lengi svipmót á íslensku
þjóðina. Viðeyjarstofa er vissu-
lega ómetanlegur Qársjóður fyrir
okkur, sem eigum aðeins örfá
gömul hús.
Kúmenkaffi og skrautleg-
ur matseðill
Eftirvæntingin er í hámarki,
þegar Ferðablaðið skellti sér út í
Viðey, vika til stefnu fyrir opnun.
Hótel Óðinsvé, með „vinsælan
forsetakokk", Gísla Thoroddsen í
fararbroddi, kemur til með að sjá
um veitingarekstur í Viðeyjar-
stofu. „Við munum einbeitá okkur
að íslenskum réttum, físki og kjöti
með þjóðlegum tilbrigðum. En
ráðstefnumatseðill verður hlað-
borð með dönsku yfirbragði," upp-
lýsir Friðrik Eysteinsson, fram-
kvæmdastjóri hótelsins. Boðið
verður upp á sérstaka rétti til
dæmis kúmenkaffí, en kúmen vex
í Viðey og var mikið notað á dög-
um Skúla. „Kannski komum við
líka til að nýta laxeldisstöðvarnar
við Viðey, stutt fyrir kokkinn að
skreppa eftir nýjum laxi út í eld-
iskví,“ segir FViðrik. Á bakhlið
matseðilsins, sem er hinn skraut-
legasti, verður ágrip af sögu Við-
eyjar og gestir mega eiga hann
til minja.
Stærsta eldstó á íslandi
Það er vissulega ævintýralegt
að undirbúa Viðeyjarveislur og
forystumenn á Hótel Óðinsvéum
eru fullir vilja að móta veitinga-
þjónustu í samræmi við umhverfí.
Flestum verður eflaust starsýnt á
stærstu eldstó á íslandi, þar sem
Skúli lét reykja 3-4 kindaskrokka
í einu. Það yrði sannarlega sjónar-
vert að sjá konur standa við stóna
í búningum frá tíð Skúla og hræra
í giýtupottum! Einnig væri það
tilbreyt.ing í veitingaþjónustu, ef
ferðamenn gætu keypt nestis-
körfu til dagsútivistar í Viðey.
En allt á þetta eftir að mótast.
Eftirsóttur ráðstefnusalur
Veitingastofur taka 72-108
Blómaborgin
Glasgow
Það er alltaf vinsælt að skreppa til Glasgow fyrir íslendinga.
Þangað er styst að fljúga, góðar verslanir og margt að sjá og
skoða í næsta umhverfi. En borgin sjálf hefur hingað til verið
fremur leiðinleg iðnaðarborg. Nú eru Bretar að gera átak i að
gera hana meira aðlaðandi fyrir ferðamenn og í sumar er þar
mikið um dýrðir. Gamla iðnaðarborgin hefur tekið á sig ímynd
Öskubusku er rís upp úr stónni og hefur breyst í blómaborgina
Glasgow.
Glasgow er greinilega í sviðs-
ljósi hjá breskum ferðamálayfír-
völdum, sem lofa þar litríkustu
og stærstu uppákomunum í Bret-
landi fyrir ferðamenn. Fjárfesting
upp á 35 milljónir punda hefur
breytt 120 ekrum af lítt áhuga-
verðu svæði meðfram Clyde-fljóti
í fallegar blómskrýdda garða með
sýningarhöll og stóru sýningar-
svæði meðfram suðurbakkanum,
þar sem stór hafskip lágu við fest-
ar fyrr á öldinni. Búið er byggja
240 feta turn með útsýni yfir
hvelfíngamar, listiskipahöfnina
og litlu tjarnimar. Mikið úi’val
alþjóðlegra rétta býðst á svæðinu
- enska kráin með grillinu og os-
trubarnum er í gamla dæluhúsinu
- skoskir réttir em í nýja Lochryn
veitingahúsinu, að auki má nefna
kjúkling frá Singapore og ítalskan
ís. Margt verður til skemmtunar
- lúðrasveitir ganga í skrúðfylk-
ingum - útileikhús - aflraunir og
fleira, einnig verður margt á dag-
skrá á menningarsviðinu um alla
borg. Sambærilegar garðsýningar
vom í Liverpool 1984 og Stoke-
on-Trent 1986.
„Landslag og náttúmfegurð"
er þema hátíðarinnar og á vel
Sýningarhöllin í Glasgow.
heima í þessum hluta af Skot-
landi, þar sem sagnarík og falleg
landsvæði em í næsta nágrenni.
Það tekur aðeins tæpa klukku-
stund að komast á bakka Loeh
Lomond; suðvestur til Burns; eða
á jaðarsvæði skoska hálendisins.
Um 100 skrautgarðar verða til
sýnis, allir með mismunandi
áherslusvið og er uppsetning
þeirra er styrkt bæði af félaga-
samtökum og stómm og smáum
fyrirtækjum. Einnig verða til sýn-
Líkan af sýningarsvæðinu
meðfram bökkum Clyde-fljótsin
is skrautgarðar frá mörgum lönd-
um. „Þetta eru mikilvægustu og
stærstu hátíðahöld í Skotlandi
síðan Glasgow-sýningin var héma
fyrir 50 árum,“ sagði blaðafulltrúi
sýningarinnar.