Lesbók Morgunblaðsins - 01.02.1997, Blaðsíða 14

Allslaus gengu þau Kristín og Choulou út í skipið sem flutti þau út í heim.
A brottfararstundu lágu Ijósmyndirnar hans Choullou í bastkistu ásamt
persónulegum munum þeirra hjóna á geymslulofti á Vesturgötu 26B.
___Þær lágu þar óhreyfóar til 1972 aó húsió var selt._
GERSEMAR
ÍTALSKA
SKÓKASSANS
EFTIR ÁSGEIR BEINTEINSSON
ÞAÐ ER haust á landinu gráa,
við vitum ekki hvemig veðrið
er en við vitum þó að það er
rigning og dumbungur í sál-
um hjónanna sem standa á
hafnarbakkanum í Reykjavík
árið 1923. Hann er fjallmynd-
arlegur vel klæddur með
skegg á efri vör og höku, það er snúið upp
á skeggið á efri vörinni sem er vaxborið,
nefið er rétt lagað og augun rétt staðsett
undir dökklituðum brúnum en andlitið allt
milt og frítt. Hann er í síðum frakka með
þykkum loðkraga, pressaðar ullarbuxumar
sitja rétt á vel pússuðum svörtum leðurskón-
um. Það sjá allir að þetta er ekki íslenskur
maður vegna heimsborgaralegs klæðnaðar-
ins, hörundslitarins og líkamsstöðunnar.
Nærstaddir vita hvaða maður þetta er og
hvers vegna hann er að fara.
Maðurinn heldur fast utan um svarta silki-
hanska í vinstri hendinni. Hægri hendinni
hefur hann gripið um upphandlegg ungrar
konu sinnar. Hann er fímmtugur næstum því
upp á dag en hún er tuttugu og sex ára.
Hún er ung næstum of ung til að yfirgefa
land sitt. Hún er líka í þykkri kápu sem
hneppt er upp á vinstri öxlina. Um hálsinn
hefur hún vafið refaskinni með haus og hala.
Hárið er greitt slétt niður að eyrum en þar
hefur það verið túberað, þannig að framan
frá séð myndar það létta dúska. Hún hefur
bjart andlit en augun sitja djúpt undir eilítið
útstæðum en réttlöguðum og láréttum brún-
um þannig að það myndast oft skuggi yfír
augum hennar en unga konan er ávallt glað-'
leg, það er eðli hennar. Skuggar hafa ekki
verið í lífí þessarar konu, það er fyrst núna
að skuggar taka að lengjast og liggja þvert
yfír vegferð hennar. Þau horfa bæði heim
að Hafnarstræti 17 sem hafði verið heimili
þeirra í tvö ár en heimili og vinnustaður eigin-
manns hennar í tólf ár.
Emest Chouillou, sem fæddur var á Signu-
bökkum nálægt Rouen, flutti hingað til
Reykjavíkur árið 1909 ásamt konu sinni
Marie fæddri í Nice í suður Frakklandi og
1911 stofnaði hann útibú frá hinu alþjóðalega
franska flutningafyrirtæki Mory & C.ie. Það
ár kaupir hann húsið Hafnarstræti 17 af
Thomsens magasín ásamt geymsluhúsum
norðan þess og helming af bryggjunni sem
var niður af Kolasundi.
Mory & C.ie var stofnað 1804 og var með
tvö útibú í París, eitt í Rouen, Marseille,
Dieppe, Brussell, London, Manchester og
Folkestone m.a. þegar útibúið var stofnsett
1911 í Reykjavík. Höfuðstöðvar fyrirtækisins
voru í Boulogne við Ermarsundið. Fyrirtækið
var flutninga- og útgerðarfyrirtæki sem flutti
aðallega kol og gijót en virðist einnig hafa
verið í öðrum verslunarrekstri eins og sést
af umsvifum þess hér á landi. Fyrirtækið flutti
m.a. inn bíla af Unic gerð og má sjá auglýs-
ingar í blöðum frá þeim tíma.
Til marks um umsvifín má geta þess að á
árunum 1911 og fram til 1915 þá greiðir
Chouillou samtals 4.900 kr í útsvar, Edin-
borgarverslun 7.500 kr en Thomsens magas-
ín einungis 1.780 kr. Reyndar var rekstri
Thomsens magasíns alveg hætt vegna tengsla
ERNEST Chouillou. Myndin vartekin hjá P. Brynjólfssyni
í Reykjavík.
Ljósmynd: Corl Ólafsson.
KRISTÍN Ólafsdóttir. Hún hafði dvalið í Kaupmannahöfn, stundað
píanónám í París og þótti hrífandi stúlka.
SAMLIGGJANDI stofur á heimlli þeirra hjóna í Hafnarstræti, borðstofan næst.
þess við Þýskaland í fyrra stríði. Miðað við
niðuijöfnunarskrá má ætla að umfang rekstr-
arins hjá Chouillou hafí verið svipaður til
ársins 1922 en það ár greiðir Chouillou 1.200
kr í útsvar en 1923 einungis 250 kr og 1924
var útsvar upp á kr 550 fellt niður. Frá 1901
til 1920 fjölgar íbúum Reykjavíkur um tæp-
lega 11 þúsund úr 6.682 í 17.679. Það er
því ljóst að þetta voru miklir uppgangstímar
og miklar breytingar á öllum sviðum. Reykja-
vík verður 1910 miðstöð inn- og útflutnings
fyrir allt landið. Verslunin kemst í eigu inn-
lendra aðila eða einstaklinga sem eru búsett-
ir á landinu á þessum tíma.
Mory & C.ie þjónustaði aðallega frönsk
fiskveiðiskip þó að viðskipti við Islendinga
hafi einnig verið nokkur. Sú staðreynd að
sett voru lög í landinu sem bönnuðu að um-
ferma fisk innan landhelginnar 21. apríl 1922
gerði það að verkum að frönsk fiskiskip
hættu hér veiðum smátt og smátt þar sem
hagnaðurinn af veiðunum minnkaði við það.
Sumir þraukuðu til vertíðarloka 1935 segir
í bókinni Yves frændi á bls 206. Þjónustan
við frönsku fiskiskipin var undirstaða rekstr-
ar Mory og C.ie og því sjálfhætt þó að það
14 LESBÓK MORGUNBLAÐSINS ~ MENNING/LISTIR 1. FEBRÚAR 1997