Lesbók Morgunblaðsins - 14.11.1998, Page 16

VATNALILJUR, speglanir grátandi pílviðar.
UNNANDI VATNALIUANNA
Monet á tuttugustu öld nefnist
umfangsmikil sýning á verkum
franska málarans Claude
Monet (1840-1926) sem nú
stendur í Museum of Fine
Arts í Boston og lýkur 27.
desember. JÓHANN
HJÁLMARSSON sem nýlega
var á ferð í Boston skoðaði
sýninguna og veltir í því
tilefni f/rir sér ferli þessa
heimskunna listamanns.
STÓRA Monetsýningin í Boston
er sérstakur, kannski einstakur
listviðburður í lok aldarinnar.
Bandaríkjamenn eru miklir Mo-
netaðdáendur eins og aðsóknin
ber með sér. Daglega, frá
morgni tii kvölds, er safnið fullt
af fólki og verður naumast þver-
fótað í sölunum þar sem Monetverkin hanga.
Marga daga tekur að fá miða og kostar mið-
inn fimmtán dollara.
Museum of Fine Arts er ágætt listasafn og
hefur upp á .margt að bjóða, auk listar veit-
ingastaði og góða verslun þar sem finna má
mikið úrval bóka um listir og listamenn. Pað
er átakalaust að eyða þar degi.
Sjálf Monetsýningin er vel skipulögð. í
hverjum sai er veggspjald með gagnlegum
< upplýsingum um listaverkin. Margir notfæra
sér einnig heyrnartól sem fræða þann óspart
sem er til í þá pínu að spenna þau yfir eyrun.
Flestir völdu þann kost.
Frumkvöðull
impressjónista
A tuttugustu öld geta verk Monet naumast
talist nútímalist. Hann var sem kunnugt er
,einn af frumkvöðlum impressjónista og
brautryðjandi á sínum tíma, en nú er annað
upp á teningnum.
I kynningu frá safninu má fræðast um
helstu atriði í lífi málarans. Claude Monet
fæddist 14. nóvember 1840 í París og fékkst
faðir hans við viðskipti í smáum
Monet var fimm ára fluttist
fjölskyldan til Le Havre
í Normandí. Hann
byrjaði ungur að
teikna skopmyndir og
WATERLOOBRÚ í London í sólskini.
nam síðan hjá landslags-
málaranum Eugene
Boudin.
Elsta málverk Monets
sem vitað er af er frá
1858. Á 86 árum ævi
sinnar málaði hann yfir
2.000 málverk, að meðal-
tali 30 málverk á ári.
Hann skrifaði yfir 3.000
bréf og teikningar hans
eru rúmlega 500.
Síðustu æviárin eða
frá 1883 bjó Monet í Gi-
verny, lítilli borg nálægt
Signu, skammt frá París.
Fyrsta kona hans, Ca-
mille, lést 1879. Monet
kvæntist í annað sinn
1892, Alice
áum stíl. Þegar
JAPANSKA brúin
Hoschedé, og hún og börn hennar bjuggu
með honum í Giverny.
I Giverny var Monet mjög umhugað um
garðinn sinn. Hann jók við hann 1893 með því
að leiða í hann vatn, stækkaði hann 1901 og
aftur 1903. I upphafi aldarinnar skiptu blóm
og jurtir garðsins hundruðum þúsunda og
kröfðust vinnu fimm garðyrkjumanna í fullu
starfi. Monet lýsti því eitt sinn yfir að ef hann
hefði ekki kosið sér hlutverk málarans hefði
það freistað hans mest að gerast grasafræð-
ingur. Innblástur kvaðst hann einkum sækja
í blómin.
Helsti lundslags
málarinn
Monet var hylltur árið 1900 sem helsti
landslagsmálari Frakklands. Á 26 ára ferli
sem hann átti eftir sýndi hann aðeins fjórum
sinnum. Árið 1900 sýndi hann úrval nýrra
málverka; 1904 var viðfangsefnið London:
The Thames; 1909 voru það vatnaliljur og
1912 Feneyjar. Gagnrýnendur kunnu sér
ekki læti.
Frá 1900 til dauðadags 1926 gat Monet
fylgst með því hvemig nýir straumar í listum
ruddu sér braut: fauvismi, kúbismi, dada og
16 LESBÓK MORGUNBLAÐSINS ~ MENNING/LISTIR 14. NÓVEMBER 1998