Lesbók Morgunblaðsins - 30.01.1999, Blaðsíða 20

HUGLEIKUR FRUMSÝNIR NÓBELSDRAUMA í MÖGULEIKHÚSINU í KVÖLD
.„HURÐARLAUS HELVÍTIS FARSI"
Leikfélagið Hugleikur
frumsýnir leikritið Nóbels-
drauma í Möguleikhúsinu
við Hlemm í kvöld kl.
20.30. MARGRÉT
SVEINBJÖRNSDÓTTIR
hitti höfundinn, leikstjór-
ann og einn tónlistar-
mannanna að móli oq
flrennslaðist fyrir unf~
vandræðaskáldið
Hallfreð Högnason og
lífið í leikhúsi Rósants
Rósinkranzsonar.
LEIKRITIÐ gerist á haustdögum og
í byrjun vetrar 1999 í atvinnuleik-
húsi hér í bæ, sem á í fjárhagslegum
og listrænum erfiðleikum. Það hefur
ráðið til sín nýjan mann til að drífa
leikhúsið upp úr lægðinni. Hann
hefur að vísu eiginlega aldrei í leik-
hús komið en hann er viðskipta-
fræðingur með gráðu í gæðastjórnun. Hann
hefur áður rekið ferðaskrifstofu og þess
vegna er það sætanýtingin sem skiptir meg-
inmáli," segir höfundur leikritsins, Ami
Hjartarson.
„Til þess að laga þetta með sætanýtinguna
ákveður hann að ráða til leikhússins stjömur
og frægt fólk, þ.e.a.s. leikstjórann Fjólu Fíf-
ilsdóttur, sem hefur verið að gera það gott í
London og París, og þekktasta rithöfund
landsins, ástmög þjóðarinnar, sem er að vísu
óþolandi persóna. Hann er búinn að fá bók-
menntaverðlaun Norðurlandaráðs og það er
orðrómur um að hann hafi verið nefndur á
nafn í nóbelsnefndinni. Með aðstoð þessa
fólks ætlar leikhússtjórinn að gera kassa-
stykki, sem rífi leikhúsið upp úr lægðinni og
geri það vinsælt á ný. Hann borgar rit-
höfundinum þrjár milljónir fyrir handritið
strax í upphafi og svo er farið af stað. Þá
kemur að vísu í ljós að hann er ekki búinn að
skrifa handritið en ætlar að gera það í
•4 leiksmiðju og með spuna - það era nútíma-
vinnubrögð. En fljótlega á æfingatímabilinu
sjá menn að það er einhvem veginn farið að
halla undan fæti hjá rithöfundinum, þó að
það hafi verið búið að þurrka hann upp fyrir
nokkram áram og hann hættur í dópinu, þá
er hann orðinn svo undarlegur til augnanna
og eitthvað ruglaður. Það kemur ekkert frá
honum og það er helst að byggja á spunan-
um sem verður til hjá leikhúsfólkinu. Þetta
er svona í stórum dráttum línan fram að
hléi,“ segir höfundurinn og þagnar snarlega.
„Þá breytist þetta í svarta kómedíu,“ segir
leikstjórinn, Sigrún Valbergsdóttir, leyndar-
dómsfull á svip, og að þeim orðum sögðum er
ekki hægt að toga meira upp úr þeim um
framvindu verksins.
^ Undurfagur ásfarsöngur breytist
i galsafenginn cancan
Þetta er fimmtánda starfsár Hugleiks,
sem hefur um langt skeið sett nýtt íslenskt
leikrit á svið árlega. Sigrún orðar það þannig
að Hugleikur sé kominn fram yfir fermingu.
AUs taka tuttugu leikarar þátt í sýningunni
að þessu sinni, auk þess sem fjögurra manna
hljómsveit, Dínamít, er á sviðinu allan tí-
mann. Hljómsveitarstjóri, trommuleikari og
útsetjari er Þorgeir Tryggvason. Hann hef-
ur, ásamt öðrum í hljómsveitinni, fært lögin í
hljómsveitarbúning og gert raddsetningar
íyrir söngvarana. Hljómsveitina skipa auk
^ Þorgeii-s þau Fríða B. Andersen, Bergþór
v Hauksson og Þormóður Dagsson. Auk þess
að vera höfundur leikritsins hefur Árni
Hjartarson samið alla tónlistina í sýning-
unni. „Það vandaverk hvílir á herðum Þor-
geirs að gera þessa músík mína að frambæri-
legu efni fyrir hljómsveit,“ segir Ámi. „Ég
er eiginlega að þýða mann með kassagítar
yfir í fjögmra manna hljómsveit og kór,“
segir Þorgeir. Árni segir að oft uppgötvist að
lagið eigi heima í búningi sem tónskáldið hafi
ekki órað fyrir. „Og sem tónskáldið kærir sig
jafnvel ekkert um,“ bætir Þorgeir við og vís-
ar þar sérstaklega til undurfagurs ástar-
söngs sem í meðföram hljómsveitarinnar
breyttist í galsafenginn cancan. Auk þess að
leika og syngja lög Arna sér hljómsveitin svo
um öll áhrifshljóð í sýningunni.
Söguþrseðir renna saman
í helstu hlutverkum eru eftirtaldir: Arnar
Hrólfsson leikur leikhússtjórann Rósant
Rósinkranzson, Jóhann Davíð Snorrason
leikur rithöfundinn Hallfreð Högnason,
Berglind Steinsdóttir er í hlutverki Fjólu
Fifilsdóttur leikstjóra og Sesselja Trausta-
dóttir leikur Sölku Völkudóttur matráðs-
konu. í hlutverkum leikaranna era Þórann
Guðmundsdóttir, sem leikur Gyðu Goðadótt-
ur, Jóhann Hauksson leikur Geir Granason,
Einar Þór Einarsson er í hlutverki Hrafns
Svanssonar, Ylfa Mist Helgadóttir leikur
Lóu Spóadóttur og Unnar Geir Unnarsson
Bjart Svansson. Með hlutverk sjónvarpskon-
unnar Sjónu Sen fer Sigríður Lára Sigur-
jónsdóttir.
Að leikmyndinni stendur heill hópur
manna; Árni Baldvinsson, Dýrunn Pála
Skaftadóttir, Hanna Kr. Hallgrímsdóttir,
Jón Orn Bergsson og Þorgerður Hanna
Hannesdóttir. Búningana hafa hannað þær
Sigríður Lára Sigurjónsdóttir og Hildur
Þórðardóttir og lýsing er í höndum V. Kára
Heiðdal.
Þó að þau Árni, Sigrún og Þorgeir fáist
ekki til að segja meira um framvindu leiksins
en þegar er sagt eru þau beðin um að segja
aðeins meira um samskipti persónanna á
sviðinu. Sigrún leikstjóri verður fyrir svör-
um: „Leikritið endurspeglar það sem er að
gerast á milli fólksins í leikhúsinu og að
sjálfsögðu verður síðan til leikrit í leikritinu.
Smám saman renna þessir söguþræðir
svolítið saman. Og eins og alltaf er þar sem
miklir listamenn eru að störfum, þá verður
erfitt að hemja tilfinningarnar og þær fara
út um víðan völL Fólk er til dæmis ekki alltaf
alveg klárt á því hvern það elskar, hvort það
elskar hann eða hvern það elskar mest og
þetta getur raglað fólk dálítið í ríminu. Eig-
inlega má segja að það „blæði“ á milli þess-
ara tvenns konar veruleika," segir hún.
„Þama eru ungir leikarar sem eru að hefja
störf og eldri leikarar sem era orðnir viður-
kenndar prímadonnur og fastir í sessi og það
er komin hefð á það í leikhúsinu hver leikur
hvers konar hlutverk, hverjum er gefinn
séns og hver fær aldrei séns. Svo skiptir ekki
minnstu máli athygli fjölmiðla, athyglissýkin
gagnvart fjölmiðlunum er gengdarlaus. Eins
og gefur að skilja era það jú fjölmiðlamir
sem gera fólk að stjörnum - bara svo þú vitir
það,“ segir Sigrún við blaðamanninn. „Þar
blæðir nú greinilega á milli okkar og þeirra,“
laumar Árni að.
„Þegar atvinnuleikhúsið reynir
að vera Hugleikur"
Það reynist ekki með öllu auðvelt að skil-
greina hverskonar leikrit Nóbelsdraumar sé.
Meðal þess sem ber á góma er leikrit með
söngvum, leikrit með óperettuívafi, svört
kómedía og farsi. „Ég vil nú halda því fram
að þetta sé ekki farsi vegna þess að það vant-
ar hurðimar,“ mótmælir höfundurinn.
„Þetta er hurðarlaus farsi,“ leggur leikstjór-
inn til. Tónlistarmaðurinn Þorgeir hefur aft-
ur á móti fundið lausnina: „Þetta er hurðar-
laus helvítis farsi,“ segir hann og virðist
nokkuð ánægður með hina nýju skilgrein-
ingu. En leikstjórinn er ekki hættur: „Þetta
er ekki bara hurðarlaus helvítis farsi, þetta
er nefnilega líka hugleikskur farsi. Og það
þýðir að maður leyfir sér ýmislegt í sýning-
um Hugleiks, sem myndi hvergi nokkurs
staðar annars staðar vera leyfilegt. Það
besta við þessa skilgreiningu er að það getur
enginn sett nákvæmlega fingur á hvað það
er sem er hugleikskt. En við Hugleikarar
höfum þó tekið eftir því á þessum fimmtán
áram sem félagið heftir verið til að það eru
margir sem hafa reynt að tileinka sér það
hugleikskasegir Sigrún. „Þetta er leikrit
um hvað gerist þegar atvinnuleikhúsið reyn-
ir að vera Hugleikur," bætir Þorgeir við.
GOÐSAGNAKENND
MYNDAVÉL
„LOMO-myndavélin rússneska er orðin
goðsögn og tískufyrirbrigði í hinum
hátæknivædda heimi okkar,“ segir Guð-
mundur Oddur
Magnússon, sem
opnar sýningu í
Stöðlakoti á
laugardaginn kl.
15. „Annars veg-
ar sýni ég mynd-
ir af húsum á
Akureyri og hins
vegar portrett-
myndir af ís-
lenskum lista-
mönnum og flestar myndanna eru teknar
á LOMO-myndavélina en síðan eftirunnar
í tölvu og og bleksprautuprentaðar.
Einnig sýni ég veggspjöld og fleira.
LOMO-myndavélin var framleidd í Pét-
ursborg á Sovéttímanum en síðan var
framleiðslan lögð niður. Myndavélin er
sett saman í höndum úr 417 pörtum og
þykir svo slæm að hún er nánast léleg.
Henni fylgir ágætt skrúfjárn til viðgerða
ef partarnir skyldu losna. Það voru tveir
ungir í menn í Vínarborg sem hófu aftur
framleiðslu LOMO-vélarinnar og nú er
hún orðin algjört tískufyrirbrigði, margar
helstu stjörnurnar í ljósmyndaheiminum
eiga svona vél, og um hana hefur verið
stofnað sérstakt félag og opnuð vefsíða.
Mér þykir dálítið gaman að þessu og hef
verið útnefndur LOMO-sendiherra á ís-
landi af framleiðandanum," segir Guð-
mundur Oddur. Hann segist hafa gaman
af að blanda saman svo frumstæðri tækni
og beita svo hátæknilegum aðferðum við
að vinna myndirnar. „Ég beiti svokallaðri
„Photomapping“-aðferð, kortlegg mynd-
irnar í tölvu og prenta þær svo út í
bleksprautuprentara.“
Guðmundur Oddur var nemandi í
nýlistadeild Magnúsai- Pálssonar við MHÍ
1977-79 en dvaldi síðar um fimm ára skeið
í Vancouver í Kanada þar sem hann lærði
ljósmyndun og grafíska hönnun við Emily
Carr Institute of Art & Design þar í borg.
Hann var einn af stofnendum Rauða húss-
ins á Akureyri og rak um tíma vinnustofu
í Listagilinu á Akureyri. Síðastliðin sjö ár
Guðmundur Oddur fengist við kennslu
ásamt ýmsu öðru og er núna deildarstjóri
í grafískri hönnun við Myndlista- og
handíðaskóla íslands í Reykjavík.
Sýning Guðmundar Odds í Stöðlakoti
stendur til 14. febrúar og verður opin dag-
lega frá 14- 8.
Guðmundur Oddur Magn-
ússon með hina eftirsóttu
LOMO-myndavél.
20 LESBÓK MORGUNBLAÐSINS ~ MENNING/LISTIR 30. JANÚAR 1999