Lesbók Morgunblaðsins - 27.02.1999, Blaðsíða 16
t
ÞAÐ er Bhajan (Sanskrit: sálma-
söngur) í Puttaparthi í S-Ind-
landi og fólk syngur, hlustar á
eða hugsanir streyma um hug-
ann. Eg er loks komin til
Bhagawan Sri Sathya Sai Baba.
Nafnið sem er virt og dáð um all-
an heim og ég hafði sífellt verið
að mæta á ferðum um heiminn hafði nú form-
gerst fyrir augum mér. En hver er hann í
raun?
Smám saman lyftist hulan og ég fór að
skilja að það liggur ekkert á yfirborðinu hjá
Bhagawan. Við verðum að kafa eftir því.
Verðmæti liggja aldrei á glámbekk. Sjálfur
segir hann: „Um leið og þú tekur eitt skref til
mín, tek ég hundrað skref til þín.“ Og þetta
átti ég eftir að upplifa - upplifa ævintýri -
upplifa 1001 nótt.
Nafn þessa mikla meistara heyrist nú æ
oftar hér á Islandi eins og annars staðar í
heiminum því sífellt bætast fleiri í hóp þeirra
mörgu milljóna manna sem koma ár hvert til
Bhagawan frá öllum löndum heims. Nafnið
þýðir Meistari og Hin Sanna Móðir og Faðir.
Hann er hin sanna móðir sem umvefur og
vemdar þegar þörf er á og hinn sanni faðir
sem agar, kennir og vísar réttan veg. Og hann
er Meistari í að leiða fólk áfram á veraldlegri
og andlegri þroskabraut með útgeislun sinni
einni saman.
Milljónir og aftur milljónir manna úr öllum
þrepum þjóðfélagsins koma til Bhagawan
Baba, ríkir og fátækir, úr öllum trúarflokkum
heims og af hvaða litarhætti sem er. Baba er
fyrir alla því hann boðar enga sérstaka trú
heldur aðeins það að hver og einn biðji til síns
Guðs og elski og hjálpi náunganum. Þarna
sitja því hlið við hlið og í bróðemi bæði
hindúar og múslimar frá Indlandi eða mót-
mælendur og kaþólskir frá Irlandi. Og allt er
þetta vegna hins mikla kærleika sem streymir
til okkar frá honum. Hann kennir okkur að
þekkja sig og af því lærum við að þekkja okk-
ur sjálf. Kennir okkur að horfa á smáatriðin í
lífinu því þau skipta mestu máli og skapa
næsta augnablik.
Þessi litli staður hjá Baba er sem alheims-
flugstöð þar sem allur heimurinn mætist í
hnotskurn. Fólk er stöðugt að koma og fara.
Kemur til að fá blessun hans og kærleika, ráð
og leiðsögn í andlegum eða veraldlegum mál-
um, huggun í sorg, lina þjáningar, ótta, kvíða
eða til að sjá hver hann er. Eða að það kemur
til að sjá hann gera kraftaverk sem era
„boðskort hans“ til okkar eins og hann kallar
það. Og allir fá sitt. Sérhver fær nákvæmlega
það sem hann þarf hvort sem það sem gefið er
birtist þeim strax eða nokkram mánuðum síð-
ar, jafnvel árum. Enginn kemur til Baba án
þess að hljóta blessun hans og kærleika sem
fylgir þeim út lífið.
En Baba gefur ekki síður þeim sem aldrei
komast til hans öðravísi en í hugsun og einnig
þeim sem vita ekki einu sinni að hann er til.
En þeir kalla til Guðs síns og Baba sem heyr-
ir til allra svarar öllum, hvar sem þeir era og
hvenær sem er, því vitund hans er alls staðar
og alls staðar í senn. Það gerist því ekkert í
heiminum án hans vitundar. Og hann veit alit
um okkur öll og oft og tíðum betur en við sjálf
eins og hann hefur svo ótal oft sýnt og sannað
og minnir okkur iðulega á eitthvað sem við
höfum sjálf gleymt.
Þó að Bhagawan standi fyrir framan okkur
sem erum hjá honum í Indlandi þá bregður
hann sér oft á því sama augnabliki bæjarleið;
aðstoðar í neyð, er við dánarbeð eða hjálpar í
veikindum.
Það er yndislegt að heyra fólk á Islandi,
fullorðið eða ungt fólk og táningar, sem aldrei
hefur komið til Baba lýsa því hvernig hann er
með þeim. Hvemig hann hefur komið til
þeirra á einn eða annan hátt; hjálpar þeim -
eða birtist, eða býr til Vibhuti (sanskrit:
heilaga ösku) heima hjá þeim sem svar við
bæn um hjálp, hughreystingu, lækningu eða
annað. Kona ein hér á landi með afar slæmt
brjósklos heyrði um hann og nokkru seinna
fór að koma Vibhuti í lyfjaskápnum handa
henni til að taka inn.
Að búa til Vibhuti er eitt af „kraftaverk-
um“ Baba. Þetta er daglegur viðburður og
við fyllumst ævinlega mikilli lotningu og
heimurinn
í hnotskurn
I indverska þorpinu Puttaparthi hefur Bhagawan Sri
Sathyg Sai Baba aðsetur sitt. Þangað leita milljónir
manna úr öllum þrepum þjóðfélagsins, ríkir og fátækir,
úr öllum trúarflokkum heims og af hvaða litarhætti sem
er. Og þarna hefur EDDA BJÖRGVINSDOTTIR dvalist
Ljósmyndir/Edda Björgvinsdóttir
HÚSIÐ sem Baba býr í ásamt fyrirlestra- og hátíðarsal fyrir 50-70 þús. manns.
fögnuði að fá að sjá þegar hann framkvæmir
þau. En við vitum líka og skiijum að það er
ekkert til sem heitir kraftaverk. Þetta er allt
saman eðlilegur hluti af lífinu sjálfu; spurn-
ingin um að þekkja náttúrulögmálin og
kunna að fara með þau. Vibhuti, askan, er
tákn um hið Eilífa, hið óumbreytanlega, þeg-
ar efni er orðið að ösku verður því ekki um-
breytt í neitt annað. Baba býr til Vibhuti
með því að hreyfa útrétta höndina í nokkra
hringi og lófi snýr niður og það streymir síð-
an úr hendi hans. Þannig hefur hann fyllt
heilu kerin með Vibhuti. En það streymir
ekki eingöngu úr hendi hans heldur einnig af
myndum af honum sem iðulega eru í órafjar-
lægð frá honum. Oft þarf heldur ekki mynd
að vera á staðnum til að það myndist. Það
bara myndast. Eða að Amrit, sem er sýróps-
kenndur vökvi, streymir frá myndunum, eða
Kumkum, rautt duft sem indverjar nota við
bænahald ásamt Vibhuti. Öllu þessu fylgir
mikil blessun og máttur.
Mér lék forvitni á að sjá þegar Vibhuti
myndast þar sem ekkert hefur verið áður.
Fékk ég þá ósk uppfyllta eitt sinn þegar ég
var í húsi langt frá Bhagawan. Stofan var öll
eitt musteri og myndir af honum og ýmsar
helgimyndir þöktu veggina og rann Vibhuti,
Amrit og annað frá þeim. A þessu augnabliki
kom ný mynd af Bhagawan inn í húsið, gjöf
send frá London. Það var tekið utan af henni
og henni stillt upp. Ekki liðu nema nokkrar
mínútur þar til Vibhuti tók að myndast okkur
öllum til mikillar undranar og hrifningar. Það
birtist eins og þegar frostrósir myndast á
rúðu, nú horfði ég á Vibhuti-rósir verða til á
myndinni.
Bhagawan Sri Sathya Sai Baba er fæddur
23. nóvember 1926 í Puttaparthi, litlu þorpi í
S-Indlandi skammt norðan við Bangalore og
er getið um fæðingu hans í ævagömlum ind-
verskum ritum. Strax frá fæðingu vakti hann
athygli fyrir hvað hann gat gert og hvernig
hann framkvæmdi það. Skólalærdómur, hljóð-
færaleikur, sama á hvaða hljóðfæri hann lék,
söngur, dans, allt gat hann og allt var svo vel
gert. Hann samdi leikrit, sem fjölluðu öll um
indversku guðina, (en Indverjar tilbiðja ýmsa
guði sem standa fyrir mismunandi eiginleika í
heiminum og í mönnunum, og styrkja þannig
þessa eðlisþætti í sjálfum sér). Fékk hann svo
hin börnin í þorpinu til að leika leikritin með
sér. Einnig fékk hann þau til að ganga með
sér kringum þorpið á hverjum degi og syngja
Bhajan (sálmasöngva) til dýrðar guðunum. Er
hann var í leik með hinum börnunum þá gaf
hann þeim iðulega epli, banana, appelsínur,
gráfíkjur, brjóstsykur eða annað það sem þau
báðu um þegar þau urðu svöng. Og allt þetta
tók hann af einu og sama trénu sem í dag
nefnist „Wishfulfillingtree", þ.e. „Tréð sem
uppfyllir óskir“. Það vakti auðvitað undrun
foreldranna að börnin komu södd heim eftir
langa útivera.
Allt sem hann gerði vakti undrun og aðdá-
un annars vegar og hins vegar ótta og hélt
fólk hann jafnvel haldinn illum öndum sem
reynt var að særa út með hroðalegum aðgerð-
um. En ekkert hafði áhrif á Baba og hann hélt
áfram starfi því sem hann var kominn til að
gera; að hjálpa mannfólkinu í heiminum.
Ovenjuleiki hans spurðist út og fólk fór að
koma alls staðar að af Indlandi til að vera í
návist hans og hlusta á hann.
Þegar hann var á 14. árinu tilkynnti hann
foreldrum sínum að hann tilheyrði þeim ekki
lengur sem sonur þeirra því nú væri hann fyr-
ir allt mannkynið og að fylgjendur biðu hans.
Flutti hann svo út undir tré eitt í þorpinu þar
sem hann bjó um sig með fylgjendum sínum.
Þeir byggðu síðan musteri og dvalarstað fyrir
hann og þá sjálfa til helgihalds og til skjóls
fyrir sól og regni. Þetta varð upphafíð að Sat-
hya Sai Baba Ashram (andlegur dvalarstaður,
helgur staður), sem í dag nefnist Prasanthi
Nilayam (staður innri friðar).
Síðan þá hefur þessu verki stöðugt verið
haldið áfram eftir því sem fólksfjöldinn hefur
aukist. Fjölmörg hús era þama nú, blokkir
með herbergjum og snyrtingu og allt einfalt.
Einnig indversk mötuneyti og eitt vestrænt
og verslanir með allt á boðstólum. Fullkomin
aðstaða er því fyrir alla sem koma og allir fá
inni í einn mánuð í senn og kostnaður nær
enginn. Ashramið er eins og lítið þorp í þorp-
inu sjálfu. í Puttaparthi hafa verið byggð hót-
el, veitingahús og verslanir, þar sem verðlagið
er mun hærra en í Ashraminu og reynt er að
græða sem mest á aðkomumanninum sem að
sjálfsögðu reynir á móti að prútta sem mest
hann má. Þarna er líka mikill ágangur betlara
og þrýnt fyrir þeim nýkomnu að gefa ekki
peninga heldur mat. Oft er hins vegar erfitt
að greina hinn raunverulega þurftarmann frá
leikaranum.
Um 20-30 þús. manns eru að staðaldri og
flestir af þeim era þarna til að sjá um rekstur
alls sem myndast hefur í kringum Baba til að
taka á móti aðkomumanninum og auðvelda
honum lífið á meðan hann dvelst. Aðrir koma
fyrir einn dag eða hluta úr degi, 10 daga, 1-6
mánuði, allt eftir lengd landvistarleyfisins
(vísa).
Það að sjá Bhagawan og lifa í nálægð hans,
heyra orð hans og kenningar og reyna að fara
eftir þeim, finna þennan djúpa alltumlykjandi
kærleika hans og umhyggju veldur því að við
erum um leið í stöðugri umbreytingu, and-
legri sem líkamlegri. Það vaknar í okkur ný,
dýpri og auðugri varurð, nýr og dýpri skiln-
ingur á lífi okkar og tilvera í heild. Þetta gild-
ir líka um þá sem koma til Bhagawan aðeins í
hugsun - hann til þeirra; mynda þetta sam-
band með því að tala við hann eins og góðan
vin, hafa hann með sér í öllu sem þeir gera,
hvar og hvenær sem er. Og alltaf heyrir
Bhagawan og svarar um leið - öllum. Við finn-
um styrk hans með okkur og í okkur þegar á
reynir í sorg eða þraut og við finnum hann
einnig með okkur í gleðinni. Hann er óþreyt-
andi við að leiða okkur og styðja og fá okkur
til að hlæja, láta sérhvert okkar stöðugt vita
af sér við hlið okkar eins og hann hafi ekkert
annað að gera í lífinu en að hugsa „bara um
mig“.
: 16 LESBÓK MORGUNBLAÐSINS ~ MENNING/LISTIR 27. FEBRÚAR 1999