Lesbók Morgunblaðsins - 19.06.1999, Blaðsíða 7

Á SÍÐU.
Ljósmynd/GS
NJÖRÐUR P. NJARÐVIK
FAEINAR FERÐAVISUR
Við Ketilstíg á
Reykjanesi
Himinninn víður er himinblár
og hamrar brúnir af elli
hraun hefur runnið um fítjar og fíár
og falið grösuga velli.
í Staðarsveit
Kirkjan bíður á Staðastað
og starir á ljósu fjöllin
saknaðarfull hún signir þá
er sofna í grænan völlinn
þaðan opnast í einskærri dýrð
upphafín skýjahöllin
en loðin krumla í lymskum sæ
leikur við boðaföllin.
Poka leggst á Ljósufjöll
og læðist niður gráar hlíðar
grasið litar grænan völl
en grána mun hann einnig síðar.
Við Breiðafjörð
Vindur kremur, vindur ber,
vonsku temursér.
Sólin kemur, sólin fer,
sjórinn lemur sker.
Á Holtavörðuheiði
Holtavörðuheiðin er
heljarlöng að fara
en ofan af henni andinn sér
augu drottins stara:
Út á hýran Hrútafjörð
horfír’ann og brosir
yfír hóla, holt og börð
hæðadrög og kvosir.
í Hrútafirði
Lít ég út til landa
úr lágri mosató
strandafjöllin standa
sterkleg fram í sjó.
í Víðidal
Mæra af hjarta milding skal
er myrkrið svarta fól,
nú er bjart í Víðidal:
vorið skartar sól.
Við Kattarauga hjá
Kornsá í Vatnsdal
Okkur heimur opnast nýr
innhjá dalakoti,
Iand vort yfír ýmsu býr:
eyja er hér á floti.
í Köldukinn
Fer ég enn um Köldukinn,
kuldaglennur eru,
þarna menn og fljóð ég fínn
frændgarð hennar Beru.
í Laxárdal
Nú er hölda hljóðnað tal,
holtin köld að vökna,
liðið kvöld í Laxárdal
og loftsins tjöld að dökkna.
í Hvalvatnsfirði
Sólin kyndir kulsins blæ,
kvöldið tindrar skært,
lægir vind og lygnir sæ,
lognið sindrar vært.
Við Hljóðakletta
Andar blær og hátt ég heyri hljóða
kletta.
Fljótið lætur dyn sinn detta.
Dável skemmti mér við þetta.
\ Borgarfirði eystra
Dag einn setti Drottinn hérna dyr á fjöll-
in.
Opin stendur hamrahöllin.
Hurðarlaus þar krókna tröllin.
\ Öræfasveit
Eru gríðar háar hlíðar,
harla tíðar skriður.
Aldir líða, ísar víða
áfram skríða niður.
í Skaftafelli
Fannahvítur fellur jökulfossinn niður.
Þögull er hans þungi niður,
þaðan veitist innri friður.
\ Bæjarstaðaskógi
Stendw Bæjarstaðaskógur styrkum fót-
um
og dansar út að dalamótum
við drunur undan jökulrótum.
Foss á Síðu
Birtist fram af brúnum háum bjartur
strengur.
Það er eins og þráðarlengju
sé þyrlað niður klettahengju.
Höfundurinn er prófessor við Háskóla Islands.
ERLENDAR
BÆKUR
RENZO
PIANO
„SIGLINGABÓK" Renzos Pianos eru
hugrenningar og minningar Pianos.
Faðir hans sem var bygginga-verk-
taki, sagði við hann þegar hann kvaðst
ætla að stunda nám í arkitektúr: „Af-
hverju aðeins arkitekt, maður sem
teiknar hús og byggingar, því ekki „a
builder“„ - eða byggingarmeistari, en
arkitekt er þýtt með því orði á ís-
lensku. Og Renzo hlýddi þessu. Þessi
ævisaga eða minningar er talin nokk-
uð læsileg, hún er myndskreytt og
höfundur lýsir viðhorfum sínum til
starfs síns og tíundar starfsferilinn.
Bók Pianos er á vissan hátt styttur
útdráttur úr „Complete Works“ eftir
Buchanan, en með persónulegum inn-
skotum. Piano varð heimsfrægur eftir
að hann ásamt Richard Rodgers
teiknaði og mótaði byggingu Centre
Georges Pompidou, sem var fullbyggt
1977.
Byggingin varð fræg á stundinni og
aðsóknin slík, að 1995 var Piano beð-
inn um að hafa umsjón með endurgerð
byggingarinnar, hún var þá að hruni
komin, þoldi ekki hið stöðuga álag.
Viðgerðinni á að verða lokið 31. des-
ember 1999. Viðgerð hafði áður verið
gerð á innviðum salanna 1985 á þann
hátt að sölunum var skipt í smærri
sali.
Akvörðunin um byggingu Pomp-
idou safnsins var tekin ekki síst vegna
þess að París hafði ekki þann foma
sess sem miðstöð listanna, eins og ver-
ið hafði. Og það stóð ekki á aðsókn
eins og áður segir. Ef ætti að ein-
kenna þessa byggingu, þá væri það
svohljóðandi: Það sem er falið í bygg-
ingum - ef svo mætti segja, snýr út og
það fyrrum falda er nú gert að ein-
kenni höfuðatriði í þessari byggingu.
Pompidou safnið virðist hafa orðið
einhverskonar opinberun meðal þeirra
einstaklinga sem hugðu á byggingu
menningarstöðva eða hús vítt um
heim. Tilboð streymdu til Renzo Pi-
anos um byggingarframkvæmdir um
heim aOan, ekki endilega um teikning-
ar að menningarhúsum heldur einnig
að uppdráttum og hönnun flugvallar-
bygginga og miðstöðva.
Menil safnið í Houston er meðal
frægari gallería, sem Piano var feng-
inn til þess að hanna, Osaka flughöfn-
in og mannvirkið við höfnina í Amster-
dam og síðast en ekki síst er Pots-
dammer Platz í miðborg Berlínar eitt
viðamesta verkefni sem Piano hefur
tekið þátt í ásamt öðrum frægum arki-
tektum. Verkið hófst 1992 og átti að
verða tilbúið um aldamótin. Margvís-
leg vandræði hafa tafíð framkvæmdir
og nú er talið líklegt að framkvæmd-
um verði lokið 2003. Piano varð fljót-
lega ljóst að hönnun og skipulagning
þessa verkefnis væri vart framkvæm-
anleg á svo skömmum tíma sem ætl-
aður var til verksins. Hann talar um
að borgir Evrópu eigi sér hundraða
ára byggingarsögu, þær hafi sprottið
gegnum aldirnar og fegurð þeirra hafi
ekki skapast á fimm árum, eins og
ætlað var að bygging miðborgar
Berlínar tæki. „Siðaður maður er
nefndur „urban“ borgarbúi og þegar
minnst er á siðmenningu, þá minnast
menn allra hinna glæsilegu borga. En
við vitum að þær voru ekki byggðar
eftir uppdrætti. Þær mótuðust,
spruttu líkt og jurtir. Þær voru lífræn
sköpun". Piano er nákominn evrópskri
menningu aldanna. Verk hans hafa
tekið miklum breytingum frá Pomp-
idou safninu, hann hneigist æ meira að
evrópskum hefðum fortlðarinnar.
Byggingar miðalda verða honum æ
meiri íkveikja til stílmótunar, svo ekki
sé minnst á endurreisnartímana. Báð-
ar þessar bækur sýna inntak verka Pi-
anos og menningarlegar forsendur
þeirra.
Úr New York Review of Books 4/2 ‘99, Marki
Fiiler. Siglaugur Brynleifsson tók saman.
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS ~ MENNING/LISTIR 19. JÚNÍ 1999 7