Lesbók Morgunblaðsins - 02.10.1999, Blaðsíða 17

mennskuátakinu í Ferðablaði Morgunblaðsins
sl. sunnudag.
Loforð um dugandi verkstjórn
Þegar gengið er um sögufræga miðborg
Bologna er undirbúningur komandi árs hvar-
vetna sýnilegur. A hverju horni er unnið að
viðgerðum og bi’eytingum gamalla bygginga,
enda hafa yfirvöld opinberlega lýst því yfír að
ekkert verkefni muni finnast hálfkarað þegai’
þriðja árþúsundið brestur á. Til ítrekunar
hefur þegar verið bh’t dagatal þar sem merkt
er inn á hvenær helstu staðir og söfn verða
opnuð.
1 janúar nk. verður hin fornfræga höll
Enzos konungs, sem stendur við fyrrnefnt að-
altorg, formlega vígð sem vettvangur fyrir
þirig, ráðstefnur og ýmis hátíðahöld. Fyrsta
sýningin í höllinni mun snúast um boðskipti í
sinni fjölbreyttustu mynd; flutning upplýs-
inga, samtöl, myndsendingar og fleira og mun
sýningin „tala“ ein tólf tungumál. Skömmu
síðar verður Landsbókasafn kvenna opnað í
gamla klaustrinu Santa Cristina, og með
haustinu verður opnað sérstakt tónlistarsafn í
Sanguinetti-höllinni þar sem m.a. verður
haldið á lofti nafni eins frægasta tónlistai’-
nemanda borgarinnar, Wolfgangs A. Mozarts.
Matargerðarlist er einn af litríkustu þátt-
unum í daglegu lífi Bologna-búa og verður
mat gert hátt undir höfði allt árið 2000. Veit-
ingastaðir munu hanna matseðla sína sérstak-
lega í tilefni ársins, haldin verður ráðstefna
um eldhúsið sem samskiptavettvang og í
október veitt sérstök verðlaun þeim sem best
þykir standa sig í kynningu og varðveislu ítal-
skrar matargerðarhefðar. Verðlaunin nefnast
á ensku „Slow Food - Bologna 2000“ og er
kannski stefnt til höfuðs skyndibitamenning-
unni, fast food, en gengt aðaltorginu í
Bologna gefur einmitt að líta tvo hamborgara-
staði af bandarískum uppruna.
„Bak við tjöldin" nefnist kvikmyndahátíð
sem reyndar hófst í Bologna í sumai’ sem leið
en verður fram haldið í júní á næsta ári. Þar
er skyggnst á bak við tjöldin við undirbúning
leiksýninga, tískusýninga og annarra
sviðsviðburða á Ítalíu og víðar. Fjöldi heim-
ildamynda verður sýndur en jafnframt kemst
almenningur í tæri við leikstjóra, höfunda,
leikara og annað fagfólk á ráðstefnum og opn-
um sýningum.
Dans, leiklist og iðnaður
Með haustinu verður haldin umfangsmikil
danshátíð. Undir yfirski’iftinni „Meistarar við
árþúsundalok" verða dansarar og danshöf-
undar á borð við Pinu Bausch, Cörlu Fracci,
Merce Cunningham og William Forsythe
heiðraðir með flutningi verka þeirra eða boði
um beina þátttöku. I sérstakri danssmiðju
mun svo verða þróuð listsýningin „Aterball-
etto“ með tónlist eftir ítalska tónlistarmann-
inn Lucio Dalla sem í sumar var sæmdur
heiðursdoktorsnafnbót við listadeild Háskól-
ans í Bologna.
Af öðrum hátíðarliðum má nefna djasshá-
tíð, fjölþjóðlega leiklistai’hátíð, bílasýningu og
iðnaðarsýningu með sögulegu yfirliti. Bologna
verður einnig höfuðborg spennusagnanna um
nokkurra mánaða skeið, en frá miðju sumri
2000 fram til mai’s árið 2001 munu höfundar
spennu- og sakamálasagna úr ýmsum heims-
hornum bera saman bækur sínar í bókstaf-
legri merkingu á ráðstefnum og í ritsmiðjum
sem bera nöfn á borð við „Tryllarannsóknir“
og „Hvernig við njósnum".
1 Bologna er starfandi elsti háskóli Evrópu
og er gert ráð fyrir virkri þátttöku háskóla-
nema í dagskrá menningarborgarinnar. Börn
verða jafnframt hvött til þátttöku og verður
áhugamálum þeirra meðal annars mætt með
opnun barnabókadeildar í nýju margmiðlun-
arbókasafni og listsmiðju tvö þúsund barna
frá ýmsum löndum að vorlagi. Smiðjan er
haldin á vegum EU.NET.ART sem er evr-
ópskt samstarfsnet listamiðstöðva fyrir börn
og ungt fólk.
Lestrarmaraþon á Netinu
Áfram mætti halda að telja upp dagskrár-
liði með alþjóðlegum svip og jafnframt eru
ónefnd fjölmörg og umfangsmikil alítölsk
verkefni. Að endingu skal þó aðeins minnst á
einn lið í viðbót sem sameinar ítalskt frum-
kvæði og alþjóðlegan menningarbakgrunn.
Rithöfundurinn Umberto Eco kynnti í sumar
hugmynd sína að lestrarmaraþoni sem standa
á allt næsta ár, en Eco er sérlegur ráðgjafi
framkvæmdanefndai’ Bologna 2000 á sviði
boðskipta. Maraþonið mun fara þannig fram
að sjálfboðaliðar skiptast á um að lesa þýðing-
armestu bókmenntaverk sögunnar fyrir fram-
an kvikmyndatökuvél sem varpar lestrinum
yfir Netið um alla heimsbyggðina. Um verður
að ræða eins konar boðlestur, líkt og boð-
hlaup, og er hugmyndin að afhenda annari
borg „keflið" í lok ársins svo halda megi
maraþoninu áfram í öðrum löndum um ókom-
in ár.
STÆRSTA BÓKASAFN ÍTALÍU OPNAÐ I BOLOGNA
Morgunblaöiö/Sigurbjörg Þrastardóttir
Séð af þriðju hæð yfir aðalsalinn þar sem framkvæmdir eru í fullum gangi. Undir tréfjölunum
leynist glergólfið.
FRÆÐASETUR
OG LIFANDI
SAMKOMUTORG
MIKIÐ verður lagt í hið
spánnýja margmiðlunar-
bókasafn sem opnað verður
í gamalli hallarbyggingu í
li jart a Bologna á næsta ári.
Iiöllin var eitt sinn kaup-
höll en hefur í gegnum ald-
irnar hefur hýst ýmiss kon-
ar viðskipta- og menningar-
starfsemi. Á síðustu mánuð-
um hefur húsnæðið verið
rýnit svo fyrir komist bóka-
safn sem mætir þörfum
allra kynslóða upplýsinga-
samfélagsins.
„Bókasafnið verður hið
stærsta á Ítalíu, en rýmið
telur 26 þúsund fermetra,"
segir doktor Anna Maria
Brandinelli, bókasafnsfræð-
ingur og faglegur ráðgjafi
við uppsetningu safnsins.
„Yfir 900 nettengdar tölvur
verða til reiðu fyrir gesti
auk 400 vinnusvæða til við-
bótar þar sem fletta má
upp í gagnagrunnum og
ýmsu margmiðlunarefni.
Þörfum stúdenta, barna og
almennra borgara verður
inætt á aðskildum hæðum, án þess þó að stíf
aðskilnaðarstefna verði rekin.“
Brandinelli segir að rík áhersla verði lögð
á að laða almenna borgara að safninu. Borið
hafi á ótta margra fullorðinna við hina
hröðu tækniþróun upplýsingasamfélagsins,
en með skipulagðri kynningu á kostum
safnsins sé ætlunin að byggja upp breiðan
hóp notenda. „Umberto Eco stýrir til að
mynda áætlun sem nefnist „Súlnagöng fjar-
skiptanna", en súlnagöng eru einmitt ein-
kenni arkitektúrs í Bologna og um þau er
stöðug umferð fólks. Súlnagöngum boð-
skiptanna er ætlað að veita borgarbúum að-
gang að upplýsingum á tölvutæku formi og
gera þá læsa - lielst fluglæsa - í hinni nýju
margmiðlunarveröld."
Freskur frá 16. og 17. öld liafa verið af-
hjúpaðar við umbætur á kauphöllinni fyrr-
verandi, en við endurbæt-
urnar hefur verið reynt að
halda í upphaflega ásjónu
og andrúmsloft byggingar-
innar. I sal sem um þrjátíu
ára skeið gegndi hlutverki
brúðuleikhúss verða nú
barnabækur til útláns og
gegnsætt gólf liefur vcrið
lagt í aðalsalinn, sem í eina
tíð var einmitt kenndur við
kristal. í gegnum glergólf-
ið má svo sjá rómverskar
rústir sem afhjúpaðar hafa
verið og lýstar upp með
flóðljósum, en rústirnar
hafa um aldir hímt í
myrkri og þögn í kjallara
hússins.
Og þögnin verður að
hluta til varðveitt, því
gegnt rústunum í kjallar-
anum verður útbúin að-
staða fyrir fræðimemi og
stúdenta sem þurfa næði
til þess að vinna verk sín.
Þar verður aðstaða fyrir
94 tölvur, þar af tengingar
fyrir 30 fartölvur. „1 kjall-
aranum verður einnig að-
staða lil sýningahalds, svo ekki verður
skortur á upplyftingu fyrir þá sem kúra í
þögniniii,“ segir Brandinelli.
Hún útskýrir að þótt reynt sé að halda í
hoi'finu þurfi ýmsu að breyta til þess að
sníða sali hússins að hinni nýju starfsenú.
„Til að mynda liefur verið byggt glerþak yf-
ir miðrýmið sem hleypir inn mikilli dags-
birtu, auk þess sein mikill fjöldi kapla hefur
verið lagður í loftstokka um allt húsið.“
Að endingu útskýrir hún að fyrrnefndur
aðalsalur með gólfinu gegnsæja sé hugsað-
ur sem líflegt samkomutorg fyrir borgar-
ana. „Þar verða kaffihús, bókabúðir og að-
staða til þess að fletta dagblöðum og tíma-
ritum. Bókasafninu er nefnilega ætlað að
vera í senn fræðasetur, upplýsingainiðstöð
og lifandi vettvangur til félagslegra sam-
skipta.“
Súlur og mynstruð loft hússins
eru nú máluð af kappi í uppruna-
legum stíl til þess að gleðja augu
bókasafnsgesta.
YAMBO OULOGUEM
TÓMATAR
TRYGGVI V. LÍNDAL ÞÝDDI
Fólk heldur að ég sé mannæta
En þú veist hvernig fólk talar.
Það segir að ég hafi rauða góma.
En hver hefur svo sem hvíta
góma?
Lifí tómatarnirl
Fólk segir það það komi ekki
nærri eins
margir ferðamenn núna.
En þú veist
að þetta er ekki Ameiika og að
enginn hér á peninga.
Fólkið heldur að það sé við mig
að sakast
og er óttaslegið
en sjáðu nú bara:
Tennur mínar eru hvítar, ekki
rauðar.
Eg hef ekki étið neinn.
Fólk er k\ikindislegt, það segir
að
ég fúlsi við bökuðum túristum.
Eða þá kannski að ég hafi pantað
þá grillaða;
bakaða eða grillaða túrista.
Þau segja ekkert, halda bara
áfram
að horfa á gómana mína.
Upp með tómatana!
Höfundurinn er skóld ! Mali í Afríku.
GUÐMUNDUR
BERGSSON
OKKAR ER
IANDIÐ
Eitt vil ég segja sem aldrei má
gleyma
okkai' er landið sem forsjónin gaf
hér vil ég búa og hér á ég heima
hjá hrauni og jöklum við ólgandi
haf.
Islenska vorið með albjartar næt-
ur
iðandi líferþá hvaivetnn um Frón
íslenskir synh' og íslenskar dætur
aldrei fá gleymt þeiiri dýrlegu
sjón.
Oft hefur steðjað að okkur hér
vandi
enda var glíman hér meinleg og
köld
höfnum þó einhuga her hér ílandi
hefjum nú sókn inní komandi öld
A Islandi áður var eifitt að lifa
oft hefur skoi-t hérna flest sem að
þarf
þeir entust þó til að yrkja og
skrifa
eftir sig skildu hinn dýrasta arf.
Skemmum ekki ásýnd alla
öræfm þó þyki köld
geymum fegurð fossa og fjalla
fram á hina næstu öld.
Höfundur er gamall Grundfirðingur.
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS ~ MENNING/USTIR 2. OKTÓBER 1999 17