Lesbók Morgunblaðsins - 16.10.1999, Blaðsíða 13

SMÁSAGA EFTIR
MAGNÚS INGIMARSSON
✓
G VAR alveg að gefast upp á
þessu.
Var búinn að ganga Njáls-
götu-Grettisgötu-hringinn
kvöld eftir kvöld og hugsa
málið. Heima hét þetta heilsu-
bótarganga og Dísa var án-
ægð með þessa útiveru mína -
hún vildi hafa það rólegt heima á kvöldin -
hún drakk - ekki bara drakk - hún var full
frá morgni til kvölds; sagði að mér kæmi það
ekki við, ég væri minniháttar persóna og
ræfill á alla enda og kanta og hún hefði aldrei
átt að giftast mér. Hún gat leyft sér að rífa
kjaft, hún átti húsið, allar þrjár hæðirnar, og
ég réði ekki neinu - leigjendurnir borguðu
mánaðarlega inn á hennar bankareikning og
Dísa impraði iðulega á því að ég væri óþarfa
besefi sem hvergi ætti við í hennar tilveru.
Þó skaffaði ég til heimilisins nær öll mín
laun.
Ekki höfðu okkur fæðst nein börn á þess-
um fimmtán árum og ekki virtist neitt slíkt í
vændum eins og sambandi okkar var háttað.
Ég var alveg að gefast upp á þessu.
Dísa hamraði á því í tíma og ótíma að hús-
eignin á Njálsgötunni væri hennar séreign,
hún hafði erft þetta eftir hann pabba sinn,
rétt eins og það myndi verða svo um aldur og
ævi - allavega skyldi ég ekki að vera að ybba
mig neitt. Hún ætti fyrir sínum sjússum og
ég ætti frekar að hunskast til að fá mér betri
vinnu heldur en að vera í fýlu.
Ég var alveg að gefast upp á þessu.
Það var eftir óvenju snarpa sennu einn
morguninn sem mér datt í hug hvort ekki
væru til einhver ráð til að losna við Dísu -
ekki senda hana norður til frænku sinnar,
heldur má hana algerlega út úr lífi mínu.
Ég var eini erfinginn að eignunum og ef
rétt væri að farið sýndist mér að ég gæti
hugsanlega einhvern tíma komist á græna
grein í lífinu. Morð? Manndráp? Nei, þetta
varð að skoðast sem óhjákvæmileg hagræð-
ing. Og eftir mikil heilabrot sýndist mér allt í
einu tækifærið loks blasa við. Dísa var orðin
pissfull þá um kvöldið. Rauður himinn flæddi
yfir þetta skuggalega hverfi - og það var
Jónsmessa - og af því tilefni stakk ég upp á
að við færum í bíltúr. Klukkan var orðin ansi
margt, en konan mín, sem reyndar vissi
varla hvort nótt væri eða dagur var til í allt
og af stað keyrðum við.
Það var við endann á Ingólfsgarði sem ég
hitti ekki á bremsuna og ískaldur sjórinn
gleypti okkur. Ég hafði ekki spennt beltið og
glugginn mín megin var galopinn, svo fljót-
lega komst ég út og buslaði upp að garðinum,
þar sem mér var tosað upp af aðvífandi lög-
regluþjónum.
Það var í þeim svifum sem ég kom auga á
Gulla Hansen.
Hann hallaði sér upp að ljósastaur og
glotti.
Guðlaugur Hansen var gamall skólabróðir
okkar Dísu. Laglegur strákur í den, rauð-
hærður, hár og þrekinn, kvennagull í skóla,
en þræddi smákrimmaleiðina þegar fram í
sótti. Hafði verið orðaður við ýmiss konar
svindl og svínarí, innbrot, fjárkúgun og
skjalafals en aldrei hafði neitt á hann sann-
ast.
í lögreglubílnum spjó ég sjó út um allt þótt
aðalhreinsunin hefði verið á bakkanum - ég
spurði um konuna mína.
- Henni var bjargað naumlega, var ég að
frétta í þessu, sagði flokksstjórinn. Hún var
hálfflækt í beltinu og þar að auki dauða-
drukkin. Hún var flutt upp á spítala, en er
ekki í lífshættu - nær sér eftir nokkra daga,
segja þeir. Viltu skreppa uppeftir og fylgjast
með henni?
- Nei ég held ekki - ekki í nótt.
Lögreglan bauðst þá til að keyra mig
heim. Gulli Hansen sagðist vilja slást i hóp-
inn, sagðist vera gamall vinur og skólabróðir.
Þegar á Njálsgötuna var komið átti flokksi
erindi við okkur aftur: - Þú þarna Rauðhaus,
okkur vantar heimilisfangið þitt og símann -
þú verður ábyggilega kallaður til sem vitni.
En þú drengur minn, komdu þér nú inn, þú
hríðskelfur.
Og það voru orð að sönnu.
Ég hafði týnt lyklunum, veskinu og misst
annað lauslegt í sjóinn um morguninn, en
lyklaval Gulla opnaði okkur leið inn í íbúðina.
Ég reif mig úr fötunum, fór í heita sturtu,
henti mér í slopp og fór fram í stofu. Gulli
hafði fundið eitthvað í glas handa okkur.
Við sátum hljóðir smástund. Það hvarflaði
að mér að spyrja Gulla hvað hann hefði verið
að þvælast niðri við höfn um hánótt - en ég
lagði ekki í það. En ég var ekki sloppinn.
- Jonni, ég sá að þú keyrðir viljandi fram
af bryggjunni.
- Viljandi? Hvað ertu að gefa í skyn?
- Ég sá að þú varst að reyna að drepa
hana.
- Drepa? Ertu eitthvað ruglaður?
- Jonni, ég sá hvað þú varst að reyna. En
ég skal koma til liðs við þig - ég skal losa þig
við hana. Gegn sanngjamri borgun. Ég er
ekkert of fjáður. Og ég kann ýmislegt fyrir
mér þó að ég hafi verið í öðnim bransa.
- Gulli, er þér alvara?
- Ég skal vera ódýr, þú ert jú gamall vinur
minn. En það er vissara að þú hverfir burt af
svæðinu og verðir fjarri vettvangi - ég legg
til að þú farir úr bænum í svona þrjá/fjóra
mánuði meðan ég er að bralla þetta.
Og ég fór úr bænum og var í burtu allt
sumarið. A vissan hátt afslöppun og tilbreyt-
ing en hugurinn var allur við ráðagerðirnar
fyrir sunnan - ég hafði ekkert séð í blöðum
um svipleg dauðsföll eða annað sem skipt
gæti framtíð mína neinu. En draumar mínir
voru farnir að umreikna Njálsgötueignirnar
í einbýlishús í Garðabænum og unga konu
sem myndi ala mér börn...
Ég kom til Reykjavíkur síðla kvölds - vissi
í rauninni ekki hvar ég gæti fengið upplýs-
ingar um framvindu mála. Gulli Hansen
hafði ekki gefið mér upp neitt símanúmer
eða heimilisfang - lögreglan hafði að vísu
skráð það niður á sínum tíma, en sú leið var
of hættuleg. Ég var að bræða þetta með mér
fram undir hádegi daginn eftir, en loks beit
ég á jaxlinn og hringdi á Njálsgötuna - svona
til að gera eitthvað - karlmannsrödd svaraði,
og það hvarflaði að mér strax að lögreglan
væri á staðnum; ég afsakaði mig strax með
„vitlaust númer“ en þá sagði röddin: - Er
þetta ekki Jonni? Gulli hérna, blessaður
skrepptu hingað snöggvast og spjallaðu við
mig.
Þegar ég hringdi dyrabjöllunni á Njáls-
götunni kom Gulli Hansen til dyra, fáklædd-
ur og letilegur eins og hann hefði alist upp
þarna í forstofunni.
- Ég bjóst við að þú dúkkaðir upp ein-
hvern daginn, og það hefur svo sannarlega
ýmislegt gerst á meðan þú varst í burtu.
- Já, það ætla ég rétt að vona. En hvern
andskotann ertu að gera hér heima hjá mér?
- Heima hjá þér? Ja - þetta fór öðruvísi en
ætlað var. Þegar ég áttaði mig á að þessi
glæsilega og þrýstna kona sem mér var ætl-
að að ráða af dögum var stelpumjónan sem
stalst upp í til mín á kvöldin austur á Laugar-
vatni hér um árið skipti ég um áætlun á síð-
ustu stundu. Við Dísa höfum reyndar búið
saman í tvo mánuði.
- Hvaða rugl er þetta? Dísa er konan mín.
- Við erum að flytja í einbýlishús í Garða-
bænum sem við keyptum um daginn. Við er-
um búin að selja Njálsgötuna.
- Djöfulsins svikari. Þetta eru mínar eign-
ir. Láttu konuna mína í friði.
- Konuna þína? Ertu að tala um þessa
elsku sem þú reyndir að drekkja í vor? Það
kom í ljós við rannsókn á bílhræinu þínu að
bremsurnar voru í besta lagi. Ég var aðal-
vitnið að slysinu, var yfirheyrður í bak og
fyrir en gaf aldrei neitt í skyn sem hefði get-
að leitt grun að þér. En auðvitað gæti mér
snúist hugur. Dísa er líka búin að átta sig á
hvað þú ætlaðist fyrir.
- Hvar er Dísa? Á fylliríi?
- Hún er löngu hætt að drekka - nema
svona eitthvert léttvínsgutl - og leggur það
líka á hilluna núna, trúi ég - hún er í heim-
sókn hjá lækninum sínum - þér að segja er
hún komin eitthvað á leið...
- Það getur ekki verið - hún er óbyrja.
- Aldeilis ekki - en það er ekki sama hver
mótherjinn er.
- Þú ert óþverri - viðbjóður.
- Jonni, ég stóð við mitt, ég losaði þig við
Dísu. Og nú ættir þú að losa okkur við þig.
Ég ætla að hlaupa út á horn og fá mér sígar-
ettur, ég vil að þú verðir farinn þegar ég kem
til baka. Samskiptum okkar er lokið, Jonni
minn, viðurkenndu bara að þú hafir beðið
lægri hlut, vertu sæll.
Hann var ekki fyiT rokinn út en Dísa kom
blaðskellandi inn í stofuna með innkaupa-
poka í hendinni - létt í spori, glaðleg og fal-
lega ljósa hárið þyrlaðist upp við súginn sem
fylgdi henni að utan. Hún snarstoppaði þeg-
ar hún kom auga á mig.
- Jonni? Hvaðan ber þig að? Ég hélt að þú
værir farinn norður og niður!
- Hér hefur ýmislegt breyst skilst mér,
hreytti ég út úr mér.
- Hva? Þú vildir mig ekki, reyndir meira
að segja að losna við mig - og ekki gat ég sof-
ið ein á nóttunni til æviloka. Og Gulli er nú
eiginlega gamall kærasti, eða svoleiðis. En
nú skulum við vera glöð - við skulum halda
upp á þetta því ég ætla að fara að eignast
mitt fyrsta barn. Ég fékk það staðfest áðan.
Hugsaðu þér, og ég á þessum aldri. En hvar
er annars Gulli?
- Hann fór að kaupa tóbak.
- Nú. En ég keypti í leiðinni svoldið sér-
stakt, austurlenska kjúklinga - enga stund
að hita þá í ofninum. Borðaðu með okkur,
Jonni, við getum rifist seinna. Ég á meira að
segja indælis vín sem passar við þetta - Gulli
gaf mér það þegar hann kom fyrst í dinner til
mín í vor - indverskt sérrí - hann sagði það
vera mjög bragðsterkt og hressandi, við
smökkuðum reyndar aldrei á því þá. Þér að
segja faldi ég flöskuna á góðum stað svo ég
gæti komið honum skemmtilega á óvart ein-
hverntíma seinna. Og nú skálum við fyinr
löngu, góðu og misheppnuðu hjónabandi,
Jonni minn, og bjartri framtíð - skál!
Hún hafði ekki fyiT tæmt staupið en Gulli
birtist í dyrunum. Hann stirðnaði upp.
- Hva? Dísa? Guð minn almáttugur, hvar í
andskotanum grófuð þið upp þessa flösku?
Jesús minn, veistu Jonni... þetta er...
- Nú, Dísa var að bjóða upp á drykk fyrir
matinn.
Gulli stóð eins og negldur við gólfið og var
eins og afturganga i framan; rauði lubbinn á
honum hafði breyst í einhvern bleikfölan
óskapnað. Þá leit ég til hliðar og hrökk í kút.
Dísa engdist sundur og saman í sófanum,
froða stóð út úr henni og krampakippir
hristu hana frá hvirfli tO ilja.
- Hvað er í gangi? kjökraði ég - Gulli -
hringjum á sjúkrabíl, gerum eitthvað!
- Jonni, það er ekki til neins.
Það hafði slaknað verulega á hetjunni.
- ...Þetta eitur drepur strax. Ég bruggaði
þetta í vor...þegar ég var á mála...hjá
...þér...fíflið þitt...en ég hélt að ég hefði
...hellt þessu niður fyrir löngu.
Guðlaugur Hansen var allt í einu orðinn að
mjög litlum karli. Frá eldhúsinu barst fram-
andi lykt af sterku kryddi. Haustrigningin
barði gluggana og skammdegisskuggi
reyndi að læðast inn. Helsta skíman var flóð
af þykku, glóandi hári sem breiddi sig yfir
slitið teppið.
Og við skólabræðurnir gömlu stóðum
höggdofa hlið við hlið í gömlu hlýlegu stof-
unni á Njálsgötunni og störðum eins og bjálf-
ar á konuna okkar örenda á gólfinu.
Höfundurinn erhljómlistarmaður
í Reykjavík.
LESBÓK MORGUNBIAÐSINS - MENNING/LISTIR 16. OKTÓBER 1999 13