Lesbók Morgunblaðsins - 30.12.2000, Blaðsíða 11
AND- .
STÆÐUR
VIÐ
BRÚAR-
HLÖÐ
Á Brúarhlöðum rennur Hvítá í
þrengslum og hefur skorið sig eftir
krókaleiðum í gegnum móberg. Flestir
þekkja þennan stað og hafa ekið yfir
brúna sem þar er. Brúarhlöð hafa verið
vinsælt viðfangsefni ljósmyndara; eink-
um og sér í lagi drangurinn sem hefur
staðið af sér hamfarir árinnar og skagar
örmjór upp úr ánni. Víst er hann til-
komumikill, en það er fleira til að gaum-
gæfa á þessum stað. Mér varð starsýnt
á smátjörn inni á milli þursabergskletta.
Hún nær næstum út að gljúfurbarm-
inum og myndar áhrifamikla andstæðu
við beljandi jökulvatnið. Næst henni
hafði myndast dálítið sef sem speglast á
lognkyrrum degi í tjörninni ásamt himn-
inum. Þetta er staður þar sem gott er að
setjast niður og íhuga við þungan nið
árinnar og hina kyrru veröld þessarar
smátjarnar.
HAUSTDAGUR
Á STÓRA-BOTNI
VIÐIRSKRABRUNN
Vá Hvalfjarðarbotni skerst dalur langt inn í landið
g rísa Botnssúlur fyrir enda hans. Vegur sem fær er
enjulegum fólksbílum liggur frá Botnsskála inn eft-
■ dalnum; framhjá Litla-Botni og næstum alla leið að
Itóra-Botni. Á jörðinni hefur ekki verið búið alllengi,
n bæjarhús standa uppi, svo og einn braggi við
eimreiðina. Þarna er mikið vetrarríki og snjó-
yngsli, en sumarfegurðin að sama skapi mikilfeng-
3g með Botnssúlur í aðalhlutverki.
Núna er Stóri-Botn skógræktarjörð í einkaeign,
mdið hefur verið friðað síðan 1982 og stendur á
kilti að öllum ökutækjum sé óheimil för um landið
n leyfis og tjaldstæði eru bönnuð. Útivistarfólk er
hins vegar boðið velkomið, en beðið um að gæta sín á
giljum og klettum.
Gönguleið frá Stóra-Botni, yfir Leggjarbrjót að
Svartagili í Þingvallasveit hefur lengi verið vinsæl.
Hún er samt varla fyrir aðra en þá sem teljast vel
göngufærir. Leiðin yfir Leggjarbrjót er forn þjóðleið
og útsýnið er rómað. Að austanverðu sést yfir Þing-
vallasvæðið, en yfir Hvalfjörð til vesturs, svo og
Glymsgljúfur. Þar er fossinn Glymur, 200 m hár og
talinn hæstur fossa á íslandi. Yfir þessa gönguleið
gnæfa Botnssúlur, 1995 m yfir sjó og Hvalfell, 852 m.
Ekki þarf þó að leggja á sig fjallgöngur til þess að
njóta náttúrunnar á Stóra-Botni.
Vestan við Hellissand er hraun fram í sjó og
þar er merkilegur, forn brunnur sem af ein-
hverjum ástæðum er kenndur við íra og
nefndur Irskrabrunnur. Raunar eru einnig
forn fiskbyrgi í hrauninu, ekki allfjarri, sem
sumir telja að megi rekja til írskrar búsetu fyr-
ir landnám og voru þau kynnt í Lesbók á síð-
asta ári. írskrabrunnur var nánast týndur, því
áfok og gróður höfðu í sameiningu nánast lok-
að brunninum. En hann hefur nú verið opn-
aður að nýju og sjást meðal annars hlaðin þrep,
því brunnurinn er djúpur. Ekki er gott að átta
sig á staðnum fyrir ókunnuga, en þó er þar eitt
sem hafa má til marks og sést á myndinni:
Hvalbein, sum smá en eitt gríðarstórt og sést
langt að. Þetta var raunar sögulegur hvalur; sá
síðasti sem veiddur var og unninn í Hvalstöð-
inni í Hvalfirði áður en þær veiðar stöðvuðust.
I
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS - MENNING/LISTIR 30. DESEMBER 2000 1 1