Tíminn - 30.03.1967, Blaðsíða 9

F'TMMTUDAGUR 30. marz 1967. _________TIMINN ______________________ 9
Utgetandi FRAMSOKNARFLOKKURINIM
Framkvæmdastiórl Krlstjan Benediktsson Kitstiórar pðrartnn
Þórartnsson (áb> Andrés Kristjánsson. Jón Helgason og Indriði
G Þorsteinsson Rulltrúi ritstjórnar Tómas Kartsson Ang-
lýslngast.1. Steingrtmur Gislason Ritstl.skrtfstofur Kddu-
húsinu stmar 18300—18305 Skrtfstofur Bankastræt) i Al-
greiðslusiml L2323 Auglýsingasim) 19523 Aðrar skrifstofur.
sim) 18300 Askriftargjald kr 105.00 a man innanlands — t
lausasölu kr 7.00 elnt. — Prentsmiðjan EDDA h. f.
Heimurínn er meira
í blöðum Sjálfstæðisflokksins er að nýju hafinn áróður
fyrir aðild íslands að efnahagsbandalögum í Vestur-
Evrópu. Forystugrein Vísis í fyrradag og forustugreinar
Mbl.í gær eru helgaðar þessum áróðri. Þeir, sem ekki vilja
fallast á aðildarstefnu forvígismanna Sjálfstæðisflokksins
eru kallaðir einangrunarsianar og öðrum slíkum nöfnum.
Einkum gefa þó Vísir og Morgunblaðið Framsóknar-
mönnum þetta nafn.
Sá skoðanamunur, sem er hér milli Sjálfstæðismanna
og Framsóknarmanna, snýst am það, hvort ísland eigi
að bindast í takmörkuð efnahágssamtök þjóða í Vestur-
Evrópu og opna landið meira eða minna erlendri fjár-
festingu, eða hvort íslendingar eigi að stefna að því að
leita sér markaða sem allra ýíðast og halda sem mést
sjálfstæði sínu á sviði efnahagsmála.
I dag er þannig háttað, að ísland hefur hlutfallslega
miklu meiri viðskipti við Norður-Ameríku og Austur-
Evrópu en nokkurt annað land í Vestur-Evrópu.
íslendingar geta ekki aðeins gert sér vonir um að auka
útflutning sinn til þessara heimshluta, heldur einnig i
framtíðinni til hinna svonefndu þróunarlanda. Þess vegna
mega íslendingar ekki einblína á Vestur-Evrópu og álíta
það allra meina bót að innlimast í efnahagsbandalög þar.
Einu sinni' mátti heita, að Danmörk væri allur heimur-
inn í augum íslendinga. Sumir íslendingar virðast nú
standa í þeirri trú, að Vestur-Evrópa sé allur heimur-
inn. Það er hættuleg einangrunarstefna.
Fyrir 4—5 árum, þegar þessi mál voru mjög á dag-
skrá, var því kappsamlega haldið fram í Mbl. og Vísi,
að aðild að Efnahagsbandalagi Evrópu væri trygging fyrir
góðri efnahagslegri afkomu og hraðfara uppbyggingu.
Því til sönnunar var bent á efnahagsástand þátttökuland-
anna, eins og það var þá. Nú blasir hins vegar við tals-
vert önnur mynd þar. í Vestur-Þýzkalandi vex atvinnu-
leysi. Bretar og Finnar glíma við mikla efnahagserfið-
leika, þrátt fyrir aðildina að EFTA.
Það er því háskaleg villukenning, þegar blöð Sjálf-
stæðisflokksins eru að boða, að aðild að þessum banda-
lögum myndi eitthvað leysa þau efnahagslegu vandamál,
sem íslendingar glíma nú við
Sama gildir um erlenda fjárlestingu. Hún er heldur
ekki lausnin. í því landi, þar sem mesta „efnahagsundrið“
hefur gerzt eftir síðari heimsstyrjöldina, er fylgt þeirri
reglu að leyfa ekki erlenda f járfestingu. Þetta land er
Japan.
Það, sem fyrst og fremst gerir gæfumun þjóðanna, er
dugnaður þeirra og heppni þeirra eða óheppni með
stjórnendur. Það getur aldrei farið nema ílla, þar sem
dauð hönd lánsfjárhafta, vaxtaokurs og sífelldra skatta-
hækkana er lögð á framtak einstaklinga og félaga. Þá
bjargar ekki einu sinni góðæri og því síður aðild að efna-
hagsbandalögum.
Fyrir íslendinga skiptir það höfuðmáli, að þeir verndi
sem bezt efnahagslegt sjálfstæði sitt, noti fjármagn sitt
og vinnuafl skipulega og hlynni sem Dezt að dugnaði og
framtaki félaga og einstaklinga Þeir eiga að stefna að
því að vinna sér markaði sem víðast og örfa allt starf,
sem beinist í þá átt. Hitt mun ekki verða þeim til gæfu
og gengis að afsala efnahagsiegu sjalfstæði sínu, ein-
beita viðskiptum sínum að takmörkuðum heimshluta og
trúa meira á forsjá annarra en sjálfra sín.
en Vestur-Evrópa
Tvær greinar eftir Walter Lippmann:
Friður næst ekki í S-Vietnam
undir forystu Kys marskálks
UM miðjan þennan mánuð,
frá miðvikudegi til föstudags,
var gjörbreytt hinum opinbera
svdp Guam-ráðstefnunmar. Þeg-
ar fyrst var tilkymnt um ráð-
stefnuna var gert ráð fyrir, að
Bandaríkjamenn einir taékju
þátt í henni, og allur svipur
hins fyrirhugaða fundar benti
til, að þarna væri aðeins um
að ræða ráðstefnu bandarískra
herstjórnarmanna. Æðsti yfir-
maðurinn átti þarna að hitta
hershöfðingja sína, aðmírála og
sendifulltrúa og ráðgast við þá
um næstu skrefin á brautinni
til sigurs. Engir hershöfðingjar
Suður-Vietnama áttu þarna að
vera, né fulltrúar hinna svo-
nefndu bandamanna okkar í
Asíu.
Áður en forsetinn lagði af
stað til Guam gerðist allt í
einu eitthvað, sem olli því, að
ahjákvæmilegt reyndist að gjör
breyta ytra svipmóti hinnar fyr
irhuguðu ráðstefnu. Sennilega
hafa þeir Ky hershöfðingi og
Thieu, æðsti maður ríkisins,
lýst fyrir forsetanum óánægju
únni yfir ac vera hafðir útund
an. Sennilega hefir forsetinn
einnig gert sér grein fyrir, að
hann væri búinn að flytja svo
margar srtíðseggjunarræður, að
nú yrði eitthvað að gera til
vega upp á móti þedm og varð-
veita orðstír hans sem friðar-
unnanda.
Opinberu yfirbragði Guam-
ráðstefnunnar var því gjör-
breytt. Blaðamönnum var ráð
ið til að segja almenningi, að
ráðstefman ætti að fjalla um
sáttaumledtanir og frið-
ÞESSI nýi friðarblær orkar
ekk’ sannfærandi á þá, sem
muna atburðarásina á liðnum
tíma. Hann er satt að segja ugg
vænlegur þegar þess er minnzt,
hvílika tálbeituaðferð Johnson
hefir viðhaft gagnvart banda-
rískum almenningi. Síðan 1965
er þessi aðferð orðin að venju
og friðarboðun hefir ávallt ver
'ð undanfari aukinnar styrjald-
ar.
Við hinu sama ber okkur nú
að búast. Heita má, að nærvera
þeirra Kys og Thieus, — sem
kunna að hafa boðið sér sjálfir
til mótsins og ekki talizt fært
að varna þeim aðgöngu, —
geri það fullvíst, að ekkert
^erði aðhafzt til þess að kyrra
uppreisnaranda bændanna og
engar alvarlegar tilraunir eigi
að gera til að koma á friði með
stjórnmálasamningum. Forset-
inn þykist sýnilega neyddur til
að fagna þeim Ky og Thieu og
sú staðreynd veldur því, að
hernaðarkosturinn hlýtur að
firra alla aðra kosti, sem ann-
ars, kynni að hafa orðið um
að velja
Uppreisnaröldurnar meðai
bændanna er ekki unnt að
kyrra undir forustu Kys, þar
■em hann og hershöfðingjar
hans eru á bandi landeigend-
anna og snúast öndverðir gegn
þeim uimbótum á yfirráðarétti
landsins. Að öðrum kosti er
ekkert við þá að geira annað en
að brjóta þá á bak aftur með
Af þessum astæðum hrekkur
stjórnvizka og snilli Ellsworths
Bunkers og ákefð og einlægni
Komers skammt til að friða
Suður-Vietnam. Með því að
fagna Ky marskálki hefir for-
setinn ennfremur gert að engu
þann möguleika, að hófsörn rík
isstjórn í Saigon ræði sáttagerð
við Vietcong. Við getum að
heita má gengið út frá því sem
gefnu, að ekki verði unnt að
koma auga á möguleika til
stjórnmálalausnar stríðsins
nema því aðeins að forsetinn
vilji og geti losað sig við Ky
eða knúið hann til að lúta vilja
sínum.
HVAÐA möguleikar eru þá
á að leiða stríðið til lykta með
hemaðaraðgerðum einum?
Bjartsýnustu stríðshaukarnir
vona og trúa, að viðvarandi og
æ magnaðra sprengjuvarp, sí-
auikin skothríð og hvers konar
árasir valdi andstæðingnum
að lokum það miklu tjóni, að
hann hverfi af vígvellinum
Þetta er vissulega frambærileg
kenning. Hitt mætti furðulegt
heita, ef Bandaríki Norður-Am-
eríku — tvímælalaust öflugasta
herveldi, sem nokkurn tíma hef
ir verið uppi, — gætu ekki unn
ið bug á vilja lítillar, vanþró-
aðrar þjóðar.
Þrátt fyrir þetta er alls ó-
víst að takast megi að brjóta
andstæðinga okkar í Vietnam á
bak aftur með hinni óhemju
miklu hernaðargetu okkar. eða
sð beygja þá svo, að þeir taki
niður tjöld sín og laumist á
burt .
Sá galli fylgir gjöf Njarðar,
að hinir stríðandi bændur trúa
statt og stöðugt, að þeir séu
að berjast fyrir lífi sínu gegn
peim samlöndum sínum, sem
ræktarlandið eiga, og njóta að-
stoðar erlendra innrásarmanna.
Þegar menn trúa því, að ósigur
leiði ekki til annars en dauð-a,
halda þeir ótrauðir áfram að
berj-ast án þess að óttast dauð
ann.
Þannig líta málin út frá mín
um bæjardyrum séð, og ég tel
enga ástæðu til að ætla, að
forsetinn hafi haldið opinni
leiðinpi til heiðarlegrar og
virðulegrar útgöngu úr enda-
lausu öngþveiti ófniðarins-
Johnson hefur hert skilyrðin
fyrir afléttingu loftárásanna
BRÉFASKIPTI forsetans og
Ho Chi Minh greina ekki úr
,-uglingnum í huga almennings
eða skýra mótsagnirnar um það, >
sem gerðist í vopnahléinu í
fyrri hluta febrúar í vetur. Bréf
in staðfesta það eitt, sem allir
vissu fyrir. Bandaríkjamenn
eru reiðubúnir að létta loft-
árásunum á Norður-Vietnam
ef forsetinn „fær fullvissu þess,
að sendingar mannafla og
gagna til Suður-Vietnam stöðv
ist bæði á landi og sjó“. Hitt
var þó ekki vitað áður, að for
setinn bauðst einnig til að
„stöðva frekari aukningu her- ■
sveita Bandaríkjamanna í Suð-
ur-Vietnam.“ En vitaskuld
stakk hann ekki upp á því, að
hætta að flytja til þeirra vistir
og hergögn sjóleiðis.
Ho Chi Minh neitaði i svari
sínu að kaupa stöðvun loftárás
anna þvi verði að hætta að
senda aðstoð til Suður-Vietnam,
en þar til telst auðvitað send-
tng nauðþurfta til hersveitanpa,
sem þegar eru í landinu.
Þessu birtu bréf skýra ekki
það atriði, sem veldur ágrein-
ingi milli forsetans, Kosygins
forsætisráðherra og U Thant
framkvæmdastjóra Sameinuðu
þjóðanna. En ágreiningurinn
er um það, hvort forsetinn hafi
í ár hafnað samningaviðræðum
um tilboð, samhljóða því, sem
hann fór sjálfur fram á 1965
og snemma á árinu 1966.
MÉR virðist liggja ljóst fyr
ir, að forsetinn hafi áður boðið
að létta loftárásunuim gegn
skilyrðislausu vopnahléi. 31.
janúar 1966 lauk 37 daga loft
arásarhléi og þá sagði Rusk
utanríkisráðherra, að loftárás
trnar hefðu ekki verið hafnar
að nýju „ef Hanoimenn hefðu
svarað með því að sýna raun-
veruiega viðleitni til að stuðla
að friði.“
Hann talaði ekki um, að
að svara með hernaðarlegri
skulbindingu. í Las Vegas hálf
um mánuði síðar talaði Rusk
ljósara: „Sumar rikisstjórnir
héldu fram, að Hanoimenn
yrðu til viðtals ef við hættum
loftárásum á Nor-ður-Vietnam.
Við reyndum þetta tvisvar,
skamma hríð um vorið (1965)
og i 37 daga núna fyrir
skömmu. En það br-eytti engu,
— Hanoimenn vildu ekki setj
ast að samningaborði."
Hægt hefði verið að halda
fram, — og sumir herstjórnar-
menn okkar héldu fram — að
slíkar samningaumleitanir með
an á loftárásahléi stæði hefðu
leitt til „banvæns ráns“ eins
jg komizt var að orði í „Time“.
Hanoimenn hefðu kvatt saman
óvígan her gegn okkur. En
hitt er fullvíst, eins og einnig
er tekið fram í „Time“, að for
setinn hefir hert á skilmálum
sínum og er ekki framai fáan-
legur tii að eanea að þeirn skil
yrðum, sem hann sjálfur setti
1966. „Ekki er lengra síðan en
Framhald á bls. 15.