Alþýðublaðið - 30.03.1985, Side 9

Laugardagur 30. mars 1985
9
Úr greinargerð með frumvarpi
Alþýðuflokksins um stjórn efna-
hagsmála: 1. mars 1983, en það
var síðasti útreikningur verðbóta
á laun, er greiðslubyrðis-vísitala
miðað við fiskvinnutaxta 109,8 en
1. janúar 1985 er hún komin í 139.
— Af þessu má ráöa að greiöslu-
byrði vegna afborgana lána hefur
þyngst um 28% á tímabilinu frá
mars 1983 til janúar 1985 — um-
fram almennar launahækkanir.
Að auki hafa vextir hækkað veru-
lega sem enn hefur aukið á þessa
óhagstæðu þróun.
Ef reynt er að gera sér grein fyr-
ir þróuninni frá upphafi til loka
árs 1985 miðað við spá um þróun
lánskjaravísitölu og þróun kaup-
taxtavísitölu kemur eftirfarandi í
ljós:
Lánskjaravísitalan hækkar frá
upphafi til loka árs um 25%.
Kauptaxtar hækka frá upphafi
til loka árs um 7,4%.
Þetta þýðir að greiðslubyrði
miðuð við laun mun þyngjast um
17%.
Afleiðingarnar
Annað dæmi sem reiknað hefur
verið út af hagfræðingi ASÍ sýnir
því ljóslega þá þróun sem orðið hef-
ur. Af 100 þús. kr. verðtryggðu láni,
sem tekið var árið 1982 var reiknað
út að þyrfti 40 stundir að vinna fyrir
fyrstu afborgun og vöxtum. I dag er
þessi sami húsbyggjandi 81,6 stund-
ir að vinna fyrir afborgunum og
vöxtum af þessu láni sem ekki er
lengur 100 þús. kr. heldur nærri 236
þús. kr.
Hvað er til ráða?
Úrbætur til þeirra sem nú
eru í greiðsluerfiðleikum:
Þegar verður að tryggja eins og
Alþýðuflokkurinn hefur gert tillög-
ur um allar götur frá 1982 að
greiðslubyrði lána hækki ekki um-
Frumvarp Alþýðuflokksins
frá 1982 átti að tryggja, að
hækkun áriegrar greiðslubyrði
lána á hverjum tíma yrði ekki
umfram hækkun kaupgjalds í
landinu. Frumvarpið náði ekki
fram að ganga og hafa margvís-
leg dæmi verið sett fram um
þróunina síðan og afleiðingar
þess að frumvarp Alþýðu-
flokksins náði ekki fram að
ganga.
Dæmi:(áhugamenn um
úrbætur í húsnæðismálum)
Umframgreiðslur húsbyggj-
enda og íbúðakaupenda vegna
misgengis lánskjara og kaup-
gjalds hafa frá árinu 1983 num-
ið 280 milljónum kr. og árinu
1984 570 millj. kr.
Þessar greiðslur hefðu hús-
byggjendur og ibúðakaupendur
ekki þurft að greiða hefði frum-
varp Alþýðuflokksins náð fram
að ganga.
Afleiðingar af vaxtafreisi
Þorsteins Páissonar:
Vaxtabyrði húsbyggjenda og
íbúðakaupenda jókst um 260
millj. á árinu 1984.
Dæmi (samkvæmt útreikn-
ingum hagfræðings ASÍ):
ASÍ-félagi tók 100 þús. kr.
verðtryggt lán til 20 ára í júlí
1982 og reiknaði þá út, að hann
mundi verða 40 stundir að vinna
fyrir fyrstu afborgun og vöxt-
um. í dag yrði þessi sami hús-
byggjandi 81,6 stundir að vinna
fyrir afborgun og vöxtum af láni
sem ekki yrði lengur 100 þús. kr.
heldur 236 þús. kr.
300 þús kr. lán er tekið í mars
1983 til 20 ára. Það tók lánþega
100 stundir að vinna fyrir fyrstu
afborgun og vöxtun. f dag er
hann 203,6 stundir að vinna fyr-
ir afborgun og vöxtum og skuld-
in orðin 514 þús. að frátöldum
vöxtum.
Forsætisráðherra í DV
19. mars:
Vandi húsbyggjenda, sem
stafaði af misgengi lánskjara,
vísitölu og kaupmáttar lang-
stærsta pólitíska verkefnið, sem
hvílir á rikisstjórninni.
næsta ári í 60% af verði staðal-
íbúða. Lífeyrissjóðir og bankar
veiti það sem á vantar með lang-
tímalánum þannig, að samanlagðar
lánveitingar verði 80% af verði
staðalíbúðar á næsta ári.
Lán til kaupa á eldri íbúðum
nemi 50% af lánum til nýbygginga.
Lánveitingar verði háðar því skil-
yrði að útborgun fari aldrei yfir
50% af heildarverði íbúðar.
Lánahlutfall til þeirra sem eiga
Framhald á bls. 21
fram hækkun launa. — Umfram-
greiðslur sem húsbyggjendur og
íbúðakaupendur hafa þurft að
greiða vegna misgengis launa og
lánskjara á undanförnum þremur
árum mætti leiðrétta með lengingu
lánstímans á eftirstöðvum lána til
að draga úr greiðslubyrði. — Þegar
þarf að lækka vextina þannig, að
raunvextir fari aldrei yfir 3%.
Skuldbreyta þarf skammtímalán-
um í bankakerfinu í langtímalán til
15—20 ára.
Fjármögnun húsnæðis-
kerfisins:
Tryggja þarf húsnæðiskerfinu
fasta tekjustofna af launaskatti. í
því sambandi kæmi til greina að
hækka launaskattinn um eitt pró-
sentustig næstu fimm árin sem at-
vinnurekendur taki á sig bótalaust.
Stighækkandi eignarskattsauka á
stóreignamenn og stórfyrirtæki til
a. m. k. tveggja ára. Sérstakan velt
uskatt á verslunar- og þjónustu-
greinar til 3ja ára. Refsivextir sem
innlánsstofnanirnar greiða til
Seðlabankans renni í byggingar-
sjóðina. — Fjármögnun húsnnæð-
iskerfisins verði við það miðuð að
dregið verði jafnt og þétt úr lán-
tökuþörf og að þær hverfi að 10 ár-
um liðnum.
Lánveiiingar:
Lánahlutfall til þeirra sem nú eru
að byggja eða kaupa í fyrsta sinn
eða eiga ekki íbúð fyrir fari þegar á
’leiki, óvilji, ófýsi, það að
leiki hlutar að vilja halda
:ða kyrrstöðu nema annar
lögmál (inertia). 3 tor-
-egður kvistir í
undan, verða
:glega fiskast.
-gengur t. seii
tregur að
þrengsli af
•jatdafjara Q
koma upp úr
mm. 3 t táb
ur, sorg, þai
:ða gili); hindrun. 3 erfið-
ir í yiði. 5 sá hluti
ur.
,'iljugur. ófúsi
;int: það
sem erfitt
um hvað gen
fús; seinn;
rfiður, torvel
sett úr 71 eft
biti. -hcstur
sérstakt æfingatæki til að
lið tenings sem hefur þrjú
...
búksorg kv áhyggjur vegna lífsnauðsynja, matar-
áhyggjur.
bukt kv . bugl.
búktal H það að tala án þess að hreyfa varimar.
Váfuður, -aðar K *Óðinn; í kenningum: váðir
Váfaðar herklæði.
vafur, -urs H 1 reik, sveim, rölt: vera á vafri. 2 (■)
það að flækjast fyrir. 3 *vafurlogi.
þvogla, hjala, steypa sijjjmppa (um böm).
B, -ar I
Cur L í eða^WM^ptiu.
búlka, -aði s 1 4- koma fyrir, stafla, raða niður:
b.farm, b. veióarfari. 2 MM búlkast vera stór um sig.
búlkaralegur L sver, fyrirferðarmikill.
búlki, -a, -ar K haugur, dyngja; farmhlaði: b. á
aftan (sá endi vaganna látinn dragast við jörð).
ika, skjögra í spori; hallast til
© flytja á vögu(m): v. heyi.
gat til að festa saman vögur.
gestur; plága, e-ð sem veldur
kv rúm (á völtu eða hjól-
•öggu til grafar alla ævina;
jn er þar.
;a, hræra vöggu. 2 kjaga,
hliðanna.
s I.
dvergur, raftur rrtilli tveggja
mæniása. 2 stuttur bjálki ofarlega milli sperra, uppi
undir spermkverk. 3 lóðréttur smástólpi af bita upp
i mæniás eða sperm. 4 (ft) þvertré ofan á innstöfum
og milli þeirra, þvert undir mæninum. 51 ský á auga
fá smjörþefmn af e-u. -öxi kv smíðaöxi með íbjúgu
blaði sem snýr þvert á skaftið.
ská-setfur l sem er á ská, hallast: skásett augu.
-skjóta s ýta e-Ui^ká. s. plankamtm; s. augunum
I upp a
skata, skötu, skötur kv 1 © deild fiska af undir-
ættbálki þvermunna (Batoidei); sérstök ættkvísl
(Raja); sérstök teg. (R. batis); sköluatt (Rajidae);
skötuslappa; # vera eins og [ riftn ogj hundétin s.
vera rifinn og garmalegur. 2 löt kona.
skati, -a, skatnar K *maður, örlátur maður,
höfðingi.
skáti, -a, -ar k @ félagi í sérstökum alþjóðafélags-
skap unglinga sem leggur m.a. áherslu á að kenna
félögum sínum að bjarga sér sjálfir: kvens., skáta-
höfðingi, -regla.
skatta, -aði s 1 leggja á skatt(a); s. þjóóina. 2 t
borða málsverð sinn.
skatta-ár H £ ár sem skattaálagning er miðuð við.
-framtal H skattframtal. -lög H ft lög um skatta.
-mál H ft mál sem varða skatta. -nefnd kví'í nefnd
sem leggur á skatta. -skil h ft það að standa skil á
sköttum'
úr-þvætti h afhrak, afstyrmi, veslingur, hrakmenni.
aftót. -þvættur L þróttlaus, úrkynjaður. -æð kv 1
vessaæð, æð sem flytur úr 5: úraðabólga. -ættast,
-aðistsúrkynjast, hnigna (frá ættlið til ættliðar).
k úrættaður maður eða gripur.
): ganga ú. fara úr eigu ættar-
p. hafa e-ð úr sinni eigin ætt.
ttast, úrkynjun. -ættur L úr-
unl_____________
nsk sk^^^^Hjj^Bandaríkjum
( Unim^tStc^^^merica); einn-
,um (United States Army).
inskun á heiti árinnar Ouse,
USD £ alþjóðleg skammst., = bandariskur dalur
usíg. <01 skammstöfun, = umsagnarígildi.
usl H kliður, busl, ys, þys: allt er komið á u. og bus
a: á ringulreið, í glundroða.
usla, -aði s 1 atast í, tvístra. 2 óp klæja: mig uslar.
usla-bætur kv ft, -gjald H bætur fyrir tjón. -verk H
spjöll, spellvirki.
MENNLNGARSIQDUR
SKALHOLTSSTlG 7— REYKJAVlK — SlMI 13652