Alþýðublaðið - 07.06.1986, Síða 15

Laugardagur 7. júní 1986
15
Gunnar Óskarsson á skrifstofu sinni.
Kjarabréfin auðvelda almenn-
ingi verðbréfaviðskipti
Veröbréfa-
sjóðurinn hf.
Nú hefur mikið verið rætt um
Kjarabréfin frá því þið hófuð sölu á
þeim í maí á s.l. ári. Hefur mikið
verið keypt af þessum bréfum, og
hversu stór er sjóðurinn orðinn?
— Það er rétt hjá þér, að mikil
umræða hefur verið um Kjarabréf-
in, enda er hér um nýjung á íslensk-
um fjármagnsmarkaði að ræða sem
gerir fólki mun auðveldara að taka
þátt í verðbréfaviðskiptum en áður
hefur tíðkast. Þar sem hér var um
nýjung að ræða, byrjaði salan
fremur hægt, en þegar fólk áttaði
sig á þeirri miklu ávöxtun og þeim
kostum sem felast í Kjarabréfum
jókst eftirspurn eftir Kjarabréfum
svo mjög, að hann varð fljótt mun
stærri en björtustu vonir gerðu ráð
fyrir, og er staða sjóðsins í dag rúm-
ar 560 millj. kr.
En eru það ekki bara efnamenn
sem kaupa þessi bréf, þannig að hér
er enn eitt dæmið um að þeir ríkari
verða ríkari, en hinir efnaminni fá
ekki neitt?
— Það getur verið erfitt að skil-
greina orðið efnamenn. Okkar
reynsla af 10 ára starfi verðbréfa-
markaðar Fjárfestingarfélagsins er
sú að það er ekki einhver tilgreindur
hópur efnamanna sem stundi við-
skipti með verðbréf, heldur er það
þverskurður af fólkinu í landinu
sem það gerir. Dæmi um það er t.d.
ungt fólk sem er að safna sér fyrir
fyrstu útborgun í íbúð, miðaldra
fólk sem er byrjað að safna til elli-
áranna og eftirlaunaþegar sem vilja
ávaxta ævistarfið á sem bestu kjör-
um. Fyrir daga Kjarabréfanna gat
það oft verið erfiðleikum háð fyrir
þessa aðila að taka þátt í verðbréfa-
viðskiptum þvi það kostaði tíma,
fyrirhöfn og sérþekkingu á þessum
viðskiptum, auk þess sem upphæð-
ir verðbréfanna féllu ekki alltaf að
þeim fjárhæðum sem kaupendur
voru með í huga.
Verðbréfasjóðunum er hins vegar
ætlað að einfalda þessi viðskipti
þannig að kaupendur Kjarabréf-
anna þurfa ekki að búa yfir þessari
þekkingu, heldur hafa sjóðirnir sér-
fræðinga á sínum snærum sem sjá
um þessi viðskipti fyrir eigendur
Kjarabréfa svo allir geti verið með
og notið þeirrar háu ávöxtunar sem
hægt er að ná í þessum viðskiptum.
Einnig eru þessi nýju bréf í smærri
einingum en hefðbundnin verðbréf,
og þurfa menn því ekki að búa yfir
miklum fjármunum til að vera með.
í dag er verð minni Kjarabréfanna
tæpar 8 þúsund krónur, og meira
þurfa menn ekki að eiga til að vera
með. Enda eru kaupendur Kjara-
bréfa úr öllum stéttum. nánast þver-
skurður af þjóðfélaginu.
Rætt viö
Gunnar Óskars-
son hjá Fjár-
festingarfélagi
íslands hf.
Hvaðan fær fólkið alla þessa
peninga?
— Það hefur alltaf verið sparn-
aður í landinu. það er jafnframt vit-
að að u.þ.b. 70% af innlánum í
bankakerfinu kemur frá almenn-
ingi. Hins vegar má gera ráð fyrir
vegna þeirrar nýjungar sem hér er á
ferðinni, auglýsinga og þeirrar háu
ávöxtunar sem Kjarabréfin gefa af
sér, sé hér fyrst og fremst um aukn-
ingu á sparnaði að ræða, sem t.d.
hefur komið fram í minnkandi fjár-
festingum í íbúðarhúsnæði svo
dæmi sé tekið. Einnig má reikna
með að einhver fjármagnsflutning-
ur eigi sér stað frá bönkum og öðr-
um verðbréfaviðskiptum, t.d. spari-
skírteinum ríkissjóðs.
Er ávöxtun Kjarabréfanna jafn
há og þið hafið gefið í skyn i auglýs-
ingum, eða er hér um auglýsinga-
skrum að ræða?
— Jú vissulega hefur ávöxtunin
verið svona há í raun, enda er ávöxt-
unin sem við auglýsum einfaldlega
reiknuð út frá því gengi sem er á
Kjarabréfunum hverju sinni og
byggist á þeim verðbréfum sem
standi að baki Kjarabréfunum.
Fólk getur einfaldlega reiknað vext-
ina sjálft út frá genginu og láns-
kjaravísitölunni. Mynd 1 sýnir
raunávöxtun helstu sparnaðar-
forma í apríl 1986.
En hvernig farið þið þá að því að
ná svona hárri ávöxtun? Eruð þið
ekki þá að kaupa mjög vafasöm
verðbréf sem sennilega innheimtast
aldrei?
— Nei, þetta er reginmisskiln-
ingur sem við höfum óneitanlega
orðið varir við. Mynd 3 sýnir verð-
bréfasamsetningu (portfólíu) Verð-
bréfasjóðsins hf., eins og hún var 3.
mars s.l. Ávöxtun Kjarabréfanna er
fengin með tvennum hætti. Annars
vegar með því að kaupa verðbréf til
þess að eiga þar til þau innheimtast,
og nást þá einungis vextir í sam-
ræmi við þá ávöxtunarkröfu sem
bréfin eru keypt á. Hins vegar er
ávöxtunin fengin með því að kaupa
verðbréf með það fyrir augum að
selja þau aftur með gengishagnaði,
en það er hægt með því að kaupa
verðbréf þegar ávöxtunarkrafan á
markaðnum er há og selja þau síð-
an aftur þegar ávöxtunarkrafan
lækkar. Þar að auki er hægt að ná
fram ákveðinni stærðarhagkvæmni
í þessum viðskiptum sem eigendur
Kjarabréfanna vissulega njóta.
Getur hagnaður af slíkum viðskiþt-
um oft verið mikill og haft áhrif til
hækkunar á gengi Kjarabréfanna.
Gengi Kjarabréfanna er einfaldlega
reiknað út frá verðmæti verðbréfa-
eignarinnar á hverjum tíma, og er
sá útreikningur yfirfarinn reglulega
af endurskoðendum félagsins, sem
er á vegum endurskoðunar hf.
Hvar geta menn fengið upplýs-
ingar um gengi Kjarabréfanna?
— Við auglýsum gengi Kjara-
bréfanna í Morgunblaðinu á hverj-
um sunnudegi, og framvegis einnig
mánaðarlega í sjónvarpinu. Auk
þess er hægt að fá upplýsingar um
gengi Kjarabréfanna daglega í sjálf-
virkum símsvara allan sólarhring-
inn í síma 28506.
Nú hefur mikið verið um það tal-
að að ávöxtunin sem þið auglýstuð
af Kjarabréfunum sé bara plat, þar
sem það kosti peninga að leysa bréf-
in út.
— Það er rétt að tekin er 2%
þóknun fyrir að endurselja Kjara-
bréfin, eins og tekið er fyrir að selja
öll önnur verðbréf, þ.m.t. spari-
skírteini ríkissjóðs. Þessi þóknun e’f
hins vegar einungis tekin einu sinni
hvort sem viðkomandi er búin að
eiga bréfið í 1 mánuð eða 10 ár, og
hefur hún því mjög mismunandi
áhrif á ávöxtunina. Þannig rýrir
þóknunin ávöxtun Kjarabréfanna
því minna þeim mun lengur sem
viðkomandi hefur átt bréfið, þann-
ig rýrnar ársávöxtun Kjarabréfs um
2% ef viðkomandi hefur átt bréfið
í 1 ár, en aðeins um 0.2% ef hann
hefur átt bréfið í 10 ár. Við reynum
ávallt að benda fólki á þetta við
kaup á Kjarabréfum, og ráðleggj-
um engum að kaupa þau nema
ætlunin sé að eiga þau a.m.k. í 3
mánuði, þannig að ávöxtunin verði
betri en önnur sparnaðarform í jafn
langan binditíma Ennfremur er rétt
að benda á í þessu sambandi að
ekki er einungis tekin þóknun fyrir
að endurselja Kjarabréfin. T.a.m. er
algengt að tekið sé úttektargjald af
sérvaxtareikningum bankanna sem
rýrir ávöxtun þeirra.
Talandi um endursölu eða inn-
lausn minnir mig á umræðu sem
upp kom nú í vetur um að það gæti
tekið allt til ársins 2005 að innleysa
Kjarabréfin, og fólk væri því búið
að binda peninga sína í nær óend-
anlegan tíma. Hvað getur þú sagt
mér um þetta?
— Það er rétt að Kjartan Jó-
hannsson alþingismaður hnaut um
ákvæði í Kjarabréfunum þar sem
Verðbréfasjóðurinn hefur heimild
til að draga innlausn allt til ársins
2005. Hins vegar er Verðbréfasjóð-
urinn hf. skuldbundinn til að inn-
leysa Kjarabréfin að kröfu Kjara-
bréfasala á því sölugengi sem gildir
sex dögum fyrir innlausn, og skal
innlausn eigi fara fram síðar en
nítíu dögum frá þeim degi er inn-
lausnarkrafa berst Verðbréfasjóðn-
um hf.
Vegna skattalaga var hins vegar
nauðsynlegt að hafa endanlegan
gjalddaga á Kjarabréfunum til að
heimilt yrði að fá vextina skatt-
frjálsa eins og af öðru sparifé.
Reyndin er sú að Kjarabréfin eru að
heita má alltaf laus, því endursala
Framhald á bls. 23
im QUMUU
Alþýduflokkurinn efnir til sumarferðar á ítölsku Rivíer-
una — Pietra Liqure — dagana 7. til 28. júlí.
Flogið verður í beinu leiguflugi til Genova.
Skoðunarferðir að vild til Monaco og Monte Carlo, Nice
og Cannes, Pisa, Genova, Portefino og ítalskt útileikhús
skoðað.
Ácetluð er heimsókn í stöðvar ítalska brœðraflokksins í
Genova.
Verðfrá kr. 23-900.-
Fararstjóri: Guðlaugur Tryggvi Karlsson.
Allar frekari upplýsingar á flokksskrifstofunni, hjáfar-
arstjóra og Ferðaskrifstofunni Terru, Laugavegi 28.
Alþýðuflokkurinn.
Fararstjóri: Guðlaugur
Tryggvi Karlsson.
Örstutt á heimaslóðir Verdis.
Craxi: Formaður italska Al-
Óýðuflokksins og forsætisráð-
herra ítaliu.