Tíminn - 02.08.1967, Blaðsíða 9

imœvmroAGUR 2. ágúst isct.
TÍMINN
Utgefandi: FRAMSÓKNARFLOKKURINN
Framkvæmdastjóri: Kristján Benediktsson. Ritstjórar: Þórarlnn
Þórarinsson ráb). Andrés Krlstjánsson. Jón Helgason og Indriði
G. Þorsteinsson Fulltrúi ritstjórnar.1 Tómas Karisson Aug-
lýsingastjóri: Steingrimur Gislason Ritstj.skrifstofur t Eddu-
húsinu. símar 18300—18305 Skrifstofur: Bankastræti 7 Af.
greiðsiusími 12323 Auglýsingasimi 19523 Aðrar skrifstofur,
sími ld300 Askriftargjald kr 105.00 á mán innanlands — t
lausasölu kr. 7.00 eint — Prentsmiðjan EDDA h. t.
Ahyggjulausir menn
Morgunblaðið ræðir í gær í forystugrein um þá
ískyggilegu staðreynd. að viðskiptajöfnuðurinn við út-
lönd hefur orðið óhagstæður um hvorki meira né minna
en 1508 milljónir kr. á fyrra helmingi þessa árs, og er
það mesti halli, sem þjóðin þekkir á jafnskömmum tíma.
Þó hafa þess ekki sézt merki, að ráðherrar teldu ástæðu
til þess að hreyfa litlafingur vegna þessarar válegu stað-
reyndar. Kemur og í ljós í þessari forystugrein Morgun-
blaðsins, hverjum augum er litið á þennan halla í stjórnar-
ráðinu, því að lokaniðurstaðan er þessi:
„Hins vegar er þessi halli ekki þess eðlis, að menn
þurfi að hafa af því þungar áhyggjur, því að gjaldeyris-
varasjóðir okkar þola miklu meiri áföll en þau, sem enn
hafa orðið“.
Morgunblaðið segir, að bak gjaldeyrisvarasjóðsins sé
breitt og þoli miklu, miklu meira en fram er komið. Er
því rétt að spyrja Mbl.: Var ekki gjaldeyrisvarasjóður-
inn talinn 2 milljarðar um aramót? Hve mikill var hann
þá 1. júlí, þegar frá hafa verið dregnar vöruskuldir
verzlunarinnar erlendis?
Þó að ráðherrarnir og málgógn þeirra telji sig ekki
þurfa að hafa áhyggjur af 1500 milljóna vöruskiptahalla á
hálfu ári, munu þeir menn þó til, sem reyna að gera
sér einhverja grein fyrir því, hvað þetta þýðir. Að sjálf-
sögðu er þar minni afla og verðfalli um að kenna að
sumu leyti, en ekki síður beirri blóðtöku, sem atvinnu-
vegirnir hafa orðið að þola vegna stjórnarstefnunnar.
Það er útvegur í lánakreppu, frystihús í þröng og lam-
aður iðnaður, sem þarna segja til sín. Útflutningsfram-
leiðsla iðnaðar er úr sögu, og við verðum nú að kaupa
margt frá útlöndum, sem við íramleiddum sjálfir áður.
í útflutningshallanum koma nú m.a. fram merkin um
það, hvernig atvinnuvegunum hefur blætt síðustu ár.
En ráðherrarnir hafa engar áhyggjur. meðan einhverjir
aurar eru til, sem kaupa ma fyrir kex og tertubotna.
Enginn falsanaskortur
Morgunblaðið heldur því fram í forystugrein í gær.
að mjög skorti á samræmi í orðum Tímans s.l. sunnu-
dag. Segir blaðið að á einum stað sé erfiðleikum at-
vinnulífsins lýst sem afleiðingum ills árferðis, aflatregðu
og verðfalls, en á öðrum sé ríkisstjórninni kennt um allt
saman. Til þess að reyna að sýna fram á þetta, slítur
Mbl. tvær setningar úr samhengi. Til þess að sýna þessi
vinnubrögð skulu birtar i neild þær málsgreinar sem
um þetta eru í forystugrein Tlmans s'.i sunnudag:
„Rétt er, að lélegt grasár er nu. minni veiði en áður
og nokkurt verðfall frá liðnum hávirðisárum. En ekkert
af þessu er þó sem betur fer svo illt enn, að þjóðin hafi
ekki margoft siglt krappari sjó, ef sæmilega hefur verið
stjórnað. Sannleikurinn er sá. að „erfiða árið" stafar
fyrst og fremst af óstjórninni. riún er það versta, sem
við er að fást. Þegar pannig er stjórnað, að ekki hefur
’cmu sinnt verið unnt að haida i horf’ á uppgripaárum.
hallar fljótt undan, þegar afiafengur minnkar Það
„erfiða ár“ sem stjórnarblóðin tala nú um. var fyrir-
sjáanlegt í vor, hvermg sem at'lazt hefði“ Setningarnar.
sem hér eru feitletraðar, sleit Morgunblaðið úr sam-
hengi til þess að geta skrökvað því. að misræmi væri
1 málflutningi Tímans. Dæmir þessi fölsun meistara sína
sjálf og sýnir, að það er enginn skortur á fölsunum á
þeim bæ — og mun líklega seint skorta.
U. S. News and World Report:
Úttast er að draga kunniþá og
þegar til vandræða i Mexíkó
MÖRGUM verður álhyggju-
efni, að alvarlegar blikur virð-
ant á lofti í Mexókó, sem um
langt skeið hefur þótt til fyr-
inmyndar um stöðugt stjórnar-
far meðal Mið- og Suður-
Ameríkuríkja. Bandaríkjamenn
hafa áhyggjur af hiorfunum,
ekki síður en Mexákómenn
sjálfir, enda eru landamæri
ráikjanna sameiginieg á 1600
mílna svæði. Alvaiiegar óeirð-
ir í Mexíkó hlytt' óhjókvæmi-
lega að bergmála í Bandaríkj-
unum.
Margir uggvænlegir atburðir
hafa orðið til þess að auka á
kvíðann. Um miðjan maí í vor
tók herinn í Mexakó völdin í
Soniora-fylki í sínar hendur, en
það liggur að Arizona. Átök
höfðu staðið í þrjá daga, þegar
herinn tók til sinna ráða, og
höfðu iögreglumenn og stúd-
entar meðal annars skipzt á
skotum. Óeirðirnar áttu rætur
að rekja til andstöðu stúdenta
gegn fylkisstjóraefni stjórn-
málaflokksins, sem með völdin
fer í landinu.
MEÐAL annarra uggvænlegra
atburða, sem orðið hafa á ár-
inu sem leið, má nefna:
Hersveitir hafa verið kvadd-
ar á vettvang í mörgum fylkj-
um Mexíkó til þess að kveða
niður uppsteit bænda gegn
lánakerfi ríkisstjórnarinnar, og
eins til að reka landlausa bænd
ur af jörðum, sem þeir reyndu
að helga sér og nytja.
Stúdentar við ríkisháskólann
i Mexíkó efndu til óeirða og
varð skólalóðin að orrustuvelli.
Uppþot var einnig gert við há-
skólann í Moreliu og olli upp-
þotið því, að fallhlífarhermenn
tóku skólann og borgina Mor-
eliu.
Leyniiþjónustan í Mexíkóborg
iann tvo skóla kommúnista,
þar sem skæruliðar voru þjálf-
aðir.
Stjórn'málaerindreka frá
Kúbu var vísað úr landi í
Mexíkó af því að hann var við-
riðinn samtök vopnasmyglara.
Þegar lögreglan handtók smygl
Gustavo Diaz Ordai, forsetl
Mexlkó.
arana, fundust skjöl, sem færðu
sönnur á, að kommúnistar
höfðu átt virkan þátt í upp-
þotum stúdenta og bænda.
Til vopnaðra átaka kom í lok
ársins 1966 í jafn fjarliggjandi
landshlutum og Yucatan-skaga
í suðaustri og Sinaloe-fylki í
norðvestri.
Talsmaður mexikanskra
bænda hefur komizt svo að
orði:
„Ástandinu í sveitum lands-
ins má líkja við skrælnaðan
gróður. Hvaða ókyrrð, sem er,
kann að tendra þann neista,
sem orðið gæti að allsherjar-
báli. Þetta er mjög háskalegt
ástand og versnar dag frá degi“.
Stjórnmálaleiðtogi einn hef-
ur sagt blótt áfram: „Ógæfan
vofdr yfir“.
FYRRI GREIN
SVO furðulega vil til, að
einmitt þegar svona uggvœn-
lega horfir, að ýmis efnahags-
leg tákn þykja benda til batn-
andi tíma og bjartari framtíð-
ar fyrir þjóðina, sem er urn
44 milljónir að tölu.
Árið, sem leið, óx þjóðar-
framleiðslan um 7 af hundraði,
iðnaðarframleiðslan óx um
10% og byggingariðnaðurinn
um 16%. Tekjur á mann urðu
hærri en nokkru sinni fyrr,
eða námu um 450 dolluruir
samkvæmt nýbirtum skýrslum
En margir háttsettir Mexi
kanar segja, að þessar tölur
gefi villandi mynd af heildar
ástandinu. Sagt er, að þær sýnj
aðeins framfarir meðal tak
markaðs hluta þjóðarinnar, en
með hverju árinu sem líði, fari
æ fleiri Mexíkanar með öllu á
mis við efnahagslegar fram-
farir.
„Við gjöldum þess sem þjóð,
hvað við erum stoltir", segir
einn mjög áhyggjufullur fram-
ámaður. „Við segjum umheim-
inum sjaidan sannleikann um
okkur sjálfa“. Maður þessd
bendir á örlög hinna blásnauðu
Tarahumara-Indíána í Ohihau-
hau-fylki sem dæmi um það,
hivað hann eigi við. í september
í haust sem leið skutu íbúar
Louisiana-fylkis í Bandaríkjun-
um saman 10 járnbrautarvagn-
hlössum af matvælum, lyfjum,
tækjum og landbúnaðarverk-
færum handa Tarahumörum.
En ríkisstjórnin í Mexikó neit-
aði að leyfa innflutning á þessu
til landsins.
LIÐIÐ er fast að sextíu ár-
um síðan að þjóðfélags- og
efnahagsbyltingin hófst í
Mexíkó, en hún kostaði milljón
mannslíf og geisaði um 20 ára
skeið. Enn er meginauðurinn
þó í höndum tiltöMega fárra
manna.
Verkalýðssamtökin halda
fram, að um helmingur verka-
manna i landinu en þeir eru
um 14 milljónir talsins, fiáá ekki
meira en viðurkennd lágmarks
laun, sem nema frá einum doil
ar á dag í afskekktum landbún-
aðarhéruðum og upp í þrjá
dollara á dag í einstaka borg-
um nálægt landamærum Banda
ríkjanna. Leiðtogar verkalýðs-
féláganna bæta þó við, 'að 4
milijónir Mexíkana hafi enn
lægri laun.
Hagfræðingar segja, að meára
en ein milljón bændafjöl-
skyidna hafi minna en 100 doll
ara í meðaltekjur á ári. Skýrsl-
ur sýna einnig, að 11 milljónir
Mexíkana hafi ekki efni á að
borða hveitibrauð og 5 milljón-
ir manna gangi berfættir. af
því að þeir hafi ekki efni á
að eignast skó á fæturna.
MEXÍKÓ er eríitt land ti]
lífsframfæris. Tveir þriðju
hlutar af flatarmáli landsins
eru fjalHendi. Úrkoma er ófuli
nægjandi i nyrðri helmingi
landsins, en x suðurhlutanum
rignir á óheppilegum tíma fyr
ir akuryrkju.
Erfiðleikarnir stafa einkmn
af takmörkuðum náttúruauð-
lindum og ákaf-ega ör fólks-
fjölgun eykur á J»á. Meginhluti
Mexíkana eru kaþólskrar trú-
ar og þar í landi eru umræður
um takmörkun barneigna alveg
á byrjunarstigi. Haldi mann-
fjölgunin áfram að vera jafn
ör og nú er gert ráð fyrir, að
Framhald á bls. 12

Hópar uppflosnaðra bláfátækra bænda flykkjast til allt of þröng-
býlla borga, þar sem atvinnuleysi, húsnæðisleysi og skölaskortur
og lítilfjörleg heilsugæila eru helstu einkennin.