Alþýðublaðið - 05.09.1987, Blaðsíða 12

12
Laugardagur 5. september 1967
Hver er ábyrgur þegar dýr flík kemur skemmd úr hreinsun?
EKKI ÉG
Segir Eigandi efnalaugarinnar
EKKIÉG
segir seljandinn
EKKI ÉG
segja Neytendasamtökin
Þessi grein er saga um
rúskinnsjakka sem
settur var í hreinsun í
efnalaug og kom ónýt-
ur til baka. Eigandi
efnalaugarinnar
kenndi seljanda um
slœm gœði. Búðareig-
andinn sagði ekki ég.
Flíkin endaði hjá
Neytendasamtökun-
um, sem eru að
drukkna í málum, og
liggur þar enn. Jakk-
inn ónýti hefur enn
ekki fengist greiddur.
Neytandinn situr uppi
með ónýta flík og allir
benda hver á annan.
Alþýðublaðið kann-
aði söguna sem er eitt
þeirra mýmörgu mála
sem daglega eiga sér
stað í þjóðfélagi okkar
og þar sem neytandinn
situr eftir með sárt
ennið.
„Jakkinn kom svo til ónýtur úr
hreinsun,“ sagði Helga Kristjáns-
dóttir um rúskinnsjakka sem hún
fékk í jólagjöf um síðustu jól. Hún
talaði við eiganda efnalaugarinnar,
en hann vísaði á seljanda jakkans.
Seljandi taldi ábyrgðina ekki liggja
hjá sér og endaði rúskinnsjakkinn
hjá Neytendasamtökunum. Þá kom
eigandi efnalaugarinnar inn í dæm-
ið og fór með jakkann til Danmerk-
ur og lét líta á hann þar. Helga var
ekki ánægð með þá meðhöndlun,
og nú liggur flíkin hjá Neytenda-
samtökunum aftur og til hefur
staðið lengi að senda hann til Sví-
þjóðar í rannsókn.
Máttlaus
neytendasamtök
Skýringin á því að ekki er enn bú-
ið að senda hann til Svíþjóðar segja
Neytendasamtökin vera fólgna í
því, að dýrt sé að senda hann þang-
að, kostnaðurinn komi jafnvel til
með að lenda á Helgu sjálfri — hún
taki áhættu með því að senda jakk-
ann út.
Helga Kristjánsdóttir, er sem von
er orðin langþreytt á seinagangin-
um og stendur uppi með spurning-
una um hver sé í raun ábyrgur fyrir
skemmdunum á jakkanum.
„Mér finnst að Neytendasamtök-
in og efnalaugareigandinn hefðu
átt að standa saman í þessu máli.
Það benda allir hver á annan og
enginn virðist vera ábyrgur fyrir
þessu. Mér finnst líka að sérhvert
land eigi rétt á því að hafa sterk og
góð Neytendasamtök og það er
auðséð að hérlendis þarf ríkið að
styðja við bakið á samtökunum.
Eftir það sem ég er búin að ganga í
gegnum sést að Neytendasamtökin
þurfa mikið á aðstoð að halda, og
ég vona að fleiri séu mér sammála
um það,“ sagði Helga.
Neytendasamtökin bera við
skorti á mannafla og fjárskorti,
þegar þau eru spurð um seinagang-
inn, enda eru ekki nema um fimm
þúsund manns af landinu öllu, sem
eru félagar í samtökunum. Það
kann að virðast furðulegt, þegar
um hag allra neytenda er að ræða.
Sterk efni
Alþýðublaðið hafði samband við
Elísabetu Þorgeirsdóttur, í kvört-
unarþjónustu Neytendasamtak-
anna, og spurði hana hvað neytend-
ur gerðu þegar þeir yrðu fyrir því,
að flík kæmi skemmd úr hreinsun?
„Þannig mál koma oft hingað og
þá er reynt að miðla málum. Reynt
er einnig að komast að því, hvort
ekki hafi verið gert rétt í hreinsun-
inni, t.d. hvort of sterk efni hafa
verið notuð. Ef t.d. blettur er í flík-
inni og fólk vill láta hreinsa hann
úr, eru jafnvel sterkari efni notuð til
þess að ná honum úr og þá sést
kannski mismunur á litnum. Stund-
um segir hreinsunin að galli sé í efn-
inu og vísar á seljanda flíkurinnar.
Elísabet var spurð að því, hver
réttur neytanda í slíku tilfelli væri,
og sagði hún að stundum væri aug-
ljóst mál að flíkin hefði skemmst í
hreinsun og eigendur efnalauganna
væru þá skaðabótaskyldir. Væri um
galla í efni að ræða, væri haft sam-
band við seljanda eða framleið-
anda, en oft væri erfitt að segja til
um hvort um galla eða skemmd
væri að ræða af völdum hreinsunar.
Neytendasamtökin hefðu enga að-
stöðu til að greina skemmdir og
galla og því væri stundum leitað til
Iðntæknistofnunar, en úrskurður
hennar væri ekki afgerandi.
Réttindi
Hún sagði vafamál, hvort allir
efnalaugareigendur hefðu tilskilin
réttindi og væru sérhæfðir í starfi.
„Það virðist vera, að nánast hver
sem er geti gengið inn af götunni og
stofnað efnalaug. Við vitum um
einn aðila sem lærði erlendis og hef-
ur réttindi til þess að reka efna-
laug,“ sagði hún.
Elísabet sagði að hún vissi ekki
hvaða sérhæfingu þeir hefðu í efna-
laug þeirri sem Helga lét hreinsa
jakka sinn, en jakkinn hefði „í
þessu tilfelli komið mjög illa far-
inn“ eins og hún orðaði það.
Elísabet hefur orðið vitni að því,
að fólk fær bletti í föt, fer með þau
í hreinsun og fær þau jafnvel enn
verri til baka. í raun sé það efna-
laugin sem eyðileggi flíkina með
hreinsuninni. Loforð séu gefin um
að allt í lagi sé að hreinsa flíkina,
það sé ekkert mál, og svo sé ekki
kannast við neitt þegar fólk beri
fram kvörtun. Skýringuna sé ef-
laust að finna í notkun of sterkra
hreinsiefna, og sérstaklega sé víða
pottur brotinn í hreinsun á leðri og
rúskinni.
Þegar mál af þessu tagi koma
upp, eru flestir eigendur efnalauga
reiðubúnir til að semja og koma
málum i lag, að sögn Elísabetu. „Ég
vona að hægt verði að koma á góðri
samvinnu,“ segir hún.
Dómnefnd?
Guðsteinn V. Guðmundsson,
sem starfar hjá Neytendasamtök-
unum, segir að á hinum Norður-
löndunum sé allt gert fyrir neytend-
ur, réttur þeirra sé virtur að fullu
þar, en „ekki hér“ segir hann. Einn
starfsmaður geti engan veginn sinnt
öllum þeim málum sem upp koma
hér, og núna séu þeir með um 3000
mál á skrá, þar af nokkur mál á
efnalaug þar sem Helga skipti við,
auk margra annarra. Guðsteinn
sagði að ekki væri önnur leið fær,
en að fá dómnefnd til að skera úr
um mál Helgu Kristjánsdóttur. Eig-
andi efnalaugarinnar vilji bíða eftir
úrskurði frá Svíþjóð og vilji sé fyrir
hendi hjá honum til að gera allt sem
í hans valdi stendur til að bæta
Helgu skaðann, verði niðurstaðan á
þann veginn.
„Það eru vondir viðskiptahættir,
þegar efnalaugareigendur vísa allt-
af ábyrgðinni yfir á seljandann. Þá
er barnalegt af þeim að hafa ekki
tryggingu gegn skemmdum, sem
þeir kunna að valda á fatnaði, þeir
firra sig ábyrgð með því. Rök þeirra
eru ekkert nema útúrsnúningar og
dónaskapur" segir Guðsteinn V.
Guðmundsson, hjá Neytendasam-
tökunum. Hann sagði jafnframt,
að samskiptin þeirra við efnalaugar
væru margra ára höfuðverkur.
Reynt var ítrekað að ná tali af eig-
anda efnalaugarinnar, sem Helga
skipti við, til að fá nánari upplýs-
ingar, — en án árangurs.
I undirbúningi er að efnalaugar-
eigendur og Neytendasamtökin
setji á fót sameiginlega kvörtunar-
nefnd, sem skipuð verði einum að-
ila frá efnalaugareigendum og ein-
um frá Neytendasamtökunum, —
og hafa Neytendasamtökin sent
bréf þess efnis til Félags ef nalaugar-
eigenda.
Ellnborg Kristln
Kristjánsdóttir skrifar
Engin trygging
Alþýðublaðið leitaði til Magnús-
ar Kristjánssonar, eiganda efna-
laugarinnar Bjargar á Háaleitis-
braut, og spurði hann fyrst hvað
gert væri, þegar neytandi yrði fyrir
því, að dýr flík stórskemmdist við
hreinsun.
Magnús sagði að ef einhver
ágreiningur væri um það hvort flík-
in hefði skemmst við hreinsun, eða
verið skemmd áður, vísaði hann á
Neytendasamtökin. „Þar vega þeir
og meta skemmdirnar, og ef í ljós
kemur að ekki er um að ræða
skemmd af okkar hálfu, er farið í
framleiðanda."
Aðspurður hvort ekki væri trygg-
ing fyrir slíkum skemmdum, sagði
Magnús að ekki hefði verið hægt að
fá slíka tryggingu, „ekki tekist svo
báðir aðilar séu ánægðir," sagði
hann.
Magnús var einnig spurður hvort
viðskiptavinir væru látnir vita fyrir-
fram, að ekki væri tekin ábyrgð á
fatnaðinum, og þá sérstaklega dýr-
um og vönduðum fatnaði, t.d.
skinnafatnaði.
Hann svaraði því til, að þeir
fengju mikið af skinnavörum og
væru þeir með sérstakar vélar til að
hreinsa þær. „Hver einasti við-
skiptavinur er varaður við þegar
hann kemur, og er sérstakur stimp-
ill settur á miðann. Einmitt núna er
mikið um fatnað sem er mjög erfið-
ur í meðferð, efnin misjöfn að gæð-
um og oft er blandað saman skinni
og öðru efni, sem gerir það að verk-
um að erfitt getur verið að hreinsa
flíkina svo vel fari. “
Magnús sagði að nú væri komið
nýtt hreinsiefni á markaðinn, sem
notað er í vélarnar og er ætlað fyrir
viðkvæman fatnað og fatnað úr
gerviefnum. „Ef við værum með
gömlu hreinsiefnin, gætum við ekki
hreinsað margt af þeim fatnaði sem
er á markaðnum í dag.“