Alþýðublaðið - 22.12.1987, Blaðsíða 14

14
Þriöjudagur 22. desember 1987
FRÉTTASKÝRING
Kristján Þorvaldsson
skrifar
Hálfgert ófremdar-
ástand hefur ríkt á Al-
þingi síðustu daga fyrir
jól. Stjórnarandstaðan
hefur haldið uppi mál-
þófi og nokkuð hefur
borið á sundurlyndi hjá
stjórnarliðum sem
óspart skila sérálitum í
nefndum þingsins.
Menn velta því fyrir sér
hvernig standi á því, að
sá einkennilega staða
skuli komin upp að
máttlaus stjórnarand-
staða haldi ríkisstjórn-
inni í skrúfstykki þegar
fyrst reynir á fyrir al-
vöru að koma málum í
gegnum þingið. Að
verulegu leyti hlýtur það
að skrifast á reikning
Þorsteins Pálssonar for-
sœtisráðherra, að ekki
skuli betur hafa tekist
til við verkstjórnina.
Lítil sáttfýsi
Um helgina var reynt aö ná
samkomulagi á milli stjórnar
og stjórnarandstöðu um aö
Ijúka þinghaldi fyrir jól. Ríkis-
stjórnin óskaöi eftir sérstök-
um fundi með fulltrúum
stjórnarandstöðunnar og
bauö aö endurgreiða hluta af
söluskatti á fisk og fresta af-
greiðslu frumvarps um verka-
skiptingu ríkis og sveitarfé-
laga.
Við þetta tilboð vildi
stjórnarandstaðan ekki una
og lagði fram gagntilboð um
að ríkisstjórnin hætti við af-
nám undanþága á matvörur
og skuldbindi sig til að grípa
ekki til gengisfellingar eða
efnahagsráðstafana með
bráðabirgðalögum í þinghléi.
Ekkert samkomulag náðist
í þessum viðræðum, þannig
að útlitið er svart fyrir ríkis-
stjórnina sem sökum tíma-
pressu er sett I skrúfstykki
stjórnarandstöðunnar, sem
hingað til hefur ekki þótt
sína mikil tilþrif, eða vera lík-
leg til afreka.
Við rfkisstjórninni blasir
þvl sú staðreynd að þurfa að
velja og hafna, gera upp á
milli þeirra fjölmörgu frum-
varpa sem bíða afgreiðslu Al-
þingis. Sýnt er að þingfundir
dagana þrjá á milli jóla og ný-
árs geta ekki „bjargað" nema
hluta frumvarpanna í gegn
fyrir áramót.
í gær reyndu formenn
þingflokkanna til þrautar að
ná samkomulagi, en án
árangurs.
Borgaraflokkurinn
spillti
Stjórnarþingmaður sem Al-
þýðublaðið talaði við sagði
að í viðræðunum um helgina
hefði verið útlit fyrir að sam-
komulag tækist við stjórnar-
andstöðu um afgreiðslu þing-
mála fyrir jól. Að hans mati
spillti Borgaraflokkurinn öðr-
um fremur fyrir samkomu-
lagi. Þingmaðurinn sagði að
komið hefði í Ijós reynslu-
leysi borgaraflokksmanna.
Ólíkt þingmönnum hinna
stjórnarandstöðuflokkanna,
Alþýðubandalags og Kvenna-
lista, hefðu þeir ekki verið til-
búnir að viðurkenna þingleg-
ar hefðir og semja um mál.
— Það hlýtur að skrifast að verulegu leyti á reikning
Þorsteins Pálssonar forsœtisráðherra, að ekki skuli betur
hafa tekist til við skipulag og framsetningu mála á Alþingi,
segir m.a. í fréttaskýringunni.
Þingmenn voru því ekki
beint léttir í lund í gær. Hjá
stjórn- og stjórnarandstöðu
var stál í stál og allir flokkar
voru meira og minna klofnir I
afstöðu til kvótafrumvarps-
ins. Núgildandi lög um stjórn
fiskveiða falla úr gildi um
áramót og mörgum þing-
mönnum óar við þá tilhugs-
un, að núverandi fiskveiði-
stefna verði framlengd um
einhverja mánuði. í gær virt-
ist hins vegar sem Halldór
Ásgrímsson héldi enn í það
haldreipi að hóta framleng-
ingu, þvi ekki hafði komið
sérstakt sáttaboð frá honum
þrátt fyrir þær miklu ógöngur
sem málið var komið (. Þing-
menn sem Alþýðublaöið
ræddi við í gær voru því sér-
staklega gagnrýnir á vinnu-
brögð sjávarútvegsráðherra.
Ábyrgð forsætisráðherra
Stjórnarandstaðan gagn-
rýnir auðvitað ríkisstjórnina
fyrir að skapa ófremdar-
ástand á Alþingi með því að
leggja fram aragrúa flókinna
frumvarpa á síðustu dögum
fyrir venjulegt jólaleyfi þing-
manna. Þessi gagnrýni á að
flestra mati rétt á sér. Frum-
vörp sem bíða afgreiðslu eru
sannarlega flókin og þurfa
vandaða meðferð, undir öll-
um kringumstæðum. Ríkis-
stjórnin á sér hins vegar
nokkrar málsbætur, því litill
tími hefur verið til undirbún-
ings vegna þess hversu
stjórnarmyndun tókst seint.
Ennfremur geta stjórnarflokk-
arnir auðveldlega bent á óá-
byrga afstöðu stjórnarand-
stöðunnar, sem heldur uppi
málþófi í þinginu og er ekki
reiðubúin til samninga um
mál.
Þessar skýringar eru hins
vegar ekki alhlitar. Menn
hljóta t. d. að spyrja sig
hvernig standi á þvi að nokkr-
um dögum fyrir jól skuli
máttlaus stjórnarandstaðan
vera farin að skipa rikis-
stjórninni fyrir verkum, vegna
timaskorts.
Léleg verkstjórn svarar ef-
laust að einhverju leyti þess-
ari spurningu. Það hlýtur að
skrifast á reikning Þorsteins
Pálssonar forsætisráðherra
að ekki skuli hafa betur tek-
ist til um skipulag og fram-
setningu mála i þinginu. Það
skrifast ennfremur á reikning
verkstjórans í ríkisstjórninni
að ennþá skuli stjórnarþing-
menn koma hlaupandi í bakið
á ríkisstjórninni með sérálit i
hinum og þessum málum, á
sama tíma og stjórnarand-
staðan heldur uppi sífelldu
málþófi.
Staðgreiðslan númer eitt
Fyrirhugaöar skattkerfis-
breytingar eru líkast til þær
róttækustu sem gerðar hafa
verið allt frá þvi á fyrstu árum
Viðreisnar. Þjóðin bíðuröll
eftir staðgreiðslunni og stór
hópur hefur þegar skilað
skattkortum inn til launa-
greiðenda. Það veröur því
ekki aftur snúið með stað-
greiðslukerfið þrátt fyrir mál-
þóf stjórnarandstöðunnar.
Spurningin er hins vegar
hvort málið fái eðlilega þing-
lega meðferð eða hvort gripið
verði til setningu bráða-
birgðalaga. Áður en af því
verður hefur rikisstjórnin
þann möguleika að sam-
þykkja einstaka lagagreinar,
þótt staðgreiðslufrumvarpið
sjálft og fylgifrumvörp þess
renni ekki í gegn fyrir áramót.
Hrossakaup á
lokamínútu
Staðgreiðslan verður því
algjört forgangsmál, en önn-
ur mál þarf ríkisstjórnin aö
vega og meta blákalt að-
þrengd stjórnarandstæðing-
um. Albert og aðrir leiðtogar
stjórnarandstöðu höfðu bolt-
ann sín megin í gær og
munu að líkindum hafa hann
fram yfir jólin. Þá er hins veg-
ar ekki útlokað að það muni
brá af stjórarandstöðunni og
ráðrúm gefist til hrossa-
kaupa.
í gær var talið liklegt að
þing yrði ekki bara kallað
saman á milli jóla og nýjárs
heldur þyrfti einnig að halda
þingfundi strax eftir áramót-
in. Þingmenn sem Alþýðu-
blaðið talaði við sögðu lík-
legt að þing kæmi saman 4.
janúar.