Alþýðublaðið - 16.02.1985, Qupperneq 8

8
Laugardagur 16. febrúar 1985
sem sameinar
okkur
Framsöguerindi Jóns Sœmundar Sigurjónssonar
á stofnfundi Málfundafélags félagshyggju
fólks, að Hótel Borg 6. febrúar 1985
Ég vil byrja á að óska okkur til hamingju með hið ný-
stofnaða málfundafélag félagshyggjufólks. Þetta á að
verða vettvangur félagshyggjufólks úr öllum flokkum til
skoðanaskipta. Það er fyrir löngu kominn tími til að
vinstri menn og konur eigi sér einhvern skipulegan, sam-
eiginlegan samastað, þar sem fólk getur talast við, án
þess að lenda strax í flokkslegu hanaati. Við verðum að
tala okkur niður á einhvern sameiginlegan grundvöll,
rækta með okkur það sameiginlega, sem í okkur býr,
það sem gerir okkur að vinstra fólki-félagshyggjufólki-
eða, við verðum að læra að búa við þann ágreining, sem
hingað til hefur stíað okkur í sundur.
Eitt sinn var félagshyggjufólk
sameinað í einum flokki, sem var
pólitískt baráttutæki hinnar fag-
legu verkalýðshreyfingar. Sú rauna-
saga, hvernig félagshyggjufólki var
tvístrað í sundur hvað eftir annað,
hvernig samtök klufu sig út úr i því
augnamidi að sameina, en upp-
skáru lítið nema meiri sundrungu
— sú raunasaga verður ekki rakin
hér. Við höfum einnig reynsluna af
því, hvernig til tekst þegar forystu-
menn taka sig til og ætla að sameina
liðið þeim megin frá án þess að
verulegur hljómgrunnur hafi verið
fyrir því meðal fólksins. Nú síðustu
dagana höfum við lika séð, hvernig
sumir vilja út meðan aðrir vilja suð-
ur.
Það er því mikil þörf og löngu
tímabært að almennt félagshyggju-
fólk stofni sín eigin samtök og í
þetta sinn ekki til að sameina, ekki
til að sundra, heldur aðeins til að
tala saman. Hver veit þá nema að
okkur takist með tímanum að
skapa þann hljómgrunn, sem er
nauðsynlegur til að nánari sam-
vinna vinstri manna megi takast.
Söguleg slys
Ég er ekki að biðja um að við
hefjum leit að hinum eina, hreina
tóni. Það tekst aldrei. Ef okkur
tekst að skapa hljómgrunn, þá er
mikið unnið. Það er auðveldara að
sundra en sameina. Þrátt fyrir góð-
an vilja eru ágreiningsefnin örugg-
lega mörg.
Ég álít t. d. að klofningur
Jón Sœmundur Sigurjónsson.
kommúnista á þriðja og fjórða ára-
tug aldarinnar hafi í stórum drátt-
um verið egótripp menntamanna,
sem vildu fyllast eldmóði fyrir ein-
hverju sem þeir álitu æðra og um
leið fjarlægu. Halldór Laxnes segir
í Skáldatíma, að fyrir hugsandi
menn hafi ekki verið hægt annað en
hrífast. Ég álít, að þetta stórkost-
lega sögulega slys, sem olli sundr-
ungu vinstri manna, og sem veldur
því í dag, að enn — hálfri öld síðar-
— stöndum við stofnanalega í
sömu sporum, hafi verið óþarfi.
Hið sama má segja um aðrar smá-
flokkastofnanir á vinstri vængnum
síðar.
Þó vil ég gera eina undantekn-
ingu. Ég álít, að kvennaframboð
hafi verið söguleg nauðsyn og ég
álít, að það verði enn um langa hríð.
Við í þessu félagi eigum örugglega
eftir að ræða málefni kvenna og
fyrir félagshyggjufólk er það engin
spurning, að við styðjum þeirra
málstað, hvar í flokki sem við
stöndum.
Öryggismálin
Eitt viðkvæmasta ágreiningsefni
vinstri manna er sennilega afstaða
þeirra til öryggismála. Einsog
meirihluti alþýðuflokksmanna er
ég t. d. fylgjandi varnarsamstarfi
vestrænna ríkja í NATO og mér
finnst þ. a. 1. rökrétt, að NATO liafi
aðslöðu hér á landi.
Ég veit að við verðum ekki sam-
mála um þetta. En ef við erum sam-
mála um, að þetta eigi ekki að skilja
okkur, ef við erum sammála um að
leggja áherslu á það, sem sameinar
okkur, en ekki sundrar, ef við leggj-
urn ekki t. d. áhersluna á baráttuna
fyrir friði, sem við viljum öll — þá
erum við á réttri leið.
Sameiginleg baráttumál
Við eigum mörg og miklu fleiri
sameiginleg baráttumál, sem móta
lífsbaráttuna sjálfa hér í þessu
landi. Ég vil í þessu sambandi vekja
athygli á firnagóðri blaðagrein eftir
Bolla Héðinsson, sem birtist í Þjóð-
viljanum og ber heitið: Raunsæ
félagshyggja. Þar var bryddað upp
á mörgum þörfum málum þar sem
félagshyggjufólk getur fundið sér
sameiginlegan grundvöll til að
byggja á. En svona til að minna á
lánleysi okkar vinstri manna, þá var
þessari góðu uppbyggjandi grein,
stillt upp við hliðina á nafnlausri
Rauðhettugrein á ábyrgð ritstjóra
blaðsins, einni ömurlegri lágkúru í
íslenskri blaðamennsku, þar sem
vinstri menn ata hvern annan auri
úr launsátri.
Vinstri menn eiga að gera mál-
efnalega út um ágreiningsmál.
Þetta félag setur metnað sinn í að
svo verði. Hér verða ekki spilaðar
neinar grammófónplötur, þar sem
enginn veit hver syngur.
Bolli sagði mjög svo réttilega i
grein sinni, að meginmarkmið
vinstri manna hljóti að vera að
skapa atvinnuvegunum viðundandi
starfsgrundvöll svo að þeir séu þess
umkomnir að veita mörgum vinnu,
greiða hátt kaup og skila hagnaði.
Hann er með þessu ekki að hvetja
til pilsfatakapítalismans, sem við
þekkjum svo vel hér á landi, eða til
velferðarríkis fyrirtækjanna, held-
ur er hér um að ræða forsendur fyr-
ir velferðarríki fólksins og betrum-
bætur á því. Um það á félagshyggja
Framhald, á nœSJii síðu
mfezðínní ?
/
IUMFERÐAR VirsIINH-IWt SAWl>XISI
r\AÐ SAMBAND ÍSLENSKRA SAMVINNUFÉLAGA ^