Alþýðublaðið - 29.03.1995, Blaðsíða 4

4
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
MIÐVIKUDAGUR 29. MARS 1995
V i ð t a I
■ Jón F. Hjartarson er skólameistari Fjölbrautaskólans
á Sauðárkróki og skipar 1. sætið á lista Alþýðuflokksins
á Norðurlandi vestra. í samtali við Alþýðublaðið ræðir
hann líf sitt og starf, uppbyggingu Fjölbrautaskólans
og kynnin af stjórnmálum
Að byggja upp
framtíðarsýn
fyrir fólkið á
landsbyggðinni
Jón Karlsson: Alþýðuflokkurinn hefur aldrei farið með forsjá landbúnaðarmála og mistökin sem hafa verið
gerð í þeim málaflokki hafa verið gerð undir forystu Framsóknarflokksins, Sjálfstæðisflokksins og einstaka
sinnum Alþýðubandalagsins.
■ Jón Karlsson,formaður Verkalýðsfélagsins Fram á
Sauðárkróki, skipar heiðurssætið á lista Alþýðuflokksins á
Norðurlandi vestra. í samtali við Alþýðublaðið ræðir Jón
um verkalýðsmálin, árangur Alþýðuflokksins í ríkisstjórn
og stöðu jafnaðarmanna í kjördæminu
Miklu skiptir að Jón F.
Hjartarson nái á þing
Jón Karlsson formaður Verka-
lýðsfélagsins Fram á Sauðárkróki er í
heiðurssæti framboðslista Alþýðu-
flokksins á Norðurlandi vestra. Jafn-
framt því að vera sá formaður verka-
lýðsfélags innan Alþýðusambands-
ins sem hefur setið lengst, frá árinu
1967, hefúr hann verið varaformaður
Verkamannasambands Islands frá
1989. Þá hefur hann setið í stjóm
Verkamannasambandsins frá 1981.
Hvað flnnst þér hafa áunnist í
málum verkalýðsins á kjörtímabili
þessarar ríkisstjórnar?
„Ég tel að ýmislegt haft skilað sér
miðað við óvenju erfiðar kringum-
stæður. Við íslendingar höfúm geng-
ið í gegnum óvenju langa og djúpa
efnahagslægð. Það er auðvelt að
halda því fram að ríkisstjómin hefði
átt að gera meira í atvinnumálunum,
en miðað við aðstæður þá er ljóst að
ástandið væri miklu verra ef vamar-
aðgerðir ríkisstjómarinnar hefðu
ekki komið til. En auðvitað er það at-
vinnuleysi sem við búum við í dag
algerlega óviðunandi. Stærstu afrek-
in em auðvitað þau að hafa náð að
halda verðbólgunni niðri. Sú vinna
hófst vitaskuld í tíð síðustu ríkis-
stjómar og engin ástæða til að draga
fjöður yfir það. f öðm lagi að ná
samningunum um Evrópska efna-
hagssvæðið og að opna þá markaði
sem þar em og em að skila sér nú. í
þriðja lagi því að ná niður fjármagns-
kostnaði haustið 1993. Varðandi ný-
frágengna kjarasamninga þá er ljóst
að stjómmálamenn, verkalýðsleið-
togar og jafnvel vinnuveitendur gáfu
ýmislegt í skyn sem skapaði ákveðn-
ar væntingar hjá fólki. Þeir vom bún-
ir að segja að það væri mikið til skipt-
anna. Með samningunum var súgið
jákvætt skref. Það var farið inn á nýj-
ar brautir sem fela í sér kjarajöfnun.
Einnig var kauptryggingarsamningur
fiskverkunarfólks lagfærður og er
það til mikilla hagsbóta fyrir þá sem
starfa við fiskverkun og veitir þeim
meira starfsöryggi.“
Hver er staða Alþýðuflokksins í
kjördæminu?
„Ég held að sóknarfærin séu góð.
Það er áberandi í umræðunni hér
hvað komin er mikil þreytusvipur á
þingmannastóðið hér, þar sem marg-
ir hvetjir hafa átt sæti á þingi áratug-
um saman. Alþýðuflokkurinn hefur
upp á að bjóða nýtt, frískt og hörku-
duglegt fólk. Jón F. Hjartarson skóla-
meistari, sem skipar efsta sætið á list-
anum, hefur orð á sér fyrir dugnað og
því er eftir miklu að slægjast fyrir
íbúa kjördæmisins að hann verði
þingmaður þeirra. Það gæú skipt
sköpum í baráttunni fyrir stöðu kjör-
dæmisins. Þetta hefur verið erfitt
kjördæmi fýrir flokkinn. Hér lifa
margir á landbúnaði og rætumar í
sveitunum eru sterkar. Andstæðingar
Alþýðuflokksins hafa náð að koma
því inn hjá fólki að flokkurinn sé höf-
uð óvinur landbúnaðarins, sem er
einfaldlega rangt. Alþýðuflokkurinn
hefur aldrei farið með forsjá land-
búnaðarmála og mistökin sem hafa
verið gerð í þeim málaflokki hafa
verið gerð undir forystu Framsóknar-
flokksins, Sjálfstæðisflokksins og
einstaka sinnum Alþýðubandalags-
ins. Talsmenn þessara flokka sam-
einast um að sýna sveitafólki óvin í
Alþýðuflokknum, en geta þó ekki
bent á hans verk máli sínu úl stuðn-
ings. Miðað við þetta ástand hefur
vöm Alþýðuflokksins oft á tíðum
verið klaufaleg og fremur hert hnút-
inn en leyst hann. Þessu þarf að
breyta.“
Hver eru brýnustu úrlausnar-
efni kjördæmisins?
„Út frá því sem er á valdi þing-
manna þá em það samgöngumálin.
Það þarf að gera átak í því að tengja
þéttbýlisstaði kjördæmisins saman.
Það er þingmönnum úl skammar
hvað þetta hefur gengið hægt. Vegur-
inn til Siglufjarðar er óviðunandi og
það sama má segja um leiðina á milli
Blönduóss og Skagastrandar. Þetta er
brýnt úrlausnarefni. Þingmennimir
hafa reynt að halda uppi málsvöm á
þann hátt að framkvæmdaféð hafi
allt farið í þjóðveg núrner 1, en þau
rök halda ekki. Það hafa verið í gangi
ýmsar framkvæmdir sem ekki hafa
verið á þjóðvegi númer 1.“
Ertu bjartsýnn á gengi flokksins
í kosningunum?
„Ég sé enga ástæðu til svartsýni.
Baráttan hefur verið sérkennileg
hingað til og hefur markast talsvert af
náttúruöflunum. Menn komast varla
á milli bæja vegna snjóþyngsla. Þetta
skapar vissan vandræðagang í barátt-
una hjá öllum."
Jón F. Hjartarson er fæddur 29.
júlí 1947, einn fjögurra sona hjón-
anna Hjartar F. Jónssonar og Vig-
dísar Einarsdóttur. Jón er skóla-
meistari Fjölbrautaskólans á Sauðár-
króki. Eiginkona hans er Elísabet
Kemp hjúkrunarfræðingur við
Sjúkrahús Skagfirðinga og eiga þau
þrjú böm.
Jón, þú hefur verið skólameist-
ari Fjölbrautaskólans frá því skól-
inn var settur á laggirnar 1979.
Hvað varst þú að sýsla áður en þú
komst á Krókinn?
„Ég fór reyndar í Háskólann til að
læra læknisfræði, en hætú í miðhluta
og ákvað að fara í kennsluréttinda-
nám. Ég var að stofna íjölskyldu og
kennslan höfðaði til mín, enda hef ég
aldrei séð efúr að hafa farið þessa
braut. Frá 1973 var ég í kennslu á
Suðumesjum og frá 1976 í Fjöl-
brautaskóla Suðumesja í tvö ár en
síðan varð ég aðstoðarskólameistari
Fjölbrautaskóla Vesturlands í eitt ár.
A þeim tíma fór ég að skipta mér af
félagsmálum og varð formaður
Kennarasambands Vesturlands.
Einnig var farið að róta í mér að fara
til Vestmannaeyja og var það upp-
hafið að því að Jón Böðvarsson kom
að máli við mig. Þessi mikli gúrú
kom víða við í ráðningarmálum og
það varð úr að ég sótú um skóla-
meistarastöðuna hér. Og hana fékk
ég“
Hvernig var síðan að byggja
upp skólastarfið?
„Þegar ég kom höfðu verið hér
starfræktur iðnskóli og framhalds-
deild í tvö ár, en þessu var steypt
saman. Allt var í óvissu um fram-
haldið og þegar ég mætti á staðinn
lágu fyrir átta fyrirspumir um nám.
Eg var ekki einu sinni með ömgga
kennara. Ég lýsti þvt yfir að nú væri
að hrökkva eða stökkva að skólinn
yrði stofnaður. Það var stokkið og
vom nemendur lyrst 80 talsins, en nú
em þeir 470.“
Það hefur einnig mikið verið
byggt utan um skólastarfið?
„Já, það má segja. Hér var fyrir
heimavist, en skólinn tók hana yfir
og stækkaði þrefalt og úr varð verk-
námshús fyrir málmiðnað og tréiðn-
að. Strax 1982 hófst síðan undirbún-
ingur undir bóknámshús en það
reyndist erfitt mál að klára bygging-
una. Sveitarfélögin í kjördæminu
lágu ekki á liði sínu, en það var hörð
barátta og samkeppni um fjármagnið
úr ríkissjóði. En þetta hafðist loks
því við tókum bóknámshúsið í gagn-
ið í haust.“
Hvenær var það síðan sem póli-
tíkin hreppti þig loksins?
„Pólitíkin var reyndar að gelta ut-
an í mér þegar ég var ráðinn hingað.
Það var Ragnar Amalds sem réð mig
og það átti hreinlega að drepa Ragn-
ar fyrir að gera það. Bróðir eins um-
sækjandans bankaði uppá hjá Ragn-
ari og kona hans kom til dyra. Hún
neitaði að Ragnar væri heima og
réðst þá hinn óvelkomni gestur á
plöntugarð hjónanna. Ragnar skarst
þá í leikinn og kom til stympinga. En
frúin sprautaði þá úr vatnsslöngu á
þá báða og hefúr atburður þessi ver-
ið kallaður Vatnsslagurinn í Varma-
hlíð síðan. Gesturinn var ekki
flokksbróðir Ragnars heldur sjálf-
stæðismaður. Seinna varð svo full
samstaða um skipan mína. En það
má síðan segja að ég hafi gengið Al-
þýðuflokknum formlega á hönd þeg-
ar Jón Baldvin Hannibalsson kom
hingað 1982 í svokallaðri hundrað-
funda- ferð. Ég hef alltaf liúð á mig
sem sósíaldemókrata og þegar Jón
Baldvin var hér gerði hann mig að
fundarstjóra. A þeim fundi var sjálf-
stæðismaður að gera hróp að mér.
Bryndís Schram gekk að borðinu
sem sjálfstæðismennimir sátu. Einn
þeirra hrópaði andstyggðarorðum að
henni. Hún gerði sér líúð fyrir og gaf
honum kinnhest með flötum lófa.
Maðurinn hvarf á braut og segir ekki
meira af honum, nema hvað hann
var talinn miður sín. Síðan höfum
við Jón Baldvin verið nokkurs konar
skjólstæðingar Bryndísar."
Það er hinsvegar nýlega skeð að
þú sért orðinn frambjóðandi ekki
satt?
„Jú. Ég hafði tekið þátt í ýmsum
nefndarstörfum, til dæmis um smíði
nýs framhaldsskólafrumvarps. Ég
var hins vegar í fyrsta sinn á lista
þegar ég var í fimmta sæti f bæjar-
stjómarkosningunum á Sauðárkróki
1994. Mér var reyndar boðið sæti á
lista Alþýðuflokksins fyrir þing-
kosningamar 1983 minnir mig en þá
var svo mikið að gera í skólamálum
að ég varð að afþakka það. Nú hins
vegar skipa ég fyrsta sætið og er úl-
búin til að starfa fyrir þjóðina á AI-
þingi.“
Var sósíaldemókratisminn
kannski fyrir í ættinni?
„Það má segja að ég hafi kratablóð
í æðum. Jón Gíslason múrarameist-
ari, afi minn, var einn af þeim sem
byggðu Alþýðuhúsið í Reykjavík og
tók þátt í Hvíta stríðinu um rúss-
neska drenginn með Ólafi Friðriks-
syni. Ég held við eigum enn hluta-
bréf í Alþýðuhúsinu."
Snúum okkur að öðru. Hver eru
stóru málin á næsta kjörtimabili?
„Það er erfitt að gera upp á milli
sviða en ég nefhi þó sjávarútvegs-
mál, landbúnaðarmál og skólamál.
Eitt stærsta málið nú er að byggja
upp framtíðarsýn fyrir fólkið á lands-
byggðinni. Það þarf að gera ýmislegt
í kjördæminu, það þarf að bæta sam-
göngumál Siglfirðinga. Hofsós á
mikla möguleika í ferðamálaiðnaði
og þar hefur verið rætt um að koma
upp sorpeyðingarstöð fyrir Norður-
land vestra en um það eru reyndar
skiptar skoðanir. Á Sauðárkróki sé
ég fyrir mér Steinullarverksmiðjuna
á fúllum afköstum, með möguleika á
stækkun og frekari þróun á steinull-
inni sjálfri. Þá eru uppi áform um
stórfelldan vatnsútflutning. Þannig
gætum við breytt sandinum í gull,
vatninu í silfur."
Hverjar eru áherslur þínar í
sjávarútvegsmálum? Eru sjó-
menn í kjördæminu ánægðir með
þróun mála?
„Nei, sjómenn hér eru mjög
óánægðir með Þorstein Pálsson og
þeim finnst Jón Baldvin vera skel-
eggari baráttumaður fyrir sig og fisk-
verkunarfólkið. Sighvatur Bjamason
í Vestmannaeyjum hefur bent á
hversu EES-samningurinn er mikil
búbót fyrir sjómenn og fiskverkunar-
fólk á landsbyggðinni. Ég treysti á
að sjómenn sjái að Alþýðuflokkur-
inn er besti málsvari þeirra á þingi.
Sjómenn kunna að meta þá skeleggu
málsvöm sem Jón Baldvin hefur haft
uppi fyrir hagsmuni sjávarútvegsins
í Smugudeilunni. Afdráttarlaust svar
hans við erindi Kanada er Ijós vitnis-
burður um hið sama. Alþýðuflokkur-
inn vill allan afla á land án þess að
sjómenn og útgerðarmenn verði
beittir refsiákvæðum. Alþýðuflokk-
urinn mun aldrei fyrirgera rétú ís-
lands til að stjóma fiskveiðum í ís-
lenskri lögsögu."
Og landbúnaðarmálin?
„Með samþykki allra flokka á Al-
þingi íslendinga á GATT-samningn-
„Jón F. Hjartarson skólameistari, sem skip-
ar efsta sætið á listanum, hefur orð á sér
fyrir dugnað og því er eftir miklu að slægj-
ast fyrir íbúa kjördæmisins að hann verði
þingmaður þeirra. Það gæti skipt sköpum í
baráttunni fyrir stöðu kjördæmisins."
„Á þeim fundi var sjálfstæðismaður að gera
hróp að mér. Bryndís Schram gekk að borð-
inu sem sjálfstæðismennirnir sátu. Einn
þeirra hrópaði andstyggðarorðum að henni.
Hún gerði sér lítið fyrir og gaf honum kinn-
hest með flötum lófa. Maðurinn hvarf á
braut og segir ekki meira af honum, nema
hvað hann var talinn miður sín. Síðan höf-
um við Jón Baldvin verið nokkurs konar
skjólstæðingar Bryndísar."
„Við treystum bændum sjálfum til að
stjórna eigin málum. Við teljum að full-
vinnsla landbúnaðarafurða fyrir erlenda
markaði hafi hvergi verið reynd að fullu.
Fullunnar vistvænar afurðir geta átt greiða
leið á hollustumarkaði fyrir gott verð ef rétt
er á málum haldið. Ríkissjóði ber að standa
straum af kostnaði við auknar rannsóknir,
þróunarstarf og markaðsleit fyrir íslenskar
landbúnaðarafurðir."