Vísir - 20.03.1976, Blaðsíða 8

8
VÍSIR
Otgefandi: Reykjaprent hf.
Framkvæmdastjóri: Daviö Guðmundsson
Ritstjóri og ábm: Þorsteinn Páisson
Ritstjórnarfulltrúi: Bragi Guðmundsson
Fréttastjóri erl. frétta: Guðmundur Pétursson
Auglýsingastjóri: Skúli G. Jóhannesson
Auglýsingar: Hverfisgötu 44. Slmar 11660 86611
Afgreiðsla: Hverfisgötu 44. Simi 86611
Ritstjórn: Siðumúla 14. slmi 86611. 7 linur
Askriftargjald 800 kr. á mánuði innanlands.
i lausasögu 40 kr. eintakið. Blaðaprent hf.
Þrengjum enn að bretum
Heimsókn eiginkvenna og mæðra varðskips-
manna á Alþingi er athyglisverð fyrir margra hluta
sakir. Hún varpar einkar skýru ljósi á þá hlið bar-
áttunnar við bresku herskipin, sem fæstir hafa
kynnst fram til þessa. Hér er einfaldlega ekki um
neinn barnaleik að ræða eins og einstaka stjórn-
málamenn virðast halda.
í annan stað sýnir þessi heimsókn og þær umræð-
ur, sem komið hafa i kjölfar hennar, hversu brýnt
það er að ljúka þessari deilu á friðsamlegan hátt.
Þvergirðingsháttur breta hefur komið i veg fyrir
það fram til þessa. En flestum hefur verið ljóst, að
okkar staða er sterkari við samningaborðið, ef við
komumst að þvi á annað borð, en i átökum við
breska flotann.
Átökin á miðunum siðustu mánuði hafa verið
miklu mun harðari en í fyrri viðureignum okkar við
breta vegna útfærslu landhelginnar. Þar er regin-
munur á. Af þeim sökum hafa stjórnvöld gripið fyrr
til alvarlegra aðgerða en áður.
Við siðustu útfærslu var ekki minnst á stjórn-
málaslit við breta fyrr en rúmu ári eftir að hún tók
gildi. Að visu eru þau mótmæli fyrst og fremst
formlegs eðlis. Visir benti á það á sinum tima að
þessi aðgerð myndi engin raunveruleg áhrif hafa á
framgang landhelgismálsins. Sú hefur lika orðið
raunin á.
í hita augnabliksins hættir mönnum oft til að
gripa til aðgerða, sem að formi til eru mjög harðar,
en skipta oft litlu i raun og veru. Stjórnmálaslitin
hafa ekki fært okkur nær settu marki i landhelgis-
málinu. Við keppum að þvi að ná virkri stjórn á
veiðunum og við það eru Iifshagsmunir okkar
tengdir.
Eins og málum var komið voru stjórnmálaslitin
ekki óeðlileg mótmælaaðgerð. En kjarni málsins er
sá, sem við verðum að gera okkur grein fyrir, að
þau hafa ekki skipt neinum sköpum i þessari bar-
áttu.
Þrýstingur frá rikjum Atlantshafsbandalagsins
nægði til þess haustið 1973 að ólafur Jóhannesson
gat náð samningum við bresku stjórnina. Um þessa
samninga náðist viðtæk samstaða hér heima. Allir
gerðu sér grein fyrir, að þar var farsællega bundinn
endir á erfiða deilu.
Breska stjórnin er miklum mun einstrengings-
legri nú. Þrýstingur frá Atlantshafsbandalagsrikj-
um og Norðurlöndum, sem verið hefur svipaðs eðl-
is, hefur i engu haggað bretum enn sem komið er.
Enginn fer lengur i grafgötur um að breska
stjórnin vill hafa hættuástand á miðunum hér við
land meðan á hafréttarráðstefnunni stendur. Hún
telur að með þvi móti verði auðveldara að sannfæra
aðrar þjóðir um nauðsyn þess að setja gerðardóms-
ákvæði inn i samkomulagið um 200 sjómilna efna-
hagslögsögu.
Landhelgisgæslan hefur unnið frábært starf við
erfiðar aðstæður. Engum vafa er undirorpið að
varðskipin hafa truflað veiðar togaranna í allrikum
mæli. En við eigum nú i átökum við breta, þar sem
þeir geta neytt aflsmunar.
Einn af skipherrum landhelgisgæslunnar sagði
einhverju sinni, að til landhelgisdeilunnar hefði
verið stofnað við skrifborð og þar ætti að leysa
hana. Stjórnmálamenn ættu að hafa þessi orð i
huga. Rikisstjórnin þarf að hefja nýja atlögu að
bretum. Við eigum samúð margra þjóða. Aðstöðu
okkar á erlendum vettvangi eigum við enn og aftur
að nota til þess að þrengja að bresku stjórninni.

Þessir gömiu góðu dagar heyra I bili til liðinni tlð, og nú sækjast fáir eftir eiginhandaáritun „kórdrengs-
ins”, eins og Giscard d’Estaing, frakklandsforseti, er kallaður á bak.
l.augardagur 20. mars 1976 VTSIR
Umsjón:
Guömundur Pétursson
-----------*
mm
Þögnin ríkir innan
múra Elysee-hallar
Valery Giscard d’Estaing,
frakklandsforseti, á ekki sjö
dagana sæla um þessar mundir.
Elysee-höll nötrar undan hverju
áfallinu á eftir öðru, kosningaó-
sigrum, efnahagslegum áföll-
um, dapurlegum niðurstöðum
skoðanakannana og vaxandi
kulda frá stjórnmálalegum
samherjum.
Innan múra hennar situr hinn
fimmtugi leiðtogi Frakklands
og liggur undir feldinum, hugs-
andi sitt ráð. Þögnin rlkir þar,
þvi forsetinn hefur ekki látið orð
eftir sér hafa, hvað þá að hann
hafi ávarpað þjóðina, eins og oft
hefur þó verið tilefni til að und-
anförnu.
Þetta er i fyrsta sinn, siðan
hann vann forsetakosningarnar
fyrir tveim árum, sem hann sér
fram á hættu á þvi að missa
stjórnartaumana.
Að visu viðurkenna landar
hans, að honum verði naumast
kennt um allt það andstreymi,
sem hann verður að mæta. En
eftir þvi sem efnahagsmyndin
sortnar, óðaverðbólgan og at-
vinnuleysið þreytir almenning,
þverr álitið og það krefst ávallt
einhvers sektarlambs.
Sú imynd, sem hann var
landsmönnum sinum eftir kosn-
ingasigurinn fyrir tveim árum,
er smám saman að breyt-
ast og nafngiftir eins og
„skátapiltur” eða „kórdreng-
ur” eru ekki mælt fram honum
til hróss.
Svo er nú komið, að menn
ræða um það, eins og einhver ó-
hjákvæmileg örlög, hvernig
ihaldsömum forseta muni
vegna, þegar vinstriflokkarnir
hafi náð meirihluta á þingi i
næstu almennu kosningum 1978.
— Rétt eins og framtiðin væri
frakklandsforseta ekki nógu
dökk fyrir.
Það voru auðvitað niðurstöð-
ur kantónukosninganna sem
hneppt hafa Elysee-höll i þessa
herfjötra og fengið menn til þess
að skoða öll verkefni rikis-
stjórnarinnar i gegnum stækk-
unargler. I fyrsta skipti i tutt-
ugu ár náðu vinstri flokkarnir
eða kosningabandalag jafnað-
armanna og kommúnista at-
kvæðameirihluta yfir stjórnar-
flokkana.
Séð með augum stærðfræð-
ings mynda úrslit kosninga sið-
ustu ára laglega kúfu. Arið 1973
Þannig hugsar skopteiknarinn,
Lurie, sér d’Estaing og það hvc j
háður hann er Gaullistaflokknum.
náðu vinstri flokkarnir 45% at-
kvæða i þingkosningunum. Þeir
fengu 49% i forsetakosningun-
um 1974, og hafa nú loks náð
55% i kantónukosningunum i ár.
Þótt þeir gerðu ekki annað en
halda þessu fylgi i þingkosning-
unum 1978, væru þeir öruggir
með hreinan meirihluta i
franska þinginu. Giscard
d’Estaing, sem var kosinn for-
seti fram til ársins 1981, myndi
sitja einangraður á toppnum og
hrikta mundi i stoðum lýðveld-
isins.
Sjaldan er ein báran stök og
það fékk d’Estaing að finna.
Naumast lágu kosningaúrslitin
fyrr fyrir, en upp rann sú ör-
lagarika stund, að ekki var
lengur umflúið að kippa franska
frankanum út úr samfloti
evrópsku gjaldmiðlanna. Aum-
ari vitnisburð gat ekki að lita, á
meðan klingdu enn i eyrun
státnar yfirlýsingar forsetans
um, að Frakkland gegndi for-
ystuhlutverki við að sameina
Evrópu. — Efnahagsstefna hans
hafði gefið bakslag, og orðstir
hans sem efnahagsspámanns
Frakklands hafði beðið mikinn
hnekki.
Siðan dregur þetta ýmsa dilka
á eftir sér. Þessi áföll hafa sleg-
ið Gaullistaflokkinn flemtri, en
hann er enn stærsti stjórnmála-
flokkurinn á þinginu, og án
stuðnings hans hefði Giscard
ekki orðið forseti, né nokkur
annar hægri maður fyrir þær
sakir.
Þingflokkur gaullista hélt
lokaðan fund i skyndingu. Út
var siðan komið með yfirlýs-
ingu, sem forsetanum hefur á-
reiðanlega fundist bera keim af
þvi, að þar hyggi sá, sem hlifa
skyldi. Honum voru veittar á-
kúrur, bæði fyrir stjórnarstefn-
una og einkahagi.
Fyrir honum var brýnt að
taka hin „raunverulegu vanda-
mál” taki, atvinnuleysið og
verðbólguna, en belgja sig
minna yfir einhverjum „óljós-
um endurbótum”, sem færu
hvort sem er fyrir ofan og neðan
skilning flestra frakka.
Gaullistar létu i það skina, að
þeir féllu ekki beinlinis i stafi
yfir þvi, hve forsetinn hefði lagt
sig eftir þvi að breyta um snið á
ýmsum hátiðlegum tækifærum
eða klæðaburði manna á slikum
stundum.
Eftir þvi sem þannig hefur
tekið að anda ögn köldu frá
þessum pólitisku samherjum
Giscards d’Estaings, hefur
stirðnað samvinna hans og for-
sætisráðherrans, Jacques
Chirac.
Chirac, sem þykir stjórn-
málamaður harður i horn að
taka, er leiðtogi Gaullista-
flokksins, og trúnaðarmenn
flokksins leyndu þvi ekki, að
hann hefði ekki haft hið minnsta
á móti yfirlýsingunni, sem ung-
að var út á þingflokksfundinum,
þar sem forsetanum voru veitt-
ar ákúrurnar.
Það er þvi vart nema mann-
legt, að d’Estaing eigi erfitt rpeð
það fyrst i stað að ganga til dag-
legs samstarfs við forsætisráð-
herra sinn. Þvi verður hann þó
að kingja, ef hann ætlar að bæta
stöðu sina, þvi að hverjar ráð-
stafanir, sem hann lætur sér
detta i huga að gripa til, þá fær
hann ekki hrundið þeim i fram-
kvæmd án samvinn við gaull-
ista með Chirac i broddi fylk-
ingar.