Vísir - 29.04.1976, Blaðsíða 10

10
Fimmtudagur 29. aprfl 1976 VISIR
Auglýsing
frá Bœjarsjóði
Vestmannaeyja
Bæjarsjóður Vestmannaeyja auglýsir
lausar til umsóknar tvær stöður við bók-
hald bæjarsjóðs og stofnana hans.
Umsóknum ásamt upplýsingum um
menntun og fyrri störf óskast sendar bæj-
arstjóranum i Vestmannaeyjum, sem
jafnframt gefur allar upplýsingar, fyrir
15. mai nk.
Meðmæli æskileg.
Vestmannaeyjum 23. april 1976.
Bæjarstjórinn i Vestmannaeyjum.
Rabbfundur með
Guðmundi H. Garðarssyni alþm.
Félag Sjálfstœðis-
mgnna
í Árbœjarhverfi
boðar til almenns félagsfundar
í kvöld, 29. apríl
Fundurinn verður haldinn að LANG-
HOLTSVEGI 124 og hefst kl. 20.30.
A fundinn mætir Guðmundur H. Garö-
arsson alþm. og ræðir við fundarmenn
um helstu viöfangsefni alþingis til af-
greiðslu nú f lok þingtimans.
Ennfremur mun hann kynna og ræða
frumvarpið um Lffeyrissjóð Islands.
Félagsmenn eru hvattir til aö nota þetta
fjölmenna á fundinn.
Stjórn félags Sjálfstœðismanna
í Árbœjarhverfi
Tilkynning
til símnotenda
um breytingu á
símanúmerum í Reykjavík
Simnotendum þeim sem hafa fengið tii-
kynningu um breytingu á simanúmerum
skal bent á að breytingin verður gerð síð-
degis föstudaginn 30. april 1976.
Búast má við timabundnum truflunum á
simasambandi, einkum við Hátún, Hraun-
bæ og Rofabæ.
Simstjórinn i Reykjavik.
Guð
Imrfncisljnnm
luuula!
JEskulýðs ts firaarHÍka I37C
Sá MHhil \ \
Aðalfundur
og innan-
félagsmót
skíðadeildar
Víkings
Aöalfundur skiðadeildar Vfk-
ings verður haldinn 7. maf nk.
i félagsheimilinu viö Hæðar-
garð. Innanfélagsmót Vfkings
i stórsvigi verður haldið við
skiðaskála Vfkings laugar-
daginn 1. mai og hefst kl. 2.
Stjórnin.
Samdráttur í ríkisbúskapnum Síðari grein
Trú frjálshyggjunnar á há-
marksfrelsi til oröa og æðis
grundvallar á því, að meö
þeim hætti sé best tryggt, að
frumkvæði, áræði og atorka
einstaklinga fái notið sin,
þeim sjálfum og heildinni i vil.
Jafnframt sé athafnafrelsi og
frjáls markaðsbúskapur sam-
ofinn einstaklingsfrelsi að
öðru leyti þannig að annað
standist ekki án hins.
Þótt frjálshyggjumenn séu
sammála Ragnari i Smára
um, að „viö gætum vafalaust
lifað, þó að við værum bundnir
á bás og fylltum kviðinn tvisv-
ar á dag eins og kýrnar — eða
eins og þeira gera i Kina” —
þá taka þeir lika undir með
(
Baldur Guðlaugsson
skrifar:
---------y---------
við
þjóð-
) nýta
íslenskt mannlíf?
honum þegar hann spyr hvað
verði um einstaklingsfrelsið
undir þessari þ-ælleiöinlegu
heildarstjórn sem er á öllu og
til hvers lffið sé, ef það sé ekki
skemmtilegt og skapandi.
öryggi, samtrygging og sam-
stjórn séu vissulega ágætis
hlutir, þar sem það eigi við.
En það megi ekki ganga of
langt.
Það er einmitt vaxandi
Að lifa á bás
eins og þeir
gera í Kína
hætta á stöðlun, útvötnun og
sleni einstaklinganna I vel-
ferðarríkjum nútimans, sem
veldur ýmsum frjálshyggju-
mönnum áhyggjum. Sifellt er
gengið lengra I þvl að jafna og
fletja allt út undir þvi yfir-
skyni að eyöa verði öllum að-
stööumun. Og nú er jafnvel
svo komiö, að ýmsum þykir
ekki lengur nægja að jafna aö-
stöðuna, heldur vilja þeir lika
jafna árangurinn, þ.e. steypa
alla I sama mót. Og allri
viðleitni til aukins jöfnuðar
fylgja opinber afskipti og
frelsisskerðing I einni eða
annarri mynd.
Spánski heimspekingurinn
Jose Ortega y Gasset sagði, að
ein stærsta hættan sem ógnaði
menningunni væri „þjóðnýt-
ing mannllfsins”, allsherjar-
afskipti rlkisins, yfirtaka þess
á sérhverju þjóðfélagslegu
mannasamtök og hagsmuna-
samtök. Þegar þegnarnir eru
byrjaðir að tala saman I gegn-
um rikisvaldiö hljóta þess að
sjást merki fyrr eöa siðar að
þvl er varðar frumkvæði,
framtak eða frjálsræði ein-
staklinganna með þeim afleið-
ingum auövitað, að ekki að-
eins frelsi manna heldur llka
fjárhagur biður skaða af.
Vitaskuld og sem betur fer
er þessi þróun ekki langt á veg
komin hér á landi. Hugsjón
velferðarrikisins er, aö rikið
taki að sér að ala önn fyrir ein-
staklingnum og annast velferð
hans, dreifa tekjum þegnanna
og greiða niöur ýmsa þjónustu
til þeirra. En eins og Hannes
Gissurarson segir I ágætri ó-
prentaðri ritgerð um frjáls-
hyggjuna, þá er hættan sú, að
Ríkisvaldið verði
að fóstru
á dagheimili
klafa allsráðandi, misviturs
og hrútleiðinlegs rikisvalds.
Sem betur fer sjást þess nokk-
ur merki, að skilningur fari
vaxandi meðal eldri sjálf-
stæðismanna á þvl, að I þess-
um efnum verði orð og athafn-
ir að fara saman;! stað handa-
hófskenndra tilviljana verði
að koma markviss framtiðar-
sýn.
Meðal hagfræðilegra og
pólitiskra spurninga sem
spyrja verður og leita svara
viö eru spurningar á borð við
þessar:
Er rlkisbúskapurinn þegar
farinn aö slæva einstaklings-
framtak og athafnafrelsi is-
lendinga? Gerir smæð ís-
lensks þjóðfélags og einhæfni
islensks atvinnulifs það að
verkum, að meiri rikisumsvif
séu hér óhjákvæmileg en ann-
ars staðar? Viljum við ein-
skorða umbætur við breyting-
ar innan rikisgeirans sjálfs,
þ.e. með aukinni hagkvæmni
og skipulagningu I opinberum
rekstri, eða viljum við leita
leiöa til að færa verkefni frá
rlkinu.annað hvort með því að
leggja þau niöur eða fela þau
einkaaðilum? Er velferðar-
stigið orðið of mikiö? Viljum
við eftir sem áður viöhalda
• Það er hœtta
á stöðlun,
útvötnun og
sleni
viðbragði og frumkvæði.
Fjöldinn færiþá smám saman
aö sannfærast um að hann
gæti fengiö allt án fyrirhafnar
eða áhættu, einfaldlega meö
þvl að leita ásjár rikisins.
Við verðum þegar vör þess-
arar tilhneigingar hér á landi.
Hér hittast ekki svo tveir
menn, að þeir setji ekki I leið-
inni fram einhverja kröfu á
hendur rlkisvaldinu. Þetta
gildir einnig um fyrirtæki, al-
„rikisvaldiö veröi að fóstru
á dagheimili, sem fæði að
visu börnin og klæöi, en tak-
marki mál- og athafnafrelsi
þeirra, hafi vit fyrir þeim i
öllu. Og glöggir menn telja
sig eygja þá stund. Fóstr-
una eða rlkisvaldið vantar
ekki góövildina, hugsað er
af stakri umhyggju um
blessuð börnin, þegnana, en
kostir þeirra tií orös og æðis
eru þrengdir svo, aö úr
verður nauðung. íbúi vel-
ferðarrlkis á ekki annars
’ kost en að nota sér þá þjón-
ustu, sem rikið veitir honum
á niðurgreiddu verði, hann
kaupir þær vörur, sem verð
er falsaö á, sendir börn sin i
skóla ríkisins, en ekki I
einkaskóla, leggst á sjúkra-
hús rikisins”.
Ungir sjálfstæðismenn hafa
ákveöiö að vinna að tillögu-
gerð um samdrátt I rlkisbú-
skapnum. Ekki vegna þess, að
þeir vilji hverfa frá þeim hug-
sjónum, sem liggja til grund-
vallar velferðarrlkinu, heldur
vilja þeir leita nýrra leiöa að
sama marki, sem tryggði aö
árangur og skilvirkni einstak-
lingsframtaksins, og sérstaða
og manngildi hvers einstak-
lings fái notiö sln til fullnustu
en verði ekki bæld og bundin á
• Er unnt að draga
úr ríkisumsvifum
og viðhalda
jafnframt
velferðar-
þjóðfélaginu?
grunnhugsun velferðarþjóðfé-
lagsins? Er það hægt, þótt
jafnframt verði dregið úr
rflrísumsvifum og opinberri
þjónustu? Og slðast en ekki
sist: Hvernig þá?
Það fer vel á þvl að enda
þetta spjall á þeim orðum
Jóns Þorlákssonar, sem sagði
árið 1926, að framtíð íhalds-
flokksins, og ég leyfi mér að
segja I staðinn Sjálfstæðis-
flokksins, velti á þvi „að þeir
einstaklingar verði nægilega
margir I þjóöfélaginu, sem fá
llfsskilyrði til að beita þannig
kröftum s&ium ognjóta ávaxt-
anna af iðju sinni þannig, að
frjálslyndið verði þeim kær-
ara heldur en það stjórnlyndi,
sem býður upp á deildan verð
án nokkurrar verulegrar von-
ar um bættan efnahag”.