Vísir - 08.05.1976, Blaðsíða 23

23
Hvenœr verða Ijóns-
ungarnir fleygir?
Forvitinn lesandi skrifar:
Margt er skrýtið i kýrhausn-
um og þótt víðar væri leitað.
Eitt af þvi sem vekur undrun
mina er umtal um afkvæmi
ljónanna i Sædýrasafninu.
Þar i safninu fæddust i vetur,
að þvi er fréttir hermdu ljóns-
ungar, ég man nú ekki hvað
margir. Þessi atburður átti sér
stað minnir mig á kvennafri-
daginn, og er það i sjálfu sér
mjög ánægjulegt og skemmti-
legt að ljónunum skyldi fjölga.
Það er að segja ánægjulegt fyrir
þá sem sækja safnið heim, hvort
sem þaö er ánægjulegt fyrir
ljónin að fæðast til sennilega
lifstiðardvalar i búri.
Ég er hins vegar ekki alveg
með á nótunum, þegar talað er
um ljónsunga.Ég hef vanist þvi
að ungar væru afkvæmi fugla,
rétt eins og hundarnir eignast
hvolpa, kettirnir kettlinga og
rollurnar lömb.
Það væri alveg þess virði
að skreppa suður í safn
þegar þcir fara að fljúga
ungarnir.
En fyrst nú ljónin afrekuöu
það að eignast unga, hvenær
verða þeir þá fleygir? Ég hefði
dálitið gaman af þvi að fá fréttir
af þvi, mundi jafnvel bregða við
og skjótast suður i safn til að sjá
þá fljúga.
Annað atriði mætti nefna,
fyrst ég er á annað borð farinn
að ræða um Sædýrasafnið og
það er sú gifurlega fjölbreytni
sem virðist vera orðin i þeim
flokki dýra sem nefnast sædýr.
Auk fiska og sela og annarra
dýra sem ég hef lengi haft rök-
studdan grun um að lifðu i sjó,
þá eru komnir i flokkinn,
krummar, kindur, hreindýr og
apar auk hinna margumræddu
ljónsunga. Virkilega athyglis-
verð þróun.
Staða breta i landhelgisstriði
viðokkur eralgjörlega vonlaus.
Þeir haga sér I dag, með þvi
að senda inn fleiri freigátur, eins
ogmaöur sem hefur lent i sjálf-
skaparvitis sjálfheldu, sem sog-
ar hann lengra og lengra niður.
Hann skortir kjark til þess að
drifa sig út úr sjáldheldunni.
Eftir þvi sem lengri timi liður
og lengra er sogast niður
upp og breska stjórnin hefði lát-
ið landhelgisstriðið við islend-
inga fjara út, ef ekki hefði kom-
ið til aðgerð bresku togarasjó-
mannanna, sem stilltu bresku
stjórninni upp við vegg og drógu
hana ennþá lengra út i ófæruna?
Til þess að skilja þetta náið,
verður að skyggnast tæknilega
inn i tækjabúnaðinn, sem beitt
er i þessu striði. Ekki er bretum
um gegn bretum og þá voru
skuttogararnir einfaldlega ekki
komnir til sögunnar.
Freigátur og
varðskip
Þegar athuguð er bygging
freigátanna, sem ganga um 30
milur eða meir liggur ljóst fyrir,
að skip, sem hafa eiga síikan
gang, verða að vera eins létt-
byggð og mögulegt er, þvi hver
sentimetri i djúpristu þýðir á-
kveðna aukningu i mótstöðu
sem eingöngu aukið vélarafl
getur yfirunnið. Aukið vélarafl
krefstaukinnar þyngdar, þar af
leiðandi meiri djúpristu og svo
koll af kolli. Þvi verða verk-
fræðingarnir, sem hanna slik
skip að spara i þyngd eins og
mögulegt er. Þvi eru skrokk-
arnir á freigátunum hafðir eins
léttbyggðir og frekast er mögu-
legt. Þetta sést undir eins á
skrokki skipsins, er hann er
skoðaður i höfn, þvi að byrðing-
urinn er úr svo þunnu efni, að
hægt er að telja böndin i skips-
skrokknum eins og rifbein i hor-
aðri manneskju. Þetta var
hverjum opið að sjá, er þessar
freigátur komu hér I höfn fyrr á
árum milli striða. Það er staö-
reynd að breski flotinn á ekki
skrokksterkari skip en þessi
með yfirburðargangi yfir is-
lensku gæsluskipin. Þessi leikur
var nokkuð jafn. tslensku varð-
VONLEYSI BRETA
minnka möguleikarnir á þvi að
hann nái sér út úr hringiðunni.
Fullkomlega dæmigerð er sú á-
kvörðun bresku rlkisstjórnar-
innar nú, að senda tvær freigát-
ur til viðbótar á íslandsmið. Eru
þá orðnar milli 25 og 30 freigát-
ur bundnar I landhelgisstriðinu
við islendinga eða um það bil
allur tiltækur freigátufloti
breta. Þótt hann sé stærri, þá er
restin ekki talin vera I tiltæku á-
standi og þarf mikillar lagfær-
ingar.
Búnaður breta
i striðinu
Hvað orsakaði að bretar voru
raunverulega búnir að gefast
fært i dag að nota drápstæki sin
og standa i þvi að drepa fólk fyr-
ir nokkur þorskkvikindi, á ts-
landsmiðum, þeir timar eru
liðnir. Þá er ekkert ráð tiltækt
annað en að beita skipum, sem
ganga meira en okkar landhelg-
isgæsluskip og láta þau sigala
á okkar skip, þegar islensku
gæsluskipin eru að nálgast
bresku landhelgisbrjótana og
koma á þann hátt i veg fyrir að
islensku gæsluskipin komist að
með klippurnar. Bretum tókst
þetta án þess að verða sér til
stórskammar i fyrri þorska-
striðum, eingöngu vegna þess,
að islendingar tefldu aldrei
fram nægjanlega mörgum skip-
skipin, þótt skrokksterkari
væru, voru hvergi með þann
yfirburðarstyrkleika, að
skrokkur þeirra rifi upp bresku
freigátumar og gerði þær ósjó-
færar. Úr þessu varð það þras
ásiglinga sem allir landsmenn
þekkja, sem eflaust hefði haldið
áfram og veitt bretum nokkra
samningsaðstöðu gagnvart is-
lendingum.
Skuttogarar fyrsta
flokks varðskip
Kringum 1955 byrjaði skut-
togaraþróunin. Tæknibúnaður
skuttogarans krefst mikilla og
stórra gálga miklu stærri og
Pétur Guöjónsson
^ skrifar
hærri og meiri en notaöir eru á
siðutogurum. Þessir stóru og
miklu gálgar krefjast gifurlegs
styrkleika á afturhluta skrokks-
ins jafnframt þvi sem afturendi
skrokksins er þver og þvi aftur-
hornin hvöss en ekki ávöl eins
og á varðskipunum. Væri fróð-
legt fyrir fólk að labba sér niður
á höfn og sjá þetta með berum
augum. önnur tilviljun er kem-
ur Islendingum nú að gagni er
sú staðreynd, að pólskbyggðu
togararnir eru með sérstaklega
ganglagaðan skrokk og vélar
yfir 3000 hestöfl sem færir þeim
um 17 milna gang, sem er meiri
gangur en bresku dráttarbát-
arnir ráöa yfir og eins mikill og
sum varðskipin ráöa yfir. Þessi
atriði sá Auðunn Auðunsson
fyrstur manna i sambandi viö
landhelgisgæsluna að hér áttum
við i það minnsta 6 fyrsta flokks
varðskip i formi þessara gang-
miklu 750 tonna skuttogara.
Margir góðir menn tóku hönd-
um saman um að koma þessari
hugmynd á framfæri við stjórn-
völd. Það er ekki fyrr en Baldur
er kominn i átökin við bretana
að lukkuhjólið fer að snúast við
fyrir okkur og við að öðlast yfir-
burðarstöðu i striðinu. Aftur-
endinn á Baldri reynist svo
sterkur að hann ristir upp blikk-
dósaskrokkinn á bresku freigát-
unum og gerir tvær ósjófærar og
þær þurftu að snáfa heim á 5
dögum nú fyrir nokkru. Svo er
Ver bætt við og þá geta íslend-
ingar beitt tveim skuttogurum
og 4 venjulegum varpskipum i
einu gegn 4 freigátum breta og
þá var útséð með stöðuna.
Islenska landhelgisgæslan
var búin að ná yfirburðarstöðu
og kom gjörsamlega i veg fyrir
nokkurn árangur af veiðum
breta með þvi að brjóta niður
varnir freigátanna, sem voru
búnar að fá fyrirskipanir um að
reyna ekki ásiglingar vegna
þeirrar staðreyndar, að þær
hafa ekki skrokkstyrkleika á við
islensku landhelgisgæsluna,
þegar skuttogararnir eru komn-
ir til sögunnar. Flotamálaráðu-
neytinu ofbauð skemmdirnar og
viðgerðarkostnaðurinn og þeir
menn, sem eru mótfallnir stefnu
bresku stjórnarinnar hófu gagn-
rýnisaðgerðir i breska þinginu
sem orsakað geta aö lokað verði
fyrir fjárveitingar til fram-
kvæmda á þessari fáránlegu
stefnu bresku rikisstjórnarinn-
ar. Það liggur fyrir i dag sú
staðreynd, að freigáturnar duga
ekki gegn islensku landhelgis-
gæslunni. Þetta staðfestist i
gærkvöldi, er Baldur rifur upp
freigátuna Mermaid og gerir
hana óvigfæra sem orsakar að
þá eru aðeins tvær freigátur eft-
ir tiltækar á móti Tý, Baldri og
Öðni, sem gaf okkar þriðja skipi
frjálsar hendur að ráðast að
bresku tngurunum. Þvi fengu
bresku togararnir skipun um að
hifa upp undir eins og þessi
staða var komin upp.
Stigmögnun striðsins
Bretar hafa nú ákveðið að
bæta við 2freigátum i flota sinn
hér við land. Skv. öllum grund-
vallarreglum afl og herfræði er
ekki til nema eitt svar. Stig-
mögnun verður að svara með
stigmögnun, aukinni stigmögn-
un ef tiltæk er. Þessi regla er
kennd i öllum herfræðiskólum,
jafnt hvort þeir eru austur i
Peking, Moskvu eða vestur i
WestPoint i Bandarikjunum. Ef
þetta er ekki gert hefur óvinur-
inn náð yfirburðarstöðu. Þvi er
ekki um annað að ræða en að is-
lenska rikisstjórnin tilkynni
strax i dag að hún ætli að taka 3
skuttogara til viðbótar i’ Land-
helgisgæsluna. Hér eftir verður
undansláttarstefna Morgun-
blaðsins og örlítillar kliku i
Sjálfstæðisflokknum að vera
dauð. Eftir þessar siðustu að-
gerðir breta krefjast islenskir
þjóðarhagsmunir allra krafta
þjóðarinnar i allsherjarbaráttu
gegn bretum.
7.5. 1976 — Pétur Guðjónsson.