Vísir - 16.09.1976, Blaðsíða 8

8
VÍSIR
Útgefandi: Iteykjaprent hf.
Framkvæmdastjóri: Daviö Guömundsson
Ritstjórar: Þorsteinn Pálsson, ábm.
ólafur Ragnarsson
Ritstjórnarfulltrúi: Bragi Guðmundsson
Fréttastj. erl. frétta: Guöinundur Fétursson
Blaöamenn: Anders Hansen, Anna Heiður Oddsdóttir, Edda Andrésdóttir,
Einar K. Guðfinnsson Jón Ormur Halldórsson, Kjartan L. Pálsson, Ólafur
Hauksson, Óli Tynes, Rafn Jónsson, Sigriöur Egilsdóttir, Sigurveig Jóns-
dóttir, Þrúður G. Haraldsdóttir.
íþróttir: Björn Blöndal, Gylfi Kristjánsson.
Útlitsteiknun: Jón Óskar Hafsteinsson
Ljósmyndir: Jens Alexandersson, Loftur Asgeirsson.
Auglýsingastjóri: Þorsteinn Fr. Sigurösson.
Dreifingarstjóri: Sigurður R. Pétursson.
Auglýsingar: Hverfisgötu 44. Simar 11660 86611
Afgreiðsla: Hverfisgötu 44. Simi 86611
Ritstjórn: Siðumúla 14. Simi 86611.7 linur
Áskriftargjald 1000 kr. á mánuði innanlands.
i lausasölu 50 kr. eintakið. Blaðaprent hf.
Pennastriksaðferðin
dugir ekki ein sér
Afbrota- og svikamál þau, sem verið hafa á döfinni
að undanförnu/ hafa eðlilega orðið kveikja að almenn-
um umræðum um réttargæslukerfið í landinu. Aug-
Ijóst er, að þar er víða pottur brotinn, og gera þarf
verulegt átak til þess að koma þeim málum í viðun-
andi horf.
Stjórnmálamenn hafa nú ótvíræðan stuðning
almenningsálitsins til þess að koma fram umbótum á
þessu sviði. Engin ein algild lausn er til í þessum efn-
um fremur en öðrum. Vandamálið er margþætt og úr-
lausn þess hlýtur því einnig að vera það. Pennastriks-
aðferðin ein út af fyrir sig dugir því ekki.
I umræðum þeim, sem fram hafa farið hefur verið
bent á ýmsar brotalamir í réttargæslukerfinu. Þar er
víða beittafar forneskjulegum vinnubrögðum, starfs-
aðstaða dómstólanna er víðast hvar fyrir neðan allar
hellur og í sumum tilvikum gerir skipulagið sjálft það
að verkum, að kerfið allt er seinvirkt.
Sigurður Líndal prófessor, hefur nú opinberlega
bent á einn þátt þessa vandamáls, sem full ástæða er
til að íhuga. Hann fullyrðir m.a. í því sambandi, að
verulega skorti á að stjórn almennra mála sé í lagi,
önnur hver stofnun sé stjórnlaus.
Hér er vissulega um alvarlegt mál að ræða. Og rétt
er, að engar skipulags- eða lagabreytingar fá breytt
þessu ástandi. Þar þarf annað og meira að koma til.
Við dómstólana starfar f jöldi mjögvelhæfra manna.
En Sigurður Líndal heldur því fram, að þrátt fyrir
þessa staðreynd séof mikið af lélegum starfskröftum
innan dómkerfisins.
Þetta rekur prófessorinn bæði til pólitískra
embættisveitinga í dómaraembætti og þess, að of
mikiðsé útskrifað af lélegum lögfræðingum. Fram til
þessa hafa menn verið feimnir við að horfast í augu
við vandamál af þessu tagi. Ástæðan er ugglaust sú,
að þau geta verið persónuieg og af þeim sökum
erfiðara um vik að taka þau föstum tökum.
Full ástæða er eigi að sfður fyrir dómsmálayfirvöld
aðtaka þessar athugasemdir Sigurðar Líndals alvar-
lega. Þær eiga að sjálfsögðu bæði við almennu héraðs-
dómstólana og sakadóma. óhjákvæmilegt er að taka
mið af þessari gagnrýni við það umbótastarf, sem nú
stendur fyrir dyrum á þessu sviði.
Alþingi mun, þegar það kemur saman í næsta mán-
uði, fá til meðferðar frumvörp, sem gera ráð fyrir
miklum skipulagsbreytingum bæði að því er varðar
meðferð einkamála og opinberra mála. Að megin-
stefnu til ganga þær tillögur, sem kynntar hafa verið í
þessum efnum, í rétta átt.
Dómsmálaráðherra hefur i viðtali við þetta blað
lýst yfir því, að ekki verði hafist handa við umbætur
og uppbyggingu rannsóknarlögreglunnar fyrr en ný
löggjöf hef ur verið sett. Þessi afstaða ráðherrans er á
margan hátt eðlileg. Hann bendir í því sambandi rétti-
lega á, að skynsamlegast sé að væntanlegur rann-
sóknarlögreglustjóri ríkisins hafi forystu um það
starf.
En rétt er að leggja á það áherslu, að dómsmála-
yfirvöid telji umbótastarfi á sviði dómsmála ekki lok-
ið um leið og samþykkt hefur verið nýtt skipulag. I
þessum efnum þarf eins og fram hefur komið að
huga að fleiri atriðum sem ráða miklu um í hvaða
horfi dómsmálin eru.
m
Fimmtudagur 16. september 1976. VISIR
Umsjón: Ouðmundur Pétursson

Falldin fyrir framan einn erkióvininn, kjarnorkuver, sem risið hefur upp á sfðustu árum.
Kjarnorkan
á oddi kosn-
ingabarátt-
unnar í
Svíþjóð
Það verður æ ljósar, eftir þvl
sem nær dregur kosningunum I
Sviþjóð (núna næsta sunnudag),
Palme treystir á, að fylgi kjós-
enda snúist á siðustu stundu á
sveif með sósialdemókrötum.
að þær koma til með að verða
tvlsýnar.
Þó hefur verið fyrir þvl séð,
að það getur ekki farið eins og I
kosningunum 1973, þegar 350
þingsæti „Riksdagens” skiptust
nákvæmlega jafnt milli borg-
aralegu flokkanna þriggja ann-
ars vegar og sósialdemókrata
og kommúnista hins vegar. —
Þingsætatalan var lækkuð um
einn þingmann og er þvi 349,
sem fyrirbyggir slikt jafntefli.
Skoðanakannanir benda til
þess, að sóslaldemókrötum
hefur tekist að saxa fylgi stjórn-
arandstöðunnar, sem var orðið
9% meira, niður I aðeins 4%
mun. Takist kommúnistum ekki
að halda slnum 4%, sem þeir
þurfa til að missa ekki þingsæti,
er ekki annað sýnna, en borg-
araiegu flokkarnir fari með sig-
ur af hólmi.
Margur mundi telja, að 4%
fylgismunur viku fyrir kosning-
ar væri nokkuð örugg visbend-
ing um, hvernig fara mun. En á
hitt er þá litiö, að I fjórum siö-
ustu kosningum hafa sósial-
demókratar Olofs Palme ávallt
komið á óvart með skyndilegri
fylgisaukningu á úrslitastund-
inni.
Spurningin snýst að þessu
sinni um, hvort Palme tekst að
vinna bug á þeim kvlöa, sem
stjórnarandstæðingar hafa vak-
ið um kjarnorkustefnu hans.
Auk óánægjunnar með skatta-
kerfið, sem sett hefur svip sinn
á stjórnmálaumræöur I Svlþjóö
I vetur, hefur Thorbjörn Falld-
in, formaður Miðflokksins, tek-
ist að setja kjarnorkuna á odd-
inn.
Falldin tilheyrir þeim hópi
umhverfisverndarsinna sem
hafa mikinn imugust á kjarn-
orkuverum, og hefur hann lýst
þvl yfir, að komist hann til
valda, muni hann loka öllum
fimm kjarnorkuverum Svlþjóð-
ar fyrir árið 1985. Hefur Falldin
alið mjög á ótta manna um
geislavirknihættuna, þvl óhag-
ræði að vera háður erlendum
aðilum um hráefni fyrir kjarn-
orkuofnana og hinum skelfilegu
afleiðingum hugsanlegra
skemmdarverka á kjarnorku-
verunum.
Palme og sóslaldemókratar
hafa fylgt þeirri stefnu undan-
farin ár, að sviar yrðu búnir að
koma sér upp þrettán kjarna-
kljúfum fyrir 1985, og mundu
þeir fullnægja 40% af raforku-
þörf svla. Fimm eru þegar
komnir I gagnið, og aðrir fimm
á mismunandi byggingarstigi.
Þeir halda þvi fram, að án
kjarnorkunnar geti svlar ekki
látið sig dreyma um að auka út-
flutning sinn, sem sé aftur á
móti nauðsyn til þess að sporna
gegn atvinnuleysi og tryggja
áframhaldandi góð lífskjör
landsmanna. Þeir byggja áætl-
anir sinar á 2% aukningu orku-
neyslunnar á ári, allt fram til
1990, og henni sé ekki unnt að
mæta öðruvisi en með tilstilli
kjarnorkunnar.
Falldin vill hætta algerlega
við kjarnorkuáætlunina, en
leggja meiri áherslu á nýtingu
annarra orkugjafa, og stuöla að
orkusparnaöi með styrkjum.
Skoðanakönnun, sem gerð var
I siðustu viku, gefur til kynna,
að 48% svla séu sammála Falld-
in um, að kjarnorkuna verði að
umgangst með mikilli varúö. I
júni voru 44% á hans máli. —
Stuðningsmönnum við stefnu
stjórnarinnar hefur á sama
tima fækkað úr 32% niður I 30%,
en aðrir eru á báðum áttum.
50% orkunotkunar svia fer til
húsahitunar á vetrarmánuðum,
og vill Falldin hrinda I fram-
kvæmd áæltun, sem felur I sér
að styrkja húseigendur til að
einangra betur hús sln, en spara
I staðinn upphitunina. Hann ætl-
ar, að þvi mætti koma I kring á
tlu árum, og mundu þá kjarn-
orkuverin óþörf, að hans mati.
Hann vill, að lokið yrði við smlði
þeirra fimm kjarnakljúfa, sem
nú eru I byggingu, til þess að
standa við gerða samninga, en
leggur tU, að atómeldsneyti
verði aldrei I þá sett.
Auk stuðnings sinna eigin
flokksmanna fylgja 65% frjáls-
lyndra Falldin I þessu máli, og
þurftu þó hugarhvörf til, þvi að
frjálslyndir og hófsamir hafa á
undanförnum árum stutt kjarn-
orkustefnu Palmes.
t kosningabaráttunni hefur
Palme reynt að notfæra sér
þessa mismunandi afstöðu
stjórnarandstöðunnar til kjarn-
orkustefnunnar til að sýna fram
á, að hún sé sundruð og til lltilla
afreka líkleg, þótt kjósendur
köstuðu atkvæðum slnum þar á
glæ.