Vísir - 14.02.1977, Síða 2

( í REYKJAVÍK )
Talarðu mikið i sima?
Stefán Jónsson, nemi: — Nei.
Svona tvisvar i viku og þá viö vini
og kunningja.
Sighvatur Jónsson, nemi: — Þaö
er litiö. Tvisvar þrisvar i viku i
mesta lagi.
Jón ólafsson, á hafrannsóknar-
stofnun: — Nei, kannski svona
hrisvar I dac oc aöallega 1 vinn-
Erla Guömundsdóttir, vinnur hjá
tannlækni: — 1 vinnunni, já. En
annars er þaö voöalega misjafnt.
Snorri ó. Lárusson, kjallaravörö-
ur: — Nei, ég eyöilegg sko örugg-
lega ekki simann. Ég hef sjálfur
ekki átt sima siöan 1960, og
kvarta ekki.
Mánudagur 14. febrúar 1977
Axel Helgason meö verbUOina sina
NÝ VíRBÓÐ í
ÞORLÁKSHÖFN
ER íSMÍÐUM í REYKJAVÍK
Verbúöir á Isiandi eru ekki
margar eftir, en þeim er nú aö
fjöiga um eina á Þórlákshöfn.
Nýja verbúöin kemur þó ekki til
meö aö hýsa margar áhafnir, til
þess er hún heldur litil.
Þessi nýja verbúö Þorláks-
hafnar er aö veröa til á Model-
smiöastofu borgarinnar viö
Borgartún og smiöameistari er
Axel Helgason sem hefur smiö-
að mörg gullfalleg likön um æv-
ina.
„Þessi verbúö er gerö eftir
upplýsingum frá Oddi Oddssyni
gullsmið á Eyrarbakka, sem
kenndur var viö Regin”, sagöi
Axel þegar viö litum viö hjá
honum á smiöastofunni.
„Hann mældi rústir verbúöar
i Þorlákshöfn um 1880 og ég
smiöa eftir hans upplýsingum.
Égveit ekkert um sögu þessar-
ar búðar, enda var hún fallin
áður en ég fæddist”.
Þætti ekki fint i dag
„Verbúðir i gamla daga voru
þannig byggöar aö veggirnir
voru hlaðnirúr torfi og grjóti og
meö torfþaki. 1 þessari var þó
aöeins grjót i veggjum þvi þaö
var svo litið um torf aö þeir
máttu teljast góöir aö fá i þak-
ið”.
„Ekki var neinn hiti i verbúö-
unum aö öllum jafnaöi, en hins-
vegar smáskot þar sem matur
var eldaöur. Þaö hefur þó tæp-
lega veriö mjög kalt þarna, þvi
að veggirnir voru mjög þykkir
og menn máttu sitja þröngt”.
„Veggjaþykktina má ráða af
þvi að þessi verbúð sem ég er að
smiða var 9,60 metra löng og
5,70 metra breið utan dyra. En
aö innan var hún ekki nema
þrisvar sinnum sjö metrar”.
„1 þessari búö sváfu svo sex-
tán menn á átta svefnbálkum.
Menn voru tveir og tveir i
hverju fleti og stundum var
léttastrákur sá þriöji. Yfir
hverjum svefnbálki var ljóri,
Hlaupandi gengi vinnulauna
Þá fer aö siga i áttina aö enn
einni launasamningahrotunni I
þjóöféiaginu. Stofnun eins og
Vinnuveitendasambandiö hefur
viöraö sjónarmiö sfn, og stjórn
ASÍ hefur látiö I sér heyra ööru
hverju, þótt frá henni hafi ekki
enn komiö yfirlýsingar, sem
snerta væntanlega samninga al-
fariö. Tónninn viröist mildari en
oft áöur og bendir tii þess, aö
hægt veröi aö ná samkomulagi
meö samningum, þótt óneitan-
lega horfi þannig meö hin
skráöu laun hinna lægst iaun-
uöu, aö þar veröi vart sæst á
annað en verulegar breytingar.
Hugmynd Benedikts Gröndai,
eins og hún hefur komiö fram á
Alþingi, felur i sér mikla leiö-
réttingu handa hinum lægst
launuðu meö lögbindingu iág-
markslauna. Þrátt fyrir þaö
heföu aöilar nóg um aö semja,
en tröppuganginum yröi vikiö
frá i bili, og eftirmálin yröu auö-
veldari viöfangs. Er þó ekki
meö þessu verið aö halda þvi
fram, aö lágmarkslaun eigi aö
nema þeirri upphæö, sem Bene-
dikt hefur nefnt og kann aö
stangast nokkuö á viö stööu út-
flutningsins. Þaö væri fyrr um
mikilsveröa leiöréttingu aö
ræöa á lágmarkslaunum en
þau næmu hundrað þúsund
krónum á mánuði.
Annars vill svo til, aö eins, og
oft áöur, þegar kemur aö sahin-
ingum, aö ekki er ljóst um hvaö
er verið aö semja. Kauptaxtar
eru skráöir á blaö og undirritað-
ir, en fréttir af ýmsum stéttum
benda til þess aö kauptaxtar of-
an svonefndra lágiauna séu
yfirleitt einungis pappirsgögn
til að þreyta andvökur yfir á
Lof tleiöahótelinu, þar sem
samningar hafa fariö fram á
undanförnum árum. Tröilasög-
ur hafa löngum fariö af launum
þeirra, sem unniö hafa viö stór-
framkvæmdir fjarri byggöum,
eins og viö Sigöldu og Kröflu.
Má vera aö haröræöi sé mikið á
þessum stööum og fjarvistir frá
heimiium erfiöar. En þetta
mega nú sjómenn þola upp á
tryggingu.
Þá er þær fregnir aö hafa úr
þéttbýiinu, aö þar sé, kaup
iönaöarmanna, svo sem smiöa
og rafvirkja ekki undir fimmtfu
þúsund krónum á viku, einkum
viö endurbætur og viögeröir á
húsum. Viögeröarmojin ýmis-
konar, sem ganga f hús til aö
huga aö heimilisvélum hafa lika
ærnar tekjur yfir daginn, bæöi
fyrir sjálfa sig og bila sina, og
skilur enginn lengur upþ né niö-
ur i þeim töxtum. Inn á milii eru
svo sjálfsagt verkmenn sömu
stétta, sem hafa miklu lægri
laun, og er þar tekiö miö af
svardögum forsvarsmanna
hinna ýmsu stétta iönaðar-
manna i fjölmiölum, sem halda
sig viö skráöa kaupsamninga
hvaösem á dynur. En hið hlaup-
andi gengi á útseldri vinnu
iönaöarmanna hlýtur aö vera
erfitt í meðförum, bæöi inn á við
og við Sjamningagerð, þvf þótt
gaman og gagnlegt geti veriö aö
leika sér aö tölum á Loftleiöa-
hótelinu, væri ólikt skemmti-
legra aö fjalia um tölur, sem al-
mennt eru notaðar viö launaút-
reikninga i reynd.
Þaö er vitaö mál aö ákveönar
stéttir i þjóðfélaginu lifa ekki
lengur viö mannsæmandi kjör.
Þess vegna munu næstu samn-
ingar mótast mest af vanda-
máium lágiaunahópanna, og
hvernig hægt er aö koma á móts
við þarfir þeirra án þess aö
hækka vikulaun annarra upp i
sjötiu eöa áttatiu þúsund krón-
ur. Vert er aö benda á, aö i þvi
efni á ASl stórra hagsmuna að
gæta. Alþýöusambandinu hlýtur
að vera hagur aö þvf aö vita um
hvað veriö er aö semja, þvi
gangi launagreiöslur almennt
langt fram úr samningum i
stórum greinum vinnu-
markaöarins, fer ASÍ aö minna
á tóma tunnu, sem bylur mikiö I
sé hún barin utan, af þvi inni-
haldinu hefur veriö drepiö á
dreif. Þess vegna þarf aö vinda
bráöan bug aö þvi aö kanna
hver raunveruleg laun eru f
landinu, þegar lágiaunahópun-
um sleppir.
Svarthöföi
Séö inn
er að »t