Vísir - 20.02.1977, Qupperneq 6

6
Sunnudagur 20. febrúar 1977
Listaskáldin vondu, Pétur
Gunnarsson og Sigurður Pálsson,
munu á nœstunni skrifa pistla til
skiptis fyrir Helgarblaðið undir
yfirskriftinni PS — meðan ég man
Hér birtist fyrsti pistill Péturs
Síöan hafa tannhjól hvers-
dagsins snúlst meö sinu yfir-
gengilega tillitsleysi og gott
dæmi um þaö djúp sem nú virö-
ist staöfest milli okkar og hátlö-
arinnar, er grein sem fyrrver-
andi framkvæmdastjóri hennar
reitiVisium daginn og ber yfir-
skriftina: „Allir eru aö gera þaö
gott nema viö”, (Visir, 28. janú-
ar 1977).
Tilefni greinarinnar er, aö á
þvi herrans ári 1976, pökkuöu
ellefu hundruö islenskar sálir
saman og yfirgáfu landiö.
Hvaö er um aö vera? spyr
PS
— meðan ég man
eftir Pétur
Gunnarsson
Framkvœmdastióri hátíðarinnar
Ollum er okkur I fersku minni
Þjóöhátiöin 1974. Viö vöknuöum
upp viö þaö einn dag i júii aö viö
vorum búin aö lifá ellefu hundr-
uö ár I landinu. Brjálæöislegt aö
hugsa sér aö viö skyldum hafa
komiö á tréskipum áriö 874, en
ekki I gærkveldi meö Loftleiöum
og fullar töskur af „souvenirs”.
Viö ókum til Þingvalla i
myljandi sólskini og blakti ekki
hár á landi þjóö og tungu Vinur
okkar Indriöi hljóp um vellina
meö hattinn og passaöi aö ekki
myndaöist kynslóöabil og allir
lögöustá eitt aö gera dagskrána
úr garöi eins og flugvélamúsik:
enginn mátti hafa gaman af
henni. Biskupinn og rikisstjórn-
in sáu um skemmtiatriöin og
komu meö sinar skemmtilegu
sögufalsanir, þar sem mannlífiö
I landinu frá upphafi var fært i
búning auövalds og kristin-
dóms.
En þaö er sama hvaö upp á er
boöiö á íslandi ef gott er veöur,
þaö er dæmt til aö heppnast. Um
þaö getur undirritaöur boriö
sem fór með útlendinga um
landiö þvert og endilangt I þrjár
vikur, lét þá sofa I tjöldum og
gafÆéim fransbrauö og sultu I
öil mál en fékk samt þjórfé aö
skilnaöi, enda sólskin allan tim-
ann, meira aö segja á næturnar.
1 hita Þjóöhátiöarinnar virtist
allt vera fært, meiraösegja
alþingismennirnir okkar sam-
þykktu meö frægri handaupp-
réttingu aö landiö skyldi aftur
veröa skógi vaxiö milli fjalls og
fjöru. ”!f til vill virtist ekki
þurfa ;ma eina handaupprétt-
ingu 1 /iöbót til aö Alþingi sam-
þykkti aö allir islendingar
skyldu vera vinir.
framkvæmdastjórinn og skilur
hvorki upp né niður: Afhverju
eru allir aö fara? Er ekki allt i
stakasta langi? Þaö eru engin
eldgos, plágur eöa hafls. Þaö er
næg atvinna, skuttogarar á
hverjum fingri, stóriöjuverin
munu spretta upp eins og gor-
kúlur innan tiöar, en:
„Þrátt fyrir aUa þá stórbrotnu
framtlð, sem blöur lands og
þjóöar, fluttu yfir ellefu hundr-
uö manns til annarra landa á
síöastliönu ári, þegjandi og
hljóöalaust, alveg eins og vatn,
sem sitrar úr leku keraldi”.
Loks, eftir aö hafa leitaö meö
logandi ljósi aö orsökum þess-
ara nýju þjóöflutninga, hnýtur
Indriði um ástæöuna: fólk flýr
land sakir hins stööuga nöldurs
og niöurrifsstarfsemi sem
stjórnarandstaöan ástundar:
„Hér sé komin upp slfk alhliöa
niöurrifsstassjón, aö ekki veröi
komiö viö þeirri sifelldu ræktun
hugarfarsins, sem ööru fremur
eflir alúðina I garö fæöingar-
staöar og uppruna”.
Sjá þá allir i hendi sér aö ef
ekki á aö veröa alger landauön,
er brýnt aö rimpa saman
kjaftinn á stjórnarandstööunni
og þaö strax.
1 ljósi þessa var merkilegt aö
sjá tveimur dögum síðar I Þjóö-
viljanum viötal við hjónin Arin-
björn Guðmundsson og Ragn-
heiöi Jónsdóttur, sem I kringum
1971 höföu flúiö land ásamt
tveimur börnum slnum og voru
nú I stuttri heimsókn á gamla
Fróni eftir tæplega sex ára úti-
veru. Fyrir þeim var ástæða
landflóttans alveg ljós. Arin-
björn segir:
„Viö vorum aö byggja okkur
íbúö I Kópavoginum, maöur
vann þetta 16 til 20 klst. á sólar-
hring og svo þeg~r ibúöin var
tilbúin haföi maöur ekki efni á
að búa i henni nema halda
áfram að vinna 16 til 20 klst. á
sólarhring og þvl vildi ég bara
ekki una og viö hvorugt raunar.
Þess vegna tókum viö þá
ÞtGAR UNGVíRJARNIR KO
„Ekkert alvarlega illkvittnislegt I þá daga, — toga i peysu eöa buxur...” Þarna togar hollendingurinn Rudl Krol f peysu pólverjans
Grzegorz Lato I landslelk milli þjóöanna.
Höfundur þessarar greinar,
Eric Batty er blaöamaöur viö
hiö vlölesna tlmarit World
Soccer. Hann hefur haft þaö
fyrir atvinnu I tugi ára aö þvæl-
ast um heiminn þveran og endi-
iangan til þess eins aö horfa á
knattspyrnuleiki, og slöan aö
skrifa um þá.
Hann hefur nokkuö sérstæöar
skoöanir i fótbolta, og honum
hefur lengi fundist litiö til Eng-
lendinga koma. Hann er lfka
tlma, aö mörg þeirra liöa sem
komu til Englands frá megin-
landinu, gátu virkilega spiiaö
góöan fótbolta. En þaö var
einnig I meginatriðum rétt aö
þeir gátu ekki skotiö almenni-
lega. Ég man eftir aö kunningj-
ar sögöu viö mig: „Jú, jú. Þeir
geta spilaö áferöafallegan fót-
bolta, en þeir kunna ekki aö
skora mörk.”
Þgar allt þetta er haft I huga,
er hægt aö Imynda sér hvaö ég
varö undrandi þegar þeir birt-
ust ungverjarnir I vlnrauöu
treyjunum sem nú eru orönar
frægar. Enn þann dag I dag man
ég hvaö ég varö sleginn viö aö
horfa á þá hita upp. Þeir skutu
fyrirutan vltateiginn... og skutu
meö storkostlegri nákvæmni og
krafti. Ég hugsaöi með mér aö
ef þessir náungar gætu spilaö,
þá mundu englendingar vera I
vandræöum.
Og það var rétt
Afyrstu minútinni plataði
25. nóvember 1953 var stór-
kostlegur dagur. Dagur sem ég
mun ávallt minnast meö mikilli
ánægju. En þetta var svartur
dagur fyrir England. Og hann
átti eftlr aö hafa mikil áhrif á
ensku knattspyrnuna i átt frá
sönnum fótbolta til þess sem nú
er, og ég hef kallað áflogabolta.
Fyrir 23 árum kom ungverj-
arnir til London. Til Wembley ef
maöur á aö vera nákvæmur, og
þeir voru óþekktir og óreyndir.
Bara nokkrir útlenskir strákar
sem englendingar áttu heldur
betur eftir aö ganga frá.
Enska liöiö var mjög gott I þá
daga. Alf Ramsey og Bill
Eckersly voru bakveröir og
framveröir voru Billy Wright,
Harry Jonston (mjög góður og
leikin miövöröur) og Jimmy
Dickinsson. Og I sókninni...
Stanley Matthews, Ernie Taylor
og Stan Mortensen.
Aö visu varivinstri vængurinn
ekki jafn sterkur, hinn tiltölu-
lega óþekkti Jackie Sewell og
vinstri útherjinn George Robb.
Gill Merrick varlika I marki, og
mér fannst hann eiginlega
aldrei I landsliösklassa. Samt
sem áöur var þetta gott lið meö
mikla reynslu.
óþekktir
En ungverjarnir voru algjör-
lega óþekktir. Þeir uröu
ólymplumeistarar 1952, en
samt sem áöur vissi meirihlut-
inn af þeim 100 þúsundum sem
voru mætt á Wembley ekkert
um þá. Blaðamenn höföu séö þá
og enski þjálfarinn Walter Wint-
erbottom lika. Þeir höföu allir
veriö I Búdapest stuttu áöur og
séð þá ger jafntefli viö svía, 2-2.
Biööin sögöu aö þeir væru
bara venjulegt liö frá megin-
landinu, en Walter Winter-
bottom var ekki jafn viss, og
varaði menn viö, en fæstir tóku
eftir því. Þaö var ljóst á þessum