Vísir - 02.03.1977, Blaðsíða 8

8
Miövikudagur 2. mars 1977 vism
Styrktarfélag lamaðra og fatlaðra 25 ára:
779 SJÚKLINGAR KOMU
( ÆFINGASTÖÐINA 1976
Liöin eru 25 ár siöan Styrktar-
félag lamaöra og fatlaöra var
stofnaö i Reykjavik. Stofnfund-
ur var aö visu fyrst haldinn 27.
janúar 1952, en framhaldsstofn-
fundurinn var haldin 2. mars og
þá var félagiö formlega stofnaö.
Fyrsti formaöur félagsins var
Svavar Pálsson, og var hann
bæöi formaöur og fram-
kvæmdastjóri fyrstu 20 árin.
Fyrstu þrjú árin voru engar
framkvæmdir hafnar á vegum
félagsins en á þeim tima haföi
þvi áskotnast töluvert fé. Haust-
iö 1955 hófst siöan lömunar-
veikifaraldur og setti félagiö þá
allar eigur sinar sem tryggingu
fyrir kaupum á efni til varnar
lömunarveiki, en þaö var gert I
trausti þess aö heilbrigöisyfir-
völd kostuöu þetta, sem og varö
á sinum tima. Fyrir milligöngu
félagsins kom einnig hingaö
danskt hjúkrunarliö.
Æfingastöðin
Litil sem engin aöstaöa var til
eftirmeöferöar þess fólks, sem
veiktist af lömunarveiki. Réöist
félagiö þá i aö káupa stórt ein-
býlishús aö Sjafnargötu 14, og
var þvi á skömmum tima breytt
i æfingastöö. Hér var þó ekki um
framtiöarlausn aö ræöa, og
siöar var ráöist i smiöi nýrrar
endurhæfingarstöövar aö Háa-
leitisbraut 13. Hún var tekin i
notkun haustiö 1968 og er enn
starfrækt.
Sumardvalaheimilið
Ariö 1959 hóf félagiö rekstur
sumardvalarheimilis fyrir
fötluö börn og var þaö fyrstu tvö
árin rekiö á tveimur stööum. En
áriö 1963 keypti félagiö Reykja-
dal i Mosfellssveit, þar sem
þessi starfsemi hefur veriö
siöan.
Haustiö 1969 hófst rekstur
heimavistarskóla i Reykjadal,
fyrir fötluð börn, og starfaði
hann i sex vetur, en voriö 1975
var hann lagöur niöur i fram-
haldi af stofnun sérdeildar fyrir
fjölfötluð börn viö Hlföaskóla i
Reykjavik.
Leikskóli — dagheimili
Snemma árs 1972 stofnaöi
félagið leikskóla og var hann
starfræktur i húsi æfinga-
stöövarinnaraö Háaleitisbraut i
tæp tvö ár, eöa þar til Reykja-
vikurborg hóf rekstur dag-
heimilis i næsta nágrenni
stöövarinnar. Tókst þá sam-
komulag um aö ætla 1/4 hluta af
húsrými þess fyrir lömuö og
fötluö börn. Borginieggur þar til
húsnæöi og fullkomna aöstööu,
en félagiö starfsfólk og
nauösynleg hjálpartæki.
Meö þessu móti losnaöi hús-
næöi i æfingastööinni, og hefur
þaö húsnæöi siöan veriö notaö
fyrir asthmasjúklinga aö ósk
félags þeirra.
Fengu 22.664 meðferðir í
fyrra.
1 æfingastööinni viö Háaleitis-
braut starfa 10 sjúkraþjálfar
auk lækna og sérfræöinga, eöa
alls 35 manns, þar af 20 i fullu
starfi.
A þeim 20 árum, sem liöin eru
frá þvi rekstur æfingastöövar-
innar hófst, hafa alls 7.555
sjúklingar fengiö 222.452
æfingameðferöir á vegum þess,
og er þá ótalinn fjöldi æfinga-
meðferða sem fötluð börn hafa
fengið á sumardvalarheimilinu.
Fyrsta áriö sem æfingastöðin
var starfrækt, komu þangað 240
sjúklingar og fengu 4.406 meö-
ferðir, en á siöasta ári komu 779
sjúklingar og fengu 22.664 meö-
feröir. Sýnir þetta greinilega
vöxt starfseminnar.
Alls hafa á sjöunda hundraö
börn notið dvalar I sumar-
dvalarheimilinu þau 18 sumur,
sem þaö hefur verið starfrækt.
Aætlaður fjöldi einstaklinga er
400, þar sem sum börn hafa ver-
iö þar oftar en einu sinni.
Breytt verkefni
Verkefni félagsins hafa veru-
lega breyst á þessum 25 ára
starfstima. Lömunarveiki hefur
veriö mjög fátiö siöan faraldur-
inn gekk yfir á miðjum sjötta
áiatugnum. Hins vegar hefur
þvi fólki fjölgaö mjög, sem þarf
hvers konar endurhæfingar viö.
Þar má m.a. nefna börn meö
meöfæddar lamanir, ellisjúkl-
inga, sjúklinga af völdum heila-
blæðinga, parkinsonssjúkJingá '
taugasjúklinga og siöast en ekki
sist hefur þvi fólki fjölgaö stór-
lega, sem þarfnast endur-
hæfingar vegna umferöarslysa.
Aðeins einn fastur tekju-
stofn
Félagið hefur haft einn fastan
tekjustofn, þ.e. hluta af veröi •
eldspýtustokka, sem merktir
eru. Tekjustofn þessi hefur fariö
hlutfallslega lækkandi meö ár-
unum og er nú innan viö tvær
milljónir króna á ári. Siöustu
fimm árin hefur félagiö einnig
fengið eina miiljón króna i
byggingastyrk frá Alþingi.
Fjáröflun félagsins fer aö
ööru leyti fram með simahapp-
drætti, auk þess sem félaginu
hafa borist margar gjafir og
áheit, sem mjög hafa styrkt
stöðu þess fjárhagslega.
Kvennadeild frá 1966
Sérstök kvennadeild var
stofnuö innan félagsins 1966 og
hefur hún unniö aö margs konar
fjáröflunarstarfsemi og fært
æfingastööinni ýmsar gjafir.
Formaöur deildarinnar er
Jónina Þorfinnsdóttir.
Lifandi áhugi manna inn-
an læknastéttarinnar.
1 tilefni af 25 ára afmælinu
segir Svavar Pálsson i viötali,
aö ,,án lifandi áhuga manna
Matartimi á barnadeildinni. Maria
innan læknastéttarinnar, heföi
félag þetta aldrei oröiö aö þvi,
sem þaö nú er. Vil ég 1 þvi sam-
bandi sérstaklega geta þeirra
prófessors Jóhanns heitins Sæ-
mundssonar og dr. Snorra Hall-
grimssonar. En þeir og reyndar
fleiri læknar, sem siðar tengd-
ust starfi félagsins, voru for-
ráöamönnum þess ávallt til ráö-
gjafar þegar teknar voru
stefnumarkandi ákvaröanir.”
Sjúklingum um of safnað
inn á spítalana
Haukur Kristjánsson, yfir-
læknir, einn af stofnendum
félagsins, hefur unniö mikiö
starf viö æfingástööina sem
læknir stöövarinnar frá þvi um
voriö 1956 og til siöustu ára-
móta.
„Ég tel mjög brýnt, aö starf-
þroskaþjálfi viö störf.
semi félagsins veröi haldiö
áfram, enda er fjöldi þeirra,
sem þarfnast endurhæfingar viö
ávallt mikill”, segir hann I til-
efni afmælisins. ,,Þá er ég sann-
færöur um, aö ef hægt væri aö
koma á skipulögðum flutning-
um á sjúklingum til og frá
endurhæfingastöövum, væri
hægt aö bjarga ótrúlega mörg-
um frá þvi að lokast inni á stofn-
unum, en þvi miður hefur
heilsugæslan hérlendis
einkennst um of af þvi, aö safna
sjúklingum inn á spltalana.”
Fram.tíðarverkefriin eru
mörg og stór
„Framtiöarverkefni félagsins
eru vissulega mörg og stór,”
segir Friöfinnur Ólafsson, for-
maöur félagsins.
„Þaö þarf ennþá að gera mik-
iö til þess I okkar þjóðfélagi aö
gera fötluöu fólki kleyft aö
komast leiöar sinnar á sem eöli-
legastan hátt. Gildir þetta bæöi
utanhúss og innan.
Þaö þarf aö kenna þessu fólki
að vinna sem flest störf og
skapa þvi möguleika til þess.
Þaö þarf aö gefa þvi kost á aö
lifa eins eölilegu lifi og þeir lifa,
sem ekki þurfa að bera kross
fötlunarinnar.
Og fyrst og siðast veröur aö
leggja allt kapp á endur-
hæfingu, bæði aö hún geti byrjað
nógu fljótt og öllum tiltækum
ráöum sé beitt til þess aö hún
beri sem mestan árangur. Þar
má einskis láta ófreistaö, hvorki
aö þvi er snertir húsakost,
hjálpartæki eða velmenntað
starfsfólk,” segir Friöfinnur.
—ESJ

Stjórn félagsins, f.v.: Björg Stefánsdóttir, óttar Kjartansson, vara-
formaöur, Friöfinnur Ólafsson, formaöur, B. Óli Pálsson, Guöný
Danielsdóttir, ritari.
Starfsfólk æfingastöövarinnar viö Háaleitisbraut f Reykjavik.