Tíminn - 01.12.1968, Blaðsíða 12

TÍMINN
ar hættu, sem ég tel að sjálf
stæði íslands sé búin.
íslenzka þjóðin fær svo beet
varið sj'álfsforræði sitt, að hún
reki af höndum sér öll öfl, sem
leitast við að ræna hana þeim
verðmætum, sem landið sjálft og
forfeðumir hafa látið henni í té.
Við verðum að byggja fræðslu-
kerfið frá grunni, og gefa öllum
þegnum jafnan kost á að hljóta
þá menntun, sem krafizt er á
tuttugustu öld.
Við þurfum íslenzka menning-
arbyltingu, læra að meta andleg-
an auð fram yfir veraldlegan.
Við þurfum lýðræðislega ríkis
stjórn, sem hvorki lætur stjórn-
ast af innlendum sérhagsmuna
mönnum né erlendum auðhring
um.
Við þurfum endurreisn atvinnu
veganna, skipulagningu fjárfest
ingar og aukna félagshyggju.
Lífsskilning þjóðarinnar verður
að móta með trúna á sjálfa sig,
eigin atorku og sameiginlegan
menningararf að homsteini.
Gáleysi í
meðferö fjár-
muna vítavert
— segir Ólafur ÞórSarson
1. Þjóðerniskennd og sjálfsvirð
ing þess sem gerir kröfur ál
sjálfs sín er undirstaða sjálfsfor-
raeðis þjóðarinnar. Þetta tvennt
verður að varðveita og bæði eru
uppeldisleg atriði. Þjóðernis-
kenndin skapar hin menningar-
legu landamæri og þann samhug,
sem þarf. Ef þessi landamæri eru
traust, standast hin landfræ'ði
Iegu, eða verða til. Þetta kennir
saga Gyðingalþjóðarinnar og reynd
ar mannkynssagan 511. Þjóð, sem
gerir kröfux til sjálfrar sín, á
virðingu annarra þjóða og vel-
gengni vísa. ViS lifum á þeirri
öld, sem verkmenningarstig þjóð-
anna er aðalauðlind þeirra og
imenntun æskunnar í samræmi
við þarfir atyinn’glrfsÍTis er þess
vegna undirstaða fjárhagslegrar
veimegunar. BkÆit er þjóðinni að
gleyma ekki þeesum orðum Ein
Grein Kristjáns
ars Benediktssonar og hafa þau
til varnaðar:
Við áttum dóma og lög í landi
á lýðveldisins gullnu árum,
en skorti stjórn, og stríðs-
ins andi
varð stofni og merg þess
fólks að grandi,
er bjó sér helsi
við friðlaust frelsi
og framtíð sína sló með sárum.
Og því grét Ísland þungum
tárum.
1. Meðferð þjóðarinnar á fjár-
munum sínum er að mínu viti
veikasti hlekkurinn í sjiálfstæði
hennar. Að eyða til daglegra
þarfa mestöllu af því, sem aflast,
en taka lán fyrir flestum fram-
kvæmdum, er sú hagspeki, sem
fylgt hefur verið. Ríkisvaldið hef-
ur gengið á undan með ævintýra
legu fordæmi. Núverandi valdhaf-
ar, sem kosnir voru til fjögurra
ára, hafa gert sér lítið fyrir og
ráðstafað stórum útgjaldaliðum á
fjárlögum, langt fram yfir þann
tíma, sem nokkur maður fól þeim
umboð til þess að semja fjárlög.
Þessir liðir heita vextir og afborg
anir. Það, sem veldur, eru vísi-
tölubundin ríkisskuldabróf með
hiáum vöxtum eða erlend lán,
sum mjög óhagstæð. Þessi greiðslu
byrði er orðin skuggalega há.
Þjóðin hefur lifa'ð um efni fram.
Það er staðreynd sem nauðsyn-
legt er að gera sér grein fyrir.
Hagfræðingar stjórnarinnar eiga
hér stóran hlut að máli.
Gálaus meðferð fjármuna leið-
ir til ósjálfstæðis, hvort heldur í
hlut á einstaklingur eða þjóð.
f ",B
Framhald af bls. 13.
aðila. Þau ár voru hörð og þeir
menn miskunnarlaust látnir gjalda
þess er í fararbroddi voru. Ófáir
fjölskyldumenn þorðu blátt á-
'fram ekki að taka þátt í verka-
lýðsfélögum og baráttu þeirra,
sakir ótta við atvinnumissi.
En þeir voru þó fleiri, sem
þorðu. Styrkur þeirra var sam-
staðan, vopn þeirra var verkfall-
i'ð. Stig af ’ stigi batnaði hagur
verkalýðsins. Löggjöfin hnikaðist
smátt og smátt hinni vinnandi al-
þýðú í hag. Nú í dag dettur eng-
um í hug að véfengja rétt stétt-
arfélaga Alþýðusambandsins til
kaup- og_ kjarasamninga. Alþýðu
samband íslands er löngu orðið
eitt sterkasta aflið í þjóðfélaginu.
En þrátt fyrir þa'ð hefur verka
lýðurinn ekki unnið sinn fullnað-
arsigur. Sá sigur vinnst aldrei.
Verkalýðsbaráttan er eilíf, eins
og sjálfstæðisbaráttan. Á vett-
vaugi löggjafans og í formi settra
kjarasamninga mun hún verða
háð hér eftir sem hingað til. Það
á. að verða eitt meginhlutverk
verkalýðshreyfingarinnar að virka
sem eins konar öryggisventill í
þjóðfélaginu. Hún á að standa
vörð um hag félagsmanna einna.
Geri hún það og standi fólkið
saman, á það að halda sínum hlut.
En einu sinni er það svo, að fáir
vaka yfir annarra hag og því
verður alþýða manna sjálf að
vaka á verðinum.
Félagshyggja er bezta sjálf-
stæðistrygging alþýðunnar.
Afl hinna smáu á vettvangi
hagsmunastreitunnar fer eftir hve
rík samvinnuvitund þeirra er.
Nokkuð hefur borið á því innan
samvinnuhreyfingarinnar og verka
lýðsfélaganna undanfarið, að fund
ir væru linlega sóttir. í því sam-
bandi ætti hver sá, er hlut á að
máli, að gæta sín vel. Það væru
grátleg örlög þessara tveggja syst
urhreyfinga, ef þær tærðust unp
vegna áhugaleysis félaganta
Væntanlega er hér einungis um
tímabtmdið ástand að ræða. Svo
vel hafa þær þjónað íslenzkri al-
þýðu hingað til, að hún á ekki
aðrar lífsbjargarstoðir þeim sterk
ari. Því ber okkur að standa vörð
um gengi þeirra, minnast þess,
að í tilverunni er samstaða félags
fólksins auðurinn og hver og
einn félaigi ber sína ábyrgð á.
Minnumst þess,
að sterk verkalýðsthreyfing og
sterk samvinnu'hreyifing þýða
sterkari og sjálfstæðari allþýðu,
og sjálfstæð alþýða í andlegu
og efnalegu tilliti er traustasti
hornsteinninn undir sjálfstæði
þjóðarinnar.