Vísir - 17.09.1977, Qupperneq 11

VISIR Laugardagur 17. september 1977 15
Verslunarráð íslands er 60 óra í dag:
EKKI ER HÆGT AÐ HALDA VERÐ-
LAGI LENGI NIÐRI MEÐ HÖFTUM
segir Gísli V. Einarsson, formaður ráðsins,
í afmœlisviðtali
„Verðstöövun og verömyndun-
arhöft eru algjörlega gagnslaust
tæki til aö halda verðlagi niöri til
iangframa. Þvert á móti eru þau
beinllnir leiö til aimennra og
samræmdra veröhækkana. Verö-
lagi veröur ekki haldið stööugu
nema meö fjármáialegum og
peningalegum aögeröum af hálfu
hins opinbera” segir GIsli V. Ein
arsson, formaöur Verslunarráös
islands, i viötali I tiiefni af 60 ára
afmæli ráösins em þaö er I dag.
Verslunarráðið var stofnað fyr
ir forgöngu Kaupmannaráösins,
sem þá starfaði likt og erlend
verslunarráð, en forveri Kaup-
mannaráðsins var Fulltriiaráð
kaupmanna i Reykjavik, sem
stofnað var 1899. Af einstakling-
um átti Jes Zimsen konsdll
drýgstan þátt i stofnun ráðsins og
lagði meðal annars fram lög þess
á stofnfundinum. A stofnfundin-
um voru samankomnir 52 for-
svarsmenn fyrirtækja auk þess
sem lögð voru fram umboð frá 21
aðila er ekki gátu mætt á fundin-
um. Fyrsti formaður V.í var
Garðar Gíslason heildsali.
í verslunarráðinu eru um 400
fyrirtæki og félög og eru þar I hópi
bankar, bllaleigur bygginga- og
verktakafyrirtæki, lægfræðiskrif-
stofur, fiskvinnslufyrirtæki, flug-
félög, iðnfyrirtæki, innflytjendur,
skipafélög, smásöluvrslanir
tryggingafélög, umboðs- og heild-
verslanir, útflytjendur, útgefend-
ur blaða og bóka og veitinga- og
gistihús.
Tilgangurinn
1 tilefni afmælisins hefur verið
gefið út blandaö afmælisrit og er
Frjálst framtak útgefandi. Þar
segir Þorvarður Eliasson fram-
kvæmdastjóri VI m.a. um tilgang
þess:
„Tilgangur Verslunarráösins
er að gæta hagsmuna félaga
sinna og efla frjálsa verslun og
frjálst framtak til hagsbóta fyrir
heildina. Það fellur þvi undir
hlutverk þess að efla álit og áhrif
viðskipta sem atvinnugreinar,
gagnvart stjórnvöldum og lands-
mönnum og beita áhrifum sinum
til þess að viðskiptalegum hags-
munum og rekstursgrundvelli
einstakra atvinnugreina sé ekki
mismunað I löggjöf eða athöfnum
stjórnvalda. Einnig er tilgangur
ráðsins sá að láta viðskiptalifinu
I té forystu, þekkingu og þjónustu
i sem flestum efnum og viðhalda
sem nánustu sambandi og sam-
starfi viö erlend verslunarráð.”
Lækkandi verðlag?
I áðurnefndu viðtali er GIsli að
þvi spurður hvernig breytt fyrir-
komulag verömyndunar og aukin
samkeppni geti stuðlað að lækk-
andi verðlagi.
Hann segir m.a.:
„Til þess liggja ýmsar ástæður
Fyrstmá nefna að núverandi fyr-
irkomulag hefur gefið neytendum
falska vernd og slævt veröskvn
almennings. VerSiækkanir hafa
þvlorðið auðveldari viðfangs.Hér
má nefna að verðlagsyfirvöld
auglýsa nýrra og hærra verð og
Tcoma þvi þannig inn hjá almenn-
ingi sem hinu rétta verði. Ef ein-
stök fyrirtæki þyrftu að hækka
verð á eigin ábyrgð, væru þau
mun tregari i hækkunum og ættu
erfiðara með að fá neytendur til ð
samþykkja þær. I öðru lagi má
nefna að nú er hækkun kostnaðar
notuð sem réttlæting fyrir verð-
hækkunum. Fyrirtæki þurfa þvi
að sýna aukinn tilkostnað til þess
að fá hækkað verð, en reyni fyrir-
tækin aö gera hagstæð innkaup,
hagræða hjá sér eða spara eru
dæmin mýmörg að fyrirtækið ber
einungis minna úr býtum. Fyrir-
tæki, sem þurfa að verðleggja á
eigin ábyrgð, reyna yfirleitt fyrst
að draga úr kostnaði, þegar endar
ná ekki sair.on. Verðhækkun er
þrautalendingin. Með breyttu
fyrirkomulagi hefðu fyrirtæki i
iðnaði og verslun mikinn hag af
þvl að gera hagstæð mnKáup,
spara tilkostnað og hagræða I
rekstri, þar sem fyrirtækið getur
haldiö eftir sanngjörnum hluta af
þeim aukna hagnaði sem af leiðir,
en látið hinn hlutann koma fram I
ladckandi vöruverði til þess að
bæta samkeppnisaðstöðuna.”
Starfsemi verðlagsskrif-
stofunnar
GIsli er einnig spurður að þvi,
hvort hann telji að starfsemi
verðlagsskrifstofunnar sé óþörf.
„Eins og starfseminni er nú
háttað er hún ekki einungis óþörf
heldur einnig beinlinis skaðleg”,
segir hann. „Á sl. ári var sóað
rúmlega 52 milljónum króna til
starfseminnar sem virðist hafa
skilað þeim eina árengri að gera
innkaup til landsins og innlenda
framleiðslu óhagkvæmari”.
I tilefni afmælisins hefur for-
maður ráðsins afhent forráða-
mönnum 34 fyrirtækja viðurkenn-
ingarskjöl en þessi fyrirtæki hafa
öll átt aðild að ráðinu i hálfa öld
eða lengur.
Þá verður á mánudaginn efnt
til hádegisverðarfundar þar sem
fjallað verður um framtiðarhlut-
verk atvinnustefnu Verslunar-
ráðsins I Islenskum efnahagsmál-
um. —ESJ
íl!
Framkvæmdastjórn Verslunarráðs islands. Sitjandi f.v. Albcrt
Guömundsson, Gisli V. Einarsson formaður, Hjaiti Geir
Kristjánsson og Þorvarður Eliasson. Standandi: Jóhann J. ólafsson
og Kristmann Magnússon.
Timburmenn hversdagsins
Nafn leikritsins:
Gary kvartmilljón — ungur
maður á uppieið —
Höfundur og leikstjóri:
Allan Edwali
Þýðing og staðfærsla:
Vigdis Finnbogadóttir og starfs-
hópurinn allur
Aðstoðarleikstjóri:
Sigriður Hagaiin
Leikmynd:
Björn Björnsson
Lýsing:
Daniel Wiliiamsson
Leikendur:
Guðmundur Pálsson, Margrét
óiafsdóttir, Harald G. Haralds-
son, Svanhildur Jóhannesdóttir,
Soffia Jakobsdóttir, Jón
Hjartarson.
Með hæfilegri blöndu af léttri
kimni og svipmyndum frá raun-
veruleika hversdagslifsins hef-
ur Allan Edwall og samstarfs-
fólki hans i Iðnó tekist að gera
„Gary kvartmilljón,, að eftir-
minnilegri sýningu.
Leikritið, sem vel hefur tekist
aðlagað islenskum veruleika,
fjallar um líf alþýöufjölskyldu
eina verslunarmannahelgi —
um verkamanninn hjá Eimskip
og konu hans, sem bæði eru
komin á efri ár, og uppkomin
börn, þeirra Gary og Ingu.
Þessi fjölskylda er, eins og
svo margar aðrar nú til dags
samansafn einstaklinga, sem
hafa gjörsamlega misst hæfi-
leikapn til að ná hver til annars.
Þegar Gary reynir i vandræðum
sinum að ná sambandi við for-
eldra sina og systur rekst hann
á ósýnilegan en óbrjótandi vegg
sambandsleysisins. Og þaö
sama er uppi á teningnum þeg-
ar faðir Garys reynir loks að ná
sambandi við hann. Hver ein-
staklingur lifir i sinum eigin
heimi. Þau gætu þess vegna
verið á sitt hverri reikisstjörn-
unni. Og það þrátt fyrir, að þeim
þyki vænt hverju u.m annað.
Hæfileikinn til gagnkvæms
skilnings og tjáningar hefur éin-
faldlega týnst i önnum hvers-
dagsins. Og svo er ekki timi til
þess að hugsa um vandamál
nágrannans. Dóttirin þarf að
fara á fund og breyta heimin-
um, og svo er Onedin I sjónvarp-
inu.
En fyrst og fremst fjallar
leikritið auðvitað um Gary.
Foreldrarnir komu Gary til
mennta og kenndu honum hinar
fornu dyggðir alþýðumannsins:
samviskusemi, stundvisi, iðni,
sparsemi. Hann er orðinn rúm-
lega þritugur og hefur farið eftir
þessum forskriftum i starfi sinu
á skrifstofu úti i bæ. En þótt
hann reyni að bera sig
mannalega á köflum, þá fer ekki
hjá þvi að uppskeran af dugnað-
inum, samviskuseminni og
hjálpfýsinni veki hjá honum
efasemdir. Hann hefur nefnin-
lega þrátt fyrir þetta — eða
kannski vegna þessa — fengiö
lélegasta starfið i fyrirtækinu á
meðan aðrir, sem láta slikar
fornar dyggðir lönd og leiö,
þjóta upp metorðastigann.
„Hvers vegna hefur enginn
sagt mér, að maður á að vera
latur og óupplýstur til þess að
komast áfram?”, spyr hann
ráðvilltur foreldra sina. Og fær
auðvitað ekkert svar við þvi
fremur en öðru.
Þótt Gary fái um tima slæma
timburmenn af þvi að hugsa allt
i einu of mikið um ömurleika
hverdagslifsins, þá ákveður
hann þó að halda áfram hinn
gamalkunna veg: kvænast
simastúlkunni i fyrirtækinu,
flytja i ibúð i Breiðholtinu halda
áfram að bugta sig á skrifstof-
unni i von um frama, fara eftir
þvi sem yfirboðararnir segja og
hafa sömu skoðanir og þeir.
Sýningin i Iðnó er heilsteypt
og fagmannlega gerð og er ekki
að efa að hún verði leikhúsgest-
um bæði til skemmtunar og um-
hugsunar.
Leikendur skila hlutverkum
sinum yfirleitt með ágætum.
Mest mæðir á Harald G.
Haraldssyni i hlutverki Garys,
og fer honum það vel úr hendi.
Þá tekst Jóni Hjartarsyni einnig
að gera Friðrik húsvörö eftir-
minnilegan.
Sviðsmynd Björns Björnsson-
ar er dæmigerð stofa, sem hús-
freyja alþýðuheimilis hefur lagt
alúð við að gera sem vistleg-
asta, og þvi góð umgjörð þess
mannlifs, sem leikritið sýnir.
—ESJ.
Sigriður Hagaiin, aðstoðarleikstjóri, og Alian Edwali, höfundur og
leikstjóri, ræðast við á æfingu. Vlsismynd: JA