Vísir - 24.06.1978, Blaðsíða 7

VISIR Laugardagur 24. júni 1978
&
7
Dæmigert málverk af indíánabardaga. Listamaðurinn
heitir Charles Schreyvogei og hann varð frægur fyrir
málverk sín af indíánastyrjöldunum í villta vestrinu.
Aldrei varð hann samt áhorfandi að slíkum ófriði. Hann
bjó alla ævi í New York og málaði þar.
Kröfurnar
vel rökstuddar
Indiánar krefjast m.a. að fá
aftur þéttbýl iðnaðarhéruð i
austurfylkjunum. En nú hafa
þeir sem óttast kröfur indián-
anna stofnað hagsmunasamtök.
I þeim flokki ber mest á kaup-
sýslumönnum, bændum og
fiskimönnum.
Samkvæmt opinberum
skýrslum eru enn 487 ættflokkar
indiána i Bandarikjunum.Málið
gæti orðið óleysanlegt ef þeir
leita allir réttar sins.Forrest J.
Gerard sem er af ætt Svart-
fætlinga hefur verið skipaður
aðstoðarráðherra sem eingöngu
annist málefni indiána. Hann
segir: „Löggjafinn ætti að veita
indiánum nokkurn sjálf-
stjórnarrétt, og kröfurnar um
endurheimtingu landsins eiga
fyllsta rétt á sér. Sú stjórnar-
ráðsdeild sem ég veiti forstöðu
mun berjast fyrir rétti indi-
ána.”
tekist að ná samkomulagi við
rikisstjórnina um vinnslu
þeirra. Aðrir hafa fengið yfir-
ráðarétt yfir fiskivötnum.
Eftir þvi sem indiánar ná
fram fleiri réttindum vex sjálfs-
traust þeirra. A siðari hluta
nitjándu aldar var allt kapp lagt
á að reyna að láta indiánana
samlagast þjóðfélaginu, en á
fyrri hluta þessarar aldar var
þeim veitt nokkur sjálfstjórn.
Um miðbik aldarinnar reyndu
stjórnvöld að hafa af þeim
fengin réttindi og aðlaga þá
samfélaginu, en þær tilraunir
mættu öflugri mótspyrnu
indiánanna og leiddu til mót-
mælaaðgerðanna við Wounded
Knee.
Enn er óljóst hver lok
réttindabaráttu indiána verða.
Enginn mótmælir að indianum
hefur verið sýnt mikið óréttlæti,
en sú spurning vaknar lika
hvort krefja eigi hvita meiri-
hlutann um bætur fyrir atburði
sem gerðust fyrir meira en
hundrað árum.
Þeir sitja
á auðæfunum
Fyrir nokkru stofnuðu
indiánar nefnd, sem skyldi
kanna náttúruauðæfi i þvi landi
sem þeir réöu og hvernig væri
unnt að nýta þau sem best.
Þarna er aö finna mest allt úran
sem er 1 jörð i Norður-Ameriku,
og einnig er landiö auðugt af
kolum, oliu og jarðgasi. Navajo-
ættin er fjölmennust. Henni til-
heyra rúmlega 150.000 manns.
Navajoarnir búa á 60.000 ferkm
landi i vesturrikjunum. Aætlað
er að þar megi vinna 150.000.000
tunnur af oliu, ómælt jarögas, 40
milljón kg af úrani og 50 millj
tonn af kolum.
Sjálfstjórn ogaðild
að Sameinuðu þjóðunum
Hugmyndin um sjálfstætt
indiánariki er orðin tveggja
alda gömul. Arið 1974 lýstu
indiánar i New York fylki yfir
sjálfstæði. Oglala- ættflokkur-
inn i norðvesturfylkjunum hefur
sameinast um hundrað öðrum i
viðleitni til að fá viðurkenningu
sem sjálfstæður aöili að
Sameinuðu þjóðunum. En mörg
ljón eru á veginum. Það brýtur
meðal annars i bága við banda-
riskt réttarfar að indiánar fái að
rétta i málum hvitra manna á
yfirráðasvæðum sinum.
Stundum veröur raunhyggjan
rómantik og róttækni yfir-
sterkari. Arið 1971 voru til
dæmis samþykkt lög sem veittu
eskimóum, indiánum og aljút-
Samningar auka
sjálfstraustið
Verð á þessum orkugjöfum og
öðrum landsins gæðum hefur
hækkað stórlega að undanförnu
og sumum ættflokkum hefur
um aukinn rétt. Viðurkennt var
að þeir hefðu átt umráðarétt yf-
ir 20 milljðnum hektara lands og
þeim voru greiddir 300
milljarðar króna i miskabætur.
En siðan fá heimamenn landið
til ráðstöfunar og þeir geta
stofnað sin fyrirtæki með fébót-
um þeim sem þeir hafa fengið.
Smurbrauðstofan
BJQRNINN
Niálsgötu 49 - Simi 15105
STUÐNINGSMENN
-LISTANS
ALMENN UPPLÝSINGAMIÐSTÖÐ
Allar upplýsingar varðandi kosningarnar eru gefnar á
vegum D-listans í síma 82900 (5linur)
KOSIÐ VERÐUR í: Melaskóla, Miðbœjarskóla,
Austurbœjarskóla, Sjómannaskója, Laugarnesskóla,
Langholtsskóla, Breiðagerðisskóla, Álftamýrarskóla,
Árbœjarskóla, Breiðholtsskóla, Fellaskóla
og Ölduselsskóla
BIFREIÐAAFGREIÐSLUR
AÐALSTÖÐVAR:
VESTURBÆR-MIÐBÆR-MELAR:
Nýlendugata 45, sími 29377 (3 línur)
AUSTURBÆR-HLÍÐAR-HÁALEITI:
Reykjanesbraut 12, sími 20720 (4 linur)
LAUGARNES-LANGHOLT-VOGAR-HEIMAR-SMÁÍBÚÐA-
BÚSTAÐA-FOSSVOGUR-ÁRBÆR:
Skeifunni 11, simar 84848-35035
BREIÐHOLTSHVERFIN:
Seljabraut 54, sími 76366 (3 linur)
UTANBÆJARAKSTUR:
Skeifunni 13, sími 82222 (3 línur)
Þeir sem vilja aka fyrir D-listann á kjördag, eru vinsamlegast
beðnir um að mœta á einhverri af ofangreindri bílstöð
--------®-----------------------------
SJÁLFBOÐAMIÐSTÖÐ
• 6
er i VALHOLL, Háaleitisbraut 1,
kjallara símar 26562-27038
Það fólk, sem vill starfa fyrir D-listann á kjördag, er
beðið um að koma eða hafa samband
við sjálfboðaliðamiðstöðina í VALHÖLL
UTANKJÖRSTAÐASKRIFSTOFAN
• •
er í VALHOLL Háaleitisbraut 1,
símar 84751-84037-84302-85547
SJÁLFSTÆÐI
SÓSIALISMA
GEGN