Vísir - 18.12.1978, Blaðsíða 15

Mánudagur 18. desember 1978
15
Oddnýju Siguröardóttur. Lét hún
mig fá nöfnin sem eiga aö koma á
spilin, þvi eftir er að setja þau á.
Hún lánaöi mér einnig teikningar
til aö taka af þeim myndir fyrir
þessa bók. Aö sögn Oddnýjar mun
Asta hafa gert teikningarnar á
árunum 1960-’63. Þær eru af þjóö-
sagnapersónum og eru tvær á
hverju mannspili. Teikningarnar
eru geröar i sterkum þekjulitum
(vatnslit), nokkuö dökkleitum, en
spilin eru sérlega falleg og
kynngimögnuö. Um mitt spil er
allbreiöur skábekkur og er annar
helmingur hans hvitur en hinn
svartur. Milli þessara helminga
er hringlaga flötur og á honum er
sérstakur galdrastafur, á hverri
sort fyrir sig: spaöanum—Þórs-
hamar, hjartanu—Ægishjálmur,
Iaufínu—kaupaloki og á tiglin-
um—Ginfaxi.
Þaö er mjög liklegt aö þessir
mislitu bekkir eigi aö tákna eitt-
hvaö, t.d. hvita galdur og svarta
galdur. Þaö leynir sér ekki aö sá
meö svarta bekkinn er illilegri
ásýndum heldur en hinn, sem ber
þann hvita. Nægir I þvi sambandi
aö benda t.d. á spaöakónginn. Sæ-
mundur fróöi er þar meö skraut-
ritaö Eddublaö fyrir framan sig
og hans nafn á aö koma á hvlta
flötinn. A hinum endanum á því
spili er Gottskálk grimmi, heldur
illilegur á svip og meö hina frægu
Rauöskinnu sina I höndum.
Annars er llklega best aö vera
ekki aö geta upp á einu né neinu
þar sem nöfn fylgja meö á öll
spilin. Getur þá hver og einn látiö
gamminn gelsa og einnig flett
upp á nöfnunum I bióösögum
Guöbrandur Magndsson höfundur „Sögu spilanna
okkar”.
Þessar glefsur veröa aö nægja
úr bókinni um sögu spilanna og
ættu nú lesendur aö vera nokkurs
vlsari um spilin en áöur, þótt þeir
hafi oft handleikiö þau og notaö
þau til aö stytta sér stundir.
—KP
sögu þeirra annaö en þaö, aö þau
eru til mln komin frá Magnúsi
Kjaran, Reykjavlk. Mannspilin
eru einenda (sjá myndir) og eru
nöfn á þremur spilum: Cesar
(tigulkóngur), David (spaöa-
kóngur) og Judic (hjartadrottn-
ing). Þetta eru sömu nöfn og oft
eru á frönskum spilum, og gæti
þaö bent til, að teiknarinn hafi
haft frönsk spil til fyrirmyndar. A
upphaflegu bréfi, sem var utan
um þau, stendur: Kort-spil 1817”.
Muggs-spilin
„Guömundur Thorsteinsson,
Muggur, teiknaöi spil áriö 1922.
Þau komu út haustiö eftir og voru
prentuö I Altenburg I Þýskalandi.
Voru þau gefin út bæöi sem ts-
lensk whist spil no. 1 og Islensk
l’hombre spil no. 1. A hjartasjöi
stendur: „öll réttindi áskilin,
Bjarni Þ. Magnússon, Reykja-
vlk”. A ásunum eru tvær lands-
lagsmyndir: Þingvellir-Reykja-
vik, Snæfellsjökull-lsafjöröur,
Goöafoss-Akureyri, og Hallorms-
staöur-Seyöisfjöröur. Drottning-
arnar eru i búningum Islenskra
kvenna. A gosunum eru teikning-
ar af vinnandi fólki: verkamanni,
sjómanni, bónda og stúdent. Kon-
ungar eru meö sum veldistákn
konunga, eins og t.d. laufakóng-
ur, sem heldur á „orbis” þ.e.
heiminum. Á bökunum eru
myndir af Gullfossi I Hvitá, og
sama mynd er öðrum megin á
pakkanum. A jóker er brosleitur
púki meö horn og hala. Muggs
spilin eru fyrstu regluleg spil,
gerö af islenskum listamanni,
sem út hafa veriö gefin”.
Spil Ástu Sigurðardóttur
Meöal þeirra Islensku spila,
sem Guöbrandur Magnusson
fjallar um I bók sinni „Saga spil-
anna” eru sérstæö þjóösagnaspil,
sem Ásta Sigurbardóttir, rithöf-
undur og myndlistarmaöur geröi.
Þessi spil hafa aldrei veriö gefin
út, og koma þvl fyrst fyrir al-
menningssjónir I bók Guöbrands.
Asta Siguröardóttir lést I
desember áriö 1971, aöeins rúm-
lega fertug aö aldri. Myndefni sitt
á spilin, sem hún teiknaði sótti
hún I Islenskar þjóösögur en um
þessi spil segir Guöbrandur
meöal annars:
„Um þennan þátt I list Ástu
Siguröardóttur hefi ég aöallega
haft samband við systur hennar
NÝTTFRÁ PÍERRERobERT
Aíter DarI<
CoNCENTRATEd ColoqNE
Á rómantízkum augnablikum
Fyrir konur sem vita hvaðþœrvilja.
AbER DarI<
cMmeriókci ?
Tunguhálsi 11, R. Sfml 82700
AEG
VALIÐ ER
VANDALAUST
JOLAGJAFIR
STRAUJARN
SAMLOKUGRILL
RYRSUGU
GRILLOFNAR
RAFFIVEL
BRAUÐ
RIST
HANDHRÆRIVEL
HAR-
PIIRRKA
BRÆÐURNIR ORMSSON %
LÁGMÚLA 9 SÍMI 38820