Vísir - 13.01.1979, Blaðsíða 12

Vísir - 13.01.1979, Blaðsíða 12
12 Laugardagur 13. janúar 1979. VISIR SHABT fOR H/ERU6HED —----- tKUCSni. I • *KTCR-—- jífeiIsfc . », D. YORK Prógrömmin voru dönsk. Kristjana R0VERP1GEN KVINDEHJERTER Skue*p*l i 7 Akt*r. AIUEN PniNOVE HUNTtCV GOftOON NORMANKCftRV ELCANOft BOAftDMAN FRA FILMENS BARNDOM o D»n retrosfiektiv® Fitm samiet af * * Nordisk Fílma Kompagni t Anlodning af den 2. nordiske Fitmkongros i Kebonhavn 1920. o Optaaet »f HoHotograf P. Elfei! «o *» Nordiak Films Kompagnl, Kobenhavn. valdi múslkina við myndirnar, meö þvi aö lesa prógrömmin vandlega yfir, áöur en sýning á viökomandi mynd hófst. raun, aö sjaldnast gafst tækifæri til aö skoöa myndirnar áöur en tónlistin væri valin. Bókinni var skipt i 52 kafla, sem áttu aö spanna yfir flest þau sviö sögu- þráöa og sálfræöilegra aöstæöna, sem hljóöfæraleikarinn gat átt von á i þeim kvikmyndum, sem rak á fjörur hans. Ekki minnist Kristjana þess aö hafa haft þenn- an kjörgrip undir höndum, en eitthvaö ámóta haföi hún þó, sem kallaöist Cinema music, — hefti sem var ansi gott og gat passaö hægt aö fá keyptar nótur. Ég minnist þess aö hafa fengiö nótur hjá Músikdömunni og hjá Helga Hallgrimssyni. Ég mátti taka eins mikiö hjá þeim og mér sýnd- ist á kostnaö Biópetersens. Þar var hann flott. Þaö átti vafalaust mikinn þátt I þessari rausn hans aö nótnasalinn i Kaupmannahöfn haföi sagt aö hann hlyti aö hafa góöan pianista, sem spilaöi svona fin stykki. Ég reyndi alltaf aö koma klassik aö, þegar hægt var.” inum I horninu, til vinstri, þegar maöur kom inn I bíósalinn meö rauöu tjaldi. A pallgólfinu viö hliöina á planóinugeymdiég gríö- armikinn nótnabunka. Ég gat aö sjálfsögöu séö upp á kvikmyndatjaldiö þar sem ég sat viö pianóiö og svo haföi ég gægju- gat út I biósalinn. Sýningarnar byrjuöu klukkan niu á kvöldin, en þaö var siöur hjá mér aö leggja af staö aö heiman klukkan hálf nlu, þvi maöur mætti svo mörgum á leiöinni sem maöur þekkti. A Starfsfólk „Þegar ég byrjaöi aö spila I Gamla Bió var Tryggvi Magnús- son, bróöir ólafs Magnússonar, ljósmyndara, sýningarmaöur. Tryggvi var annars verslunar- maöur. Svo var Jónas Eyvinds- son. Ég vissi ekki hvort hann haföi verið sýningarmaöur á und- an Tryggva, en hann var svona til taks ef eitthvað fór úrskeiöis, is, svaraöi félagi hans. Þeir átt- uöu sig ekki a þvi aö ég skildi hvert orö af þvi sem þeim fór á milli. Ég gaf mig ekkert á tal viö þá, heldur hraöaöi mér heim. Mér er annars ekki fullljóst hvernig ég læröi dönsku. Ætli ég hafi ekki lært hana á aö lesa danska reyf- ara._________________________ /#Það var gat, sem maður kíkti í gegnum til að sjá públikum"____________________ „Ég man ekki annaö en aö þaö Þannig var umhorfs I Gamla Bióinu viö Bröttugötu. Bak viö tjaldiö til vinstri var upphækkaöur pallur. Þar stóö planóiö, sem Kristjana lék á undir sýningum. 1 horninu til hægri var gotterlssalan. viö allt mögulegt. Einnig notaöi hún mikiö nótnahefti eftir Stephen Heller. „Annars spilaöi ég allt sem ég gat náð i. Maöur þurfti aö hafa danslög, salonstykki og meira aö segja væmna músik. Svo spilaöi ég einnig af fingrum fram. Þaö kom ósjálfrátt. En ég setti þaö aldrei á blaö. Eitt af þvi fyrsta sem ég samdi var eftir Vatns- enda-Rósu: Augun mln og augun þin. o.fl.” Þaö stóö ekki á þvi aö fá nótur. Sjálf átti ég mikiö af nótum, þvi pabbi minn pantaði nótur beint frá Þýskalandi. Nótur þurfti ég einnig i sambandi viö pianó- kennsluna. Petersen fór aö minnsta kosti einu sinni á ári til Kaupmannahafnar og þá keypti hann nótur hjá Hansens forlag þar i borg. Hér heima var einnie Tónlistarval „Myndunum fylgdu dönsk pró- gröm og þessi dönsfcu prógröm voru meö myndum. Meö þvi aö lesa prógrammiö vandlega yfir gat ég komist hjá þvi aö sjá myndina til aö velja músikina. Ég hugsaöi mig vandlega um á meö- an ég las prógrammiö, hvernig lög þyrftu aö vera i veigamestu atriöunum. Svo haföi ég öll lögin uppslegin og raöaöi nótunum upp á pianóiö. Ég gat siöan skipt um nótur, þegar þáttaskil uröu undir sýningunni. Þá var ekki eitt langt hlé eins og nú heldur nokkur stutt hlé milli þáttanna, sem voru margir eftir myndum.” Aðbúnaður „Ég var hólfuö af þarna á pall- sunnudögum voru þrjár sýningar og var byrjaö aö sýna klukkan sex. A biósalnum voru tvennar dyr, útgangur og inngangur. Þeim megin var miöasalan. Saln- um var skipt I pallbekki, sem einkúm voru ætlaöir börnum, — þeir voru klæddir plussi og meö föstum sætum, — þar fyrir aftan voru almenn sæti og þvinæst upp- hækkuö betri sæti. Snyrtiaöstaöa var engin. Ég gat ekki þvegiö mér um hendurnar. En þaö sem mér þótti einna verst i sambandi viö hreinlætismálin var slaginn, sem geröi þaö aö verkum aö ætlaöi ég aö skreppa á mannamót eftir sýningu, þá varö ég aö hraöa mér heim og hafa fataskipti.” Pallurinn stendur enn þann dag f dag. Ljósm. Ari Kárason. Þeim aöil- um, sem fjalla um málefni Fjalakattarins hafa veriö kynntar hug- myndir þess efnis aö margvisleg rök mæli meö þvl aö Kvikmyndasafni tslands yröu fengin þessi gömlu salarkynni, til afnota fyrir sýningar sinar I framtiöinni á sigiidri kvikmyndalist. Ef til þess kæmi væri hægt aö skapa þaö andrúmsloft, sem hér rikti á árunum 1906 —1927. bilaöi mótor eöa eitthvað þvlum- likt. Lengst af vann ég meö Magnúsi Magnússyni prentara. Hann var sýningarmaöur lika. Aö auki var svo stúlkan sem seldi miöana, dyraveröirnir Jóhannes og Guömundur og I horninu á móti pallinum minum var gotterissalan. Þar seldi Petra dóttir Petersens gotterí I hléum milli þátta. Viö Petra vorum yngstu starfsmennirnir i bló. Petra var svona heldur stór og bráðþroska. Hún var meö snúöa fyrir eyrunum úr fléttum. Eitt- hvert sinn heyröi ég aö strákarnir voru aö segja: „Heyröu, viö skul- um fara aö kaupa gott hjá kerlingunni og blikka hana nóg, þvi þá selur hún manni svo vel. Hún var tólf ára. Sjálf var ég fjórtán dra, þegar ég byrjaöi. Einu sinni heyröi ég á tal tveggja dáta af könsku herskipi þegar ég var aö koma frá þvi aö spila. Þaö var greinilegt af tali þeirra, aö þeir áttu bágt meö aö trúa þvi aö svona unglingsstelpa meö fléttur heföi séö um pianóleikinn á sýn- ingunni: Helduröu aö hún spili, segir annar. Þaö er ómögulegt, svarar hinn. Já en hún kom þarna út undan tjaldinu, þar sem pianó- iö er. Hún hlýtur þá hafa verið aö flétta nótum eöa eitthvaö svoleiö- Rosenbergkjallarinn, vinsælf skemmtistaöur. Böliin stóöu oftast tll klukkan fjögur um nóttina en kfukkan háff tólf var hætt aö hieypa ir.n. hafi veriö góöur friöur á sýning- um, engin ærsl eöa læti, sem trufluðu mig viö hljóöfæraleikinn. Þaö kom þó fyrir, aö fólk léti heyra frá sér, ef músikin passaöi ekki viö. Reyndar var algengara, aö eldra fólk færi i bió þá heldur en nú. Krakkar áttu ekki mikla peninga. Helst voru þaö strákar, sem seldu blöö, sem gátu veitt sér aö fara I bió. Biósýningar voru skemmtun fyrir fulloröna. Hjón voru tföir blógestir. A frum- sýningum sat ævinlega sama fólkiö á vissum staö I bióinu. Vanalega var skipt um myndir á þriðjudögum og föstudögum, nema ef myndirnar væru sérstak- lega góöar, þá gengu þær lengur. A sunnudögum, þegar ég þurfti aö spila frá kukkan sex til klukk- an aö ganga tólf, haföi ég meö mér nesti og kaffi á brúsa. Bíómyndirnar „Ég held aö allar kvikmyndirn- ar, sem sýndar voru i bióinu, hafi komið i gegnum Danmörku.Ég minnist danska leikarans Psi- landers, þaö eru allar konur skotnar i honum. Asta Nielsen er mér eftirminnilegust af kvenleik- urunum. Gamanleikararnir eru ógleymanlegir. Harold Lloyd var mjög vinsæll. Sömuleiöis Buster Keaton Nú Shaplin geröi mjög mikla lukku. Reyndar fannst mér hálf leiöinlegt aö spila undir Chaplin. Þessar fettur og brettur hans voru eiginlega allar eins, þó svo aö efni myndanna breyttist. Ég held aö Chaplin hafi veriö vin- sælastur þessara gamanleikara. Ekki má ég gleyma Litla og Stóra i þessari upptalningu. Þeir voru danskir og vöktu mikla kátinu. Ég spilaöi undir eina biómynd, sem var nátengd okkur lslending- um. Þaö var myndin Fjalla: Eyvindur, sem Sviar geröu eftir leikriti Jóhanns Sigurjónssonar. Fjalla-Eyvindur var páskamynd Gamla Biós áriö 1919 og gekk i hátt á þriöju viku. Tónlistin, sem ég lék undir sýningum á þessari vinsælu mynd var meöal annars eftir Grieg.

x

Vísir

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Vísir
https://timarit.is/publication/54

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.