Morgunblaðið - 13.07.2001, Blaðsíða 41

BRÉF TIL BLAÐSINS
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 13. JÚLÍ 2001 41
MYNDUN blóðtappa í bláæðum í
neðri hluta líkamans er ekki óvana-
legur vandi eftir skurðaðgerð og þá
meira í bláæðum fóta en annars
staðar.
Þessir blóðtappar eru segar sem
myndast í bláæðum og valda
storknun og stíflu í æðunum, þegar
blóðstreymi er hægt, eins og hætt
er við að sé fyrir hendi, þegar
hreyfing er lítil. Þetta er sameig-
inlegt með ástandi blóðstreymis í
fótum á löngum flugferðum og
kyrrstöðu eftir langar skurðaðgerð-
ir.
Ýmsar ráðstafanir eru gerðar á
sjúkrahúsum vegna skurðsjúklinga,
en lítið er gert fyrir flugfarþega.
Forvarnir eru áhrifamestar.
Er ekki kominn tími til að huga
að þessu?
Það er auðvelt.
Hverjir fá helst
blóðtappa?
1. Þeir sem hafa áður fengið
bláæðabólgu.
2. Fólk sem er með bjúg á fótum.
3. Þeir sem eru of feitir og þung-
ir.
4. Auk þess margir, sem virðast
alveg heilbrigðir. Nú eru flug-
ferðir á lengri leiðum oft 5-7
klst. auk alls biðtímans frá
flugvöllum og til enn fjarlægra
landa oft 12-14 klst. Það er því
von að margir séu í mikilli
hættu.
Helstu einkenni um bláæðabólgu
eru eymsli og verkur í kálfa eða
læri og bjúgur á fótum. Stundum
losnar blóðtappinn og siglir þá upp
eftir bláæðunum og stoppar lífs-
hættulega í lungnaæðum með mjög
alvarlegum afleiðingum, sem krefj-
ast strax meðferðar á sjúkrahúsi.
Forvarnir
eru bestar
Hvað geta farþegar gert til að
hindra þennan gang mála.
Það þarf að auka hraða á rennsli
blóðs í bláæðum með því að:
1. Hreyfa fætur og kreppa vöðva
af og til meðan á flugferð
stendur. Það er hægt að gera
sitjandi í sæti sínu og pumpa
með því að stíga fast í fætur en
lyfta ristum upp á milli.
2. Djúp öndun eykur líka blóð-
rennsli í bláæðum. Gott er að
anda djúpt nokkrum sinnum
af og til.
3. Þá er gott að standa upp og
hreyfa sig með góðum fóta-
hreyfingum.
4. Þeir sem hafa bjúg á fótum og
merki um þrengsli í bláæðum
ættu að vera í teygjusokkum
eða með teygjubindi til stuðn-
ings.
Aðalatriði er að gera sér grein
fyrir áhættunni og varast afleiðing-
ar, þá er áhættan lítil.
Góða ferð – Góða heimkomu.
PÁLL GÍSLASON
læknir.
Blóðtappi og
flugferðir
Frá Páli Gíslasyni:
EINAR Sveinbjörnsson, bæjar-
fulltrúi Framsóknarflokksins í
Garðabæ, skrifar í Morgunblaðið 4.
júlí s.l. greinina „Styðjum við bakið á
Strætó bs.“.
Hann er mjög harðorður um
Kjartan Magnússon borgarfulltrúa
Sjálfstæðisflokksins sem gagnrýnt
hefur fargjaldahækkanir hins nýja
strætisvagnafélags. Einar telur
stofnun félagsins hins vegar vera
„löngu tímabært heillaspor“ og bæt-
ir við: „Einstök fargjöld hækka en
fargjöld þeirra sem nota strætó að
staðaldri lækka.“
Þessi fullyrðing Einars Svein-
björnssonar er beinlínis röng hvað
eitt atriði varðar að minnsta kosti.
Farmiðakort fyrir öryrkja með 20
miðum hækkar um 400 krónur. Það
þýðir að öryrki sem daglega tekur
strætó út í bæ og heim aftur, 60 ferð-
ir á mánuði, borgar 1200 krónum
meira nú en áður. Þetta er stað-
reynd og er undarlegt að forsvars-
menn öryrkja spari nú stóru orðin
því þaðan heyrist hvorki stuna né
hósti.
Ríkisstjórnin hækkaði örorkulíf-
eyri um örfáar þúsundir 1. júlí en
félagið Strætó bs. er þegar búið að
taka þá hækkun aftur í raun og veru
um 1200 krónur á mánuði, en 14.400
krónur á ári fyrir öryrkja, „sem nota
strætó að staðaldri“.
Nú langar mig til að biðja Einar
Sveinbjörnsson að skýra út fyrir les-
endum Morgunblaðsins í hverju
„heillasporið“ með fargjaldahækk-
uninni er eiginlega fólgið fyrir ör-
yrkja. Og ég vona að Einar geri
þetta hreint út og án allra pólitískra
undanbragða eða stæla, bara sisvona
eins og heiðarlegur maður við mann.
SIGURÐUR ÞÓR GUÐJÓNSSON,
Skúlagötu 68,
Reykjavík.
Í hverju felst „heilla-
sporið“, Einar?
Frá Sigurði Þór Guðjónssyni: