Morgunblaðið - 22.07.2001, Blaðsíða 17

MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 22. JÚLÍ 2001 B 17
Sly á kappaksturs-
brautinni
Sylvester Stallone
skrifar handritið, fer
með aðalhlutverkið
og framleiðir Driven.

Gæðaleikstjórinn Philip
Kaufman, sem síðast gerði
Quills, er að undirbúa tökur á
endurgerð Hitchcock-
myndarinnar Suspicion, frá
1941. Þá fóru með aðal-
hlutverkin stórstjörnurnar
Cary Grant og Joan Font-
aine, en leikararáðningar eru
ekki hafnar í þá nýju. Mynd-
irnar eru byggðar á spennu-
sögunni Before the Fact, eftir Francis Iles, sem
segir af ríkri, hlédrægri stúlku sem giftist manni eft-
ir stutt og hraðsoðin kynni. Fyrr en varir hefur hún
hann grunaðan um að hafa í hyggju að myrða sig.
Kaufman í Hitchcock-glímu
Kaufman; end-
urgerir Hitchcock.

Nýjasta gamanmynd Johns
Cusacks heitir Serendipity.
Mótleikarar hans eru Kate
Beckinsale (Perluhöfn), Jer-
emy Piven og Molly Shannon
en leikstjóri er Peter Chelsom.
Cusack leikur mann sem er
við það að kvænast en hann
getur einhvern veginn ekki
hætt að hugsa um nótt sem
hann átti með konu að nafni
Sara. Hann ákveður að leita hennar um alla New
York en svo vill til að á sama tíma byrjar hún að
leita hans.
Cusak og Beckinsale
Cusack í konuleit.

Final Fantasy: The
Spirits Within, sem
frumsýnd var vestur í
Bandaríkjunum fyrir
skemmstu, markar
spor í kvikmyndasög-
unni því hún er fyrsta
bíómyndin sem er al-
farið gerð í tölvum
eins og um venjulega „leikna“ mynd væri að ræða.
Aðalpersónurnar eru tölvuteiknaðar og þegar er
farið að ræða það innan Columbia-kvikmyndavers-
ins, sem dreifir myndinni, að gera fleiri myndir með
„leikurunum“. Það yrði ekki framhald Final Fant-
asy, sem er framtíðartryllir, heldur aðrar myndir
um allt annað efni en með sömu teiknifígúrum.
Fyrsta „leikna“ tölvumyndin
Tölvuteikningar; úr Final
Fantasy.

Óskarsverðlaunaleikarinn
Kevin Spacey er að ljúka við að
semja um að taka að sér aðal-
hlutverkið í myndinni The Life
of David Gale, sem breski leik-
stjórinn Alan Parker (Miss-
issippi Burning) ætlar að leik-
stýra. Tökur hefjast í
september en myndin segir frá
prófessor nokkrum sem er
harður andstæðingur dauða-
refsinga. Svo vill til að hann er
sakaður um morð og dæmdur til dauða og áður en
hann veit af er hann lentur á dauðadeild þar sem
hann bíður aftöku.
Á dauðadeildinni
Dauðarefsingar;
Kevin Spacey.
ÆTLI það hafi ekki verið þegar ég varsópari í bíói vestur á Ísafirði, 11 eða 12ára gamall,“ segir Jón Steinar um hve-
nær hann fékk kvikmyndabakteríuna. „Þá sá
ég allar myndir nokkrum sinnum, líka þær
bönnuðu, sem voru mikil forréttindi. Þetta var
svona Cinema Paradiso-stemmning. Þá gengu
myndir eins og Spaghettivestrar Sergios Leones
og Ryans Daughter eftir David Lean, en það var
fyrsta myndin sem snerti mig að hjartarótum
og þar með í fyrsta sinn sem ég grét í bíó þegar
hún kyssti krypplinginn. Síðan hef ég verið
haldinn listabakteríu og vinna mín við kvik-
myndir er eiginlega samtenging alls þess sem
ég hef verið að gera. Ég er menntaður í mynd-
list, grautaðist mikið í leiklist fyrir vestan,
skrifaði meðal annars leikritið Hjálparsveitina,
gerði líka leikmyndina og lék í því, svo skrifaði
ég ljóð og smásögur – og allt þetta leiddi ófrá-
víkjanlega til þess að ég fór að starfa við kvik-
myndagerð.“
Fyrsta myndin sem Jón Steinar vann við sem
leikmyndasmiður var Hvíti víkingurinn eftir
Hrafn Gunnlaugsson. „Ég þótti laginn í höndunum
sem leikmuna- og leikmyndasmiður og þegar
ég hafði öðlast virðingu í faginu fór ég að hanna
leikmyndir, bæði fyrir kvikmyndir og auglýs-
ingar. Ég hef unnið talsvert við auglýsingar
fyrir erlenda aðila, mikla og fræga leikstjóra
eins og Wim Wenders. Og íslensku kvikmynd-
irnar eru orðnar ansi margar.“ En hvað ein-
kennir góða kvikmynd í augum Jóns Steinars?
„Fyrir mig er það sagan sem verið er að segja,
hvort hún grípi og haldi manni frá upphafi til
enda. Nýlegt dæmi er Memento eftir Christ-
opher Nolan þar sem áherslan er á handritið og
söguna, en þar sem ég fæst sjálfur við að skrifa
handrit og hef stúderað þá hlið kvikmynda-
gerðarinnar mjög mikið er kannski eðlilegt að
myndir með góðu handriti heilli mig mest.
Memento er skyld dogmamyndunum í allri
vinnslu, enda fellur það vel að efninu. Hins veg-
ar finnst mér Lars von Trier ekkert spennandi,
hann virðist bara fremja list listarinnar vegna
og er frekar ótrúverðugur og tilgerðarlegur.
Ég þoldi til dæmis ekki Dancer in the Dark af
því sagan var svo billeg og óraunsæ. En upp-
áhaldsleikstjóri minn í gegnum tíðina hefur
verið Terry Gilliam og uppáhaldsmyndin er Bra-
zil. Og eins og flestir í faginu held ég upp á
Leone og Kurosawa og á seinni árum Mike Leigh og
Ang Lee. Mér þykir jákvæð sú þróun að myndir
virðast vera meira farnar að snúast um fólk en
einhverjar flugeldasýningar sem þó eru enn
alltof mikið stundaðar í Bandaríkjunum; hryll-
ingur eins og Pearl Harbour þar sem maður
situr í þrjá tíma og reytir hár sitt og skegg og
skynsemi manns er svo misboðið að maður er
ekki samur í langan tíma á eftir.“
En sem starfandi kvikmyndagerðarmaður á
Íslandi er Jón Steinar ánægður með þróunina á
síðustu árum. „Fagmennskan er orðin svo
miklu meiri, og það er farið að viðurkenna
kvikmyndagerð sem alvöru vinnu, til dæmis af
stjórnvöldum en án velvilja og stuðnings þeirra
væri þetta náttúrlega ekki hægt. Íslenskar
myndir eru þar af leiðandi orðnar betri tækni-
lega séð og líka metnaðarfyllri, menn hugsa
stórt. En það er alltaf sama villimennskan að
búa til bíó, hvar sem er í heiminum.“
Sagan skiptir mestu máli
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Jón Steinar
Ragnarsson er 42 ára
gamall. Hann lauk námi við Myndlista- og
handíðaskólann árið 1980. Hann hefur
unnið sem leikmyndasmiður og -hönn-
uður við fjölda íslenskra kvikmynda, á
seinni árum til dæmis Fíaskó, Engla al-
heimsins og Ikingut, þar sem hann skrif-
aði líka handritið. Um þessar mundir er
Jón Steinar m.a. að skrifa eigið kvik-
myndahandrit með styrk frá Kvikmynda-
sjóði – vinnutitill: Skuggar og er að sögn
höfundar „dramatísk samtímasaga um
ranga forgangsröðun lífsgilda – en endar
samt vel.“
Jón Steinar Ragnarsson gat ekki orðið
annað en kvikmyndagerðarmaður.
Þegar Svíar búa til bún-ingamynd er maður við þaðað deyja, þegar Danir gera
það fær maður sér blund og þeg-
ar Norðmenn gera það gengur
maður út úr kvikmyndahúsinu.
Ég veit ekki hvað þetta er með
okkur Skandinavana. En það er
eins og að því þyngri og því
dekkri sem myndirnar eru því
betra sé það. Hamsun og Strindberg
og hvað þeir nú heita. Menn án
kynlífs og konur í vaðmálspilsum
og þung-
lyndiskasti.
Þetta er
svo tilfinn-
ingalaust –
eins langt
frá Ítalíu
og maður
kemst. Svo
situr maður
bara þarna
og horfir á
hestvagna
rúlla inn og út úr mynd. Þetta er
skelfilegt. Þetta á ekkert skylt
við kvikmyndalist. Þetta er bara
leiðinleg tímasóun.“
En nú er eins gott að Ole taki
ekki of stórt upp í sig, því í lok
síðasta mánaðar lauk hann
þriggja mánaða upptökum í
Norður-Noregi, u.þ.b. 150 km
fyrir norðan heimskautsbaug, á
dýrustu kvikmynd í Skandinavíu
til þessa.
Þetta er I am Dina, 19. aldar
drama eftir bók Herbjørg Wassmo,
Dinas bog, kostnaðaráætlun um
1.500 milljónir ísl. króna.
„Ég segi ekki að Dina sé and-
stæða þessara mynda, en það
sem ég reyni að segja er að nú
skulum við gera búningamynd
með sögulega réttri leikmynd og
fínum búningum. Við setjum
þetta allt upp – og svo gleymum
við því. Það sem er áhugavert er
það sem gerist í andlitum leik-
aranna. Allt annað er bara
hismi,“ segir Ole, sem hefur feng-
ið sænsku leikkonuna Maríu Bonne-
vie í titilhlutverkið og Gérard Dep-
ardieu leikur einnig stórt hlutverk.
Bæði trúa þau á leikstjórnarhæfi-
leika Bornedals til þess að rífa
myndina úr viðjum venjulegra
búningamynda og að mati Dep-
ardieus er Ole mjög hæfileikaríkur.
„Hann veit alltaf hvað hann
vill. Og það eru ekki allir í þess-
um bransa sem vita hvað þeir
vilja – það get ég sagt þér. Hann
á bjarta framtíð fyrir sér sem
leikstjóri. En það vissi ég fyrir,
annars hefði ég ekki sagt já við
því að vera með í jafn stóru og
áhættusömu verkefni og Dina
er.“
Svo er bara að sjá hvort Borne-
dal heppnast að gera bún-
ingamynd þar sem við hvorki
sofnum, deyjum úr leiðindum né
göngum út. Það kemur í ljós á
kvikmyndahátíðinni í Berlín í
byrjun næsta árs, en þar verður I
am Dina opnunarmynd.
SKANDINAVÍSKAR búningamyndir eru
ömurlegar,“ segir Ole Bornedal leik-
stjóri, sem m.a. er þekktur fyrir að
hafa gert „Nattevagten“.
Bornedal hæfi-
leikaríkur; franski
leikarinn Depardieu.
Sigurður Sverrir Pálsson
Kaupmannahöfn
Skandinavískar búningamyndir
Páll Kristinn Pálsson
KVIKMYNDIR OG ÉG