Vísir - 16.01.1980, Blaðsíða 8

vtsnt
Miftvikudagur 16. janúar 1980.
8
utgefandi: Reykjaprent h/<
Framkvæmdastjóri: Davið Guðmundsson
Ritstjórar: Olafur Ragnarsson
Hörður Einarsson
Ritstjórnarfulltrúar: Bragi Guðmundsson, Elías Snæland Jónsson.
Fréttastjóri erlendra frétta: Guðmundur G. Pétursson
Blaðamenn: Axel Ammendrup, Halldór Reynisson, Jónina Michaelsdóttir, Katrin
Pálsdóttir, Páll Magnússon, Sigurveig Jónsdóttir, Sæmundur Guðvinsson.
Iþrottir: Gylfi Kristjánsson og Kjartan L. Pálsson.
Ljósmyndir: Gunnar V. André'sson. Jens Alexandersscn.
Ullil og hónnun: Gunnar Trausti Guðbjörnsson, Magnus Olafsson.
Auglýsinga og sölustjóri: Páll Stefánsson
Dreifingarstjori: Sigurður h. Pétursson.
Auglysingar og skrifstofur:
Siðumúla 8. Simar 8661) og 82260.
Afgreiðsla: Stakkholti 2-6, simi 86611.
Ritstjórn: Siðumúla 14, simi 86611 7 linur.
Askrift er kr. 4.500 á mánuði
innanlands. Verð i lausasölu
230 kr. eintakið.
Prentun Blaðaprent h/f
OraunsæiO neidur áfram
Svavar Gestsson, fulltrui Alþýftubandalagsins, hefur nú tekift aft sér aft vera fundar-
stjóri næstu dagana á kurteisissamkomu meft formönnum Framsóknarflokksins og
Alþýftuflokksins, Steingrimi Hermannssyni og Benedikt Gröndal. Spurningin, sem
brennur á vörum þjóftarinnar, er sú, hvort þeir muni drekka kaffift heima I stofu hjá
Svavari efta niftri f Þórshamri.
Þær ef nahagsmálati liögur,
sem Alþýðubandalagið hefur nú
gengið frá, taka af öll tvímæli
um það, að scristarf við Sjálf-
stæðisf lokkinn sr ekki efstá óska-
lista Alþýðubandalagsins.
Fyrir utan barbabrellur, eins
og t. d. 6% lækkun verðlags, sem
enginn tekur alvarlega, einkenn-
ast tillögurnar af augljósri við-
leitni til að koma til móts við til-
lögur Framsóknarflokksins í
efnahagsmálum.
Um leið og Alþýðubandalags-
menn fengu umboð til stjórnar-
myndunar lýstu þeir því líka yf-
ir, að þeir mundu byrja á tilraun
til myndunar vinstri stjórnar og
þar með halda áfram á þeirri ó-
raunsæisbraut, sem hefur sett
svip sinn á stjórnarmyndunartil-
raunirnar til þessa. Næstu dag-
ana munu því forkólfar Alþýðu-
bandalagsins og Framsóknar-
flokksins með Alþýðuflokkinn i
eftirdragi sitja og ræða mögu-
leikana á myndun nýrrar vinstri
stjórnar. Framsóknarmenn og
alþýðuflokksmenn vita auðvitað
fullvel, að stjórnarmyndunartil-
raun Alþýðubandalagsins getur
ekki borið árangur. Bæði er það,
að ekki er nægilega mikið vatn
runnið til sjávar síðan vinstri
stjórnar draumur Steingríms
Hermannssonar brást, og eins
hitt, að Alþýðuflokkurinn getur
ekki i bráð gengið inn t nýja
vinstri stjórn nema verða að al-
geru athlægi, og síst undir for-
ystu Alþýðubandalagsins. En þó
að f orvigismönnum Fram-
sóknarf lokksins og Alþýðu-
flokksins sé þetta að sjálfsögðu
Ijósara en flestum öðrum, munu
þeir sennilega ekki hafa bein í-
nefinu til að afþakka tilboð
Alþýðubandalagsins um
stjórnarmyndunarviðræður.
Leikaraskapurinn verður víst að
halda áfram. Eða „þetta verður
allt að hafa sinn gang", eins og
stjórnmálamennirnir segja, þeg-
ar þeir reyna að bera f bætif láka
fyrir brögð sin.
Þessi vinnubrögðeru óhæfa, og
forystumenn stjórnmálaf lokk-
anna ættu að f ara að hugsa meira
um það en þeir hafa gert undan-
farinn einn og hálfan mánuð,
sem liðinn er frá þingkosningum,
að þeir voru hvorki kjörnir til
þess að halda uppi kurteisishjali
hver við annan í ákveðinni röð né
til þess að spila póker fyrir kjós-
endur, og á það jafnt við hvort
sem spilað er í heimahúsum eða
á fundarstöðum hins opinbera.
Þeir voru kjörnir til þess að sjá
þjóðinni fyrir ríkisstjórn, sem
tekst eftir bestu getu á við þau
verkefni í þjóðfélaginu, sem bíða
úrlausnar stjórnmálamanna.
Það er kominn tími til, að
forystumenn stjórnmálaf lokk-
anna hætti nú hjali sínu út í loftið
og snúi sér að því að reyna að
mynda ríkisstjórn. Annars ber
forseta skylda til að taka af þeim
ómakið.
Af ýmsum ástæðum — en mjög
mismunandi — er nú annað hvort
ekki hægt að mynda eða ekki
hægt að gera sér vonir um lang-
lifí meirihlutastjórna af ýmsu
tagi, sem þó er fræðilegur mögu-
leiki að mynda. Þetta á við um
vinstri stjórn, stjórn Sjálfstæðis-
flokks og Alþýðuflokks, stjórn
Sjálfstæðisflokks og Alþýðu-
bandalags og stjórn Sjálfstæðis-
flokks og Framsóknarflokks.
Hinir raunhæfu möguleikar til
myndunar ríkisstjórnar, sem á
beinan meirihlutastuðning á
Alþingi eru ekki nema tveir:
annað hvort samstjórn Sjálf-
stæðisf lokks, Alþýðubandalags
og Alþýðuflokks eða samstjórn
Sjálfstæðisf lokks, Framsóknar-
flokks og Alþýðuf lokks. Auðvitað
má tína til margvíslega ann-
marka á hvoru tveggja mögu-
leikanum, þó fleiri og málefna-
legri gegn hinum fyrrnefnda.
Forystumönnum Sjálfstæðis-
flokksins, Framsóknarf lokksins
og Alþýðuflokksins ber því að
láta nú þegar af innbyrðis valda-
tafli og jafnframt að hætta að
láta hræðsluna við kommúnist-
ana í Alþýðubandalaginu stjórna
sér og taka höndum saman við
lausn aðsteðjandi vandamála.
Hungurvofan veröur enn
við lýði að 20 árum liðnum
Hungursneyð mun halda áf ram að hrjá mannkynið,
að minnsta kosti f ram á aldamótin. Jafnvel bjartsýn-
ustu spár WHO, alþjóðaheilbrigðismálastof nunarinn-
ar, gera ekki ráð fyrir, að unnt verði að fækka hinum
sveltandi íbúum jarðar meir á þeim tíma en um það
bil helming. Þeir sem í dag líða hungur, eru taldir um
500 milljónir.
„Baráttan við hungurdauðan er löng og ströng, og
sennilega bíður það næstu kynslóðar, að sjá sigur unn-
inn á verstu hungurvofunni", segir framkvæmda-
stjóri WHO, Edouard Saouma
Þaft kveftur vift annan tón hjá
framkvæmdastjóranum núna,
en á heilbrigftismálaráftstefn-
unni 1974, þegar hann spáöi þvi,
aft hungurvofunni yrfti útrýmt i
heiminum fyrir 1984. — En þá
var aft visu gengift út frá þeim
forsendum, aft settu marki
Sameinuftu þjóftanna i áætlun-
um á svifti landbúnaftar og
þróunarhjálpár yrfti náft.
Þaft vantafti ekki góftan ásetn-
ing rikja. Auftugri þjóftirnar
höfftu sett sér aft láta aft minnsta
kosti 0,7% þjóftartekna sinna
renna til þróunaraðstoöar vift
hina snauftari bræftur sina.
Reyndin hefur hins vegar oröift
sú um meirihluta þeirra, aft þau
hafa ekki efnt nema þriftjung
þess fyrirheits, og i besta falli
helming.
A meftan hefur skuldasöfnun
þróunarrikjanna stækkaft um
120 billjónir króna, og þaft sem
verra er, landbúnaöaráætlan-
irnar hafa ekki náft fram aft
ganga meft þeim hrafta, sem
menn ætluftu.
Hvernig -verftur þá ástandið
eftir tuttugu ár?
1 skýrslu, sem ber titilinn
„Landbúnaftur — sjóndeildar-
hringurinn áriö 2000”, gerir
matvæla- og landbúnaöarstofn-
un Sameinuðu þjóöanna FAO
bjartsýna spá um horfurnar.
Skýrslan tekur til 90 þrúnar-
rikja (ekki Kina), en gengiö er i
henni út frá þvi, aft gengiö verfti
skeleggt til verks i úrbótum á
þessum sviftum.
Til þess aft fækka hinum svelt-
andi um helming er gert ráft
fyrir þvi i skýrslu FAO, að
þróunarlöndin nái þvi marki aft
brauftfæöa ibúa sina og veröa
sjálfum sér nógir, og aft þeim
verfti opnaftir stórir markaftir
fyrir framleiftslu sina meft _þvi
að verslunarhöft rikja i milli
verfti afnumin. I þessum áætl-
unum er gert ráft fyrir, aft land-
búnaftarframleiftslán aukist um
3,8% á ári (i staft 2,7% i dag) og
neyslan heima fyrir aukist aft-
eins um 3,7% á meftan.
Þvi er spáft, aft framleiftslu-
aukningin muni verfta sérlega
Einn af þeim fimm hundraft
milljónum, sem lifta hungur i
heiminum i dag.
mikil i Afriku.
FAO hefur mælt meft þvi, að
framleiösluaukning landbúnaö-
ar i Afriku megi stiga úr 2,0%
upp i 4,1%. Til þess aö ná þeim
áfanga gerir FAO ráö fyrir, aft
þróunarrikin stækki ræktuft
landsvæfti sin um 28% og auki
afrakstur þeirra um 72%.
Matvælabrigðir
Aukin áhersla á svifti land-
búnaðar og útflutnings landbún-
aöarafurfta er ekki nóg til þess
aft yfirstiga hungurvandamálin.
„Þaö veröur aft skipta þessari
framleiftslu jafnt milli þjóöa”,
segir FAO. Þvi aðeins, aft
mönnum takist aft auka tekjur
snauftari rikjanna og miftla
matvælum til svæða, þar sem
ibúarnir svelta, veröur unnt aft
sigrast á hungurvofunni,
En jafnvel þótt þessum mark-
miöum veröi náft, verftur eftir
sem áftur þörf fyrir alþjóftlega
matvælahjálp. Aft minnsta kosti
um 20 milljónir smálesta á ári.
Þvi veröur erfitt aft ná. Ekki sist
verftur þaft ljóst, ef haft er I
huga, aft þaft hefur ekki tekist aft
komast upp i 10 milljón smálest-
ir á ári, eins og menn einsettu
sérá matvælaráöstefnunni 1974.
Þaft hefur heldur ekki tekist aft
1 koma upp birgftum 300.000 tonna
af korni, sem talið var lágmark
til neyftartilvika.
Mörg þau þróunarriki, sem i
skýrslu Sameinuöu þjóftanna
eru sögft hafa orftift harftast úti,
eru jafnframt illa stödd á mat-
vælasviftinu. Þaö hafa verift
geröar tilraunir til þess aö setja
á laggirnar neyftarbirgftir, sem
gerfti þeim kleift aft útvega sér
matvæli á hóflegu verfti, þótt
brestur yrfti i heimsframleiðsl-
unni. En þaft tókst ekki heldur.
A árinu 1979 urftu 28 þróunar-
riki illa fyrir barðinu á upp-
skerubresti og vifta i Afriku og
Suftaustur-Asiu hafa þurrkar
spillt mjög fyrir, svo aö ekki séu
nefnd riki, þar sem styrjöld
hefur geisað.
Ef sú mynd, sem FAO dregur
upp af ástandinu árift 2000,
verftur ekki aö veruleika, þykir
fyrirsjáanlegt, aft heimurinn
standi á barmi raunverulegrar
alheimskreppu. Þaft er talift i
skýrslu FAO, aft þessi 90 þróun-
arriki, sem þar er um getift,
vanti um 60 milljón smálestir af
matvælum upp á aö geta bægt
hungurvofunni frá. Þegar árift
2000 rennur upp, getur sá munur
verift orftinn 180 milljónir smá-
lesta.