Morgunblaðið - 06.03.2002, Side 18
VIÐSKIPTI/ATHAFNALÍF
18 MIÐVIKUDAGUR 6. MARS 2002 MORGUNBLAÐIÐ
Hluti TM-bréfa
seldur Ísfélagi
Vestmannaeyja
að baki kaupum Ísfélagsins í gær.
Þessir aðilar munu eignast lang-
stærstan hluta þess hlutar sem
Landsbankinn keypti af Straumi á
föstudag en ekki hefur verið end-
anlega gengið frá með hvaða hætti
það verður gert, þ.e. hvaða félög í
eigu aðilanna kaupa hlutabréfin af
Landsbankanum. Þá er hugsanlegt
að Landsbankinn haldi eftir litlum
hlut.
Ekki fékkst staðfest söluverð
hlutarins til Ísfélagsins en ef gert
er ráð fyrir að selt hafi verið á
genginu 67, sem var kaupverðið á
hlut Straums í TM, nemur verð-
mæti viðskiptanna tæpum 722
milljónum króna.
Verð hlutabréfa í TM lækkaði á
Verðbréfaþingi í gær um 5% og
fór í 55 krónur á hlut en viðskipti
innan þingsins námu alls tæpum
700 þúsund krónum.
LANDSBANKI Íslands hf. seldi í
gær hlutabréf í Tryggingamiðstöð-
inni hf. (TM) að nafnverði 10,5
milljónir króna. Kaupandi hlutar-
ins er, samkvæmt heimildum
Morgunblaðsins, Ísfélag Vest-
mannaeyja.
Landsbankinn keypti sl. föstu-
dag öll hlutabréf Fjárfestingar-
félagsins Straums hf. í TM að
nafnverði 25,1 milljón króna eða
sem svarar til tæplega 10,8% eign-
arhluta í TM. Eftir kaupin átti
Landsbankinn 13,6% hlutafjár í
TM og var sá hlutur orðinn að
14,1% eða 32,8 milljónir að nafn-
verði áður en salan átti sér stað í
gær. Eftir söluna á Landsbankinn
9,56% hlut í TM eða 22,3 milljónir
að nafnverði.
Heimildir Morgunblaðsins
herma að fjölskylda Sigurðar Ein-
arssonar og tengdir aðilar standi
EIMSKIPAFÉLAG Íslands tapaði
um 868 milljónum króna á árinu
2001 og versnar afkoma félagsins
nokkuð á milli ára. Tap félagsins á
árinu má rekja til veikingar krón-
unnar, minnkandi innflutnings í
áætlanasiglingum og harðrar sam-
keppni. Á seinni hluta ársins urðu
jákvæð umskipti í rekstri félagsins.
Afkoma fyrir fjármagnsliði í
rekstri Eimskipafélagsins var já-
kvæð um 100 milljónir króna á síð-
asta ári. Fjármagnsliðir voru nei-
kvæðir um 1.551 milljón króna á
árinu og tekjufærður tekjuskattur
var 582 milljónir króna. Tap á
fyrstu 6 mánuðum ársins var 1.446
milljónir króna, á móti 578 milljóna
króna hagnaði á síðari helmingi árs-
ins. Þrátt fyrir óviðunandi rekstrar-
afkomu, þegar litið er á árið 2001 í
heild sinni, skilar rekstur samstæð-
unnar 1.098 milljónum króna í
veltufé samanborið við 1.168 millj-
óna króna veltufé frá rekstri á
árinu 2000. Jákvætt veltufé má
rekja til fjármagnskostnaðar og af-
skrifta sem vega þungt í rekstrar-
afkomu ársins 2001 án þess þó að
hafa áhrif á fjárstreymi félagsins.
Rekstrartekjur Eimskips og
dótturfélaga þess námu 18.392
milljónum króna árið 2001, en voru
16.657 milljónir króna árið 2000.
Flutningatekjur jukust um 14% og
tekjur vegna annarrar starfsemi
jukust um 15%. Gjaldskrárhækkun
á seinni hluta ársins, auk nýrrar
tekjuöflunar, átti sinn þátt í að
bæta afkomu félagsins.
Rekstrargjöld samstæðunnar án
fjármagnsliða voru 18.292 milljónir
króna á árinu 2001, en námu 15.830
milljónum króna árið 2000. Viða-
miklar breytingar urðu á skipastóli
félagsins í árslok 2000 og lauk þeim
með kaupum á Brúarfossi í apríl
2001. Töluverður kostnaður féll til
við breytingarnar sem er nú kom-
inn fram að fullu. Þessi breyting
leiðir til lægri rekstrarkostnaðar,
en vegna samdráttar í flutningum á
almennri stykkjavöru og þar með
lakari nýtingu skipastólsins hefur
hagræðingin ekki enn komið fram
að fullu.
Fjármagnsgjöld samstæðunnar
umfram fjármunatekjur námu 1.551
milljón króna samanborið við 651
milljón króna árið 2000. Gengistap
samstæðunnar nam 2.514 milljónum
króna. Reiknaðar tekjur vegna
verðlagsbreytinga voru 1.208 millj-
ónir króna og söluhagnaður af
hlutabréfum nam 325 milljónum
króna.
Veiking krónunnar helsta orsök
versnandi afkomu
Meginorsök óviðunandi rekstrar-
afkomu félagsins má rekja til veik-
ingar íslensku krónunnar gagnvart
erlendum gjaldmiðlum. Gengi krón-
unnar hefur veruleg áhrif á lang-
tímaskuldir félagsins sem eru að
stærstum hluta í erlendum mynt-
um. Á árinu 2001 veiktist íslenska
krónan gagnvart erlendum myntum
um 17%. Gengislækkun krónunnar
hækkar bókfærðar skuldir félagsins
og er færð í rekstrarreikning sem
gengistap. Þrátt fyrir gengisáhættu
er skuldsetning í erlendum myntum
til lengri tíma talin hagkvæmari en
innlend lántaka, vegna mikils vaxta-
munar milli erlendra og innlendra
lána.
Verulega var dregið úr fjárfest-
ingum samstæðunnar á árinu 2001 í
samanburði við árin 1999 og 2000.
Fjárfestingar í flutningastarfsemi
námu 1.424 milljónum króna og
vega þar þyngst kaup á nýjum Brú-
arfossi á fyrri hluta ársins. Aðrar
fjárfestingar í flutningastarfsemi
voru í lágmarki á árinu. Fjárfest-
ingar í hlutabréfum námu 751 millj-
ón króna, en seld voru bréf fyrir
927 milljónir króna.
Innflutningur í áætlunarkerfi fé-
lagsins dróst saman í tonnum talið
um 6% og útflutningur um 4%. Á
heildina litið drógust áætlanaflutn-
ingar eingöngu saman um 2%, þar
sem aukning var í flutningum milli
erlendra hafna og frá Ameríku til
Evrópu, sem vegur upp á móti sam-
drætti í inn- og útflutningi. Stór-
flutningar jukust um 13% á árinu.
Flutningar á landi og með strand-
flutningaskipi stóðu nánast í stað á
milli ára. Alls jukust flutningar með
skipum félagsins um 4% á árinu eða
úr 1.450 þúsund tonnum í 1.510
þúsund tonn.
Burðarás hf., dótturfélag Eim-
skips, annast fjárfestingarstarfsemi
félagsins fyrir utan flutningastarf-
semi. Á árinu 2001 lækkaði mark-
aðsverðmæti skráðrar hlutabréfa-
eignar Burðaráss í verði um 13,2%.
Bókfært verð hlutabréfaeignar fé-
lagsins sem skráð var á hlutabréfa-
markaði um áramót var 11.751
milljón króna, en markaðsverð var
13.144 milljónir króna.
Áfram erfitt rekstrarumhverfi
Afkoma fór batnandi á fjórða árs-
fjórðungi eftir taprekstur á fyrri
hluta ársins, en þess ber að geta að
síðasti ársfjórðungur er að jafnaði
sterkur í flutningum. Aðhaldsað-
gerðir sem gripið var til hafa jafn-
framt skilað sér á síðari hluta árs-
ins. Gert er ráð fyrir að
rekstrarumhverfi verði erfitt á
árinu 2002, samkeppni hörð og
samdráttur í innflutningi. Áfram
verður lögð rík áhersla á aðhald í
rekstri félagsins á árinu 2002 og er
gert ráð fyrir að aðhaldsaðgerðir
sem gripið var til á síðari hluta árs-
ins 2001 muni skila sér að fullu á
árinu 2002. Ákvörðun hefur verið
tekin af stjórn félagsins um að ráð-
ast í byggingu og rekstur á nýju
vöruhóteli í Sundahöfn. Gengið
verður frá samningum þar að lút-
andi á næstunni. Samkvæmt
rekstraráætlun er gert ráð fyrir
hagnaði af rekstri félagsins á árinu
2002.
Aðalfundur Eimskipafélags Ís-
lands fyrir starfsárið 2001 verður
haldinn í Súlnasal Radisson SAS
Hótels Sögu kl. 14 fimmtudaginn
14. mars 2001.
Eimskip
tapaði 868
milljónum
0 1-
$!
%
&'(
5/32-
5/32-
'$ $!)
'* *"!
)
' *!
')$
#**
( *!)
'( &*(
' '$&
#+
'.'"
!
" #
" #
" #
!
-
!
Betri afkoma á seinni hluta ársins
HALLDÓR Jónsson, fiskverkandi á
Ísafirði, hefur óskað eftir því við
Fiskistofu og embætti Ríkislög-
reglustjóra að fram fari opinber
rannsókn á brottkasti á loðnu. Segir
Halldór sögur vera á kreiki um um-
talsvert brottkast um borð í loðnu-
skipunum og það hafi m.a. fengist
staðfest með sjónvarpsmyndum.
Fiskistofustjóri telur ekki tilefni til
að aðhafast frekar í málinu.
Í bréfi Halldórs til Fiskistofu-
stjóra og Ríkislögreglustjóra segir
m.a. að að undanförnu hafi gengið
sögur af umtalsverðu brottkasti afla
frá loðnuskipum. „Samkvæmt sög-
um þessum er miklu magni af
hrygningarloðnu kastað þar frá
borði á ýmsan hátt. Má þar nefna
sem dæmi að skipin hafi fyllt nætur
sínar svo mjög að ekki hafi nýst
nema hluti aflans, þrátt fyrir að þau
hafi gefið afla úr nótinni eins og
heimilt er samkvæmt lögum. Einnig
hafa heyrst sögur um að við dælingu
úr nótum skipa renni umtalsvert
magn hrygningarloðnu frá borði,“
segir ennfremur í bréfinu.
Þá segir Halldór að í kvöldfrétta-
tíma Ríkisútvarpsins sl. sunnudag
hafi verið sýndar lifandi myndir úr
veiðiferð loðnuskips þar sem glögg-
lega mátti sjá mikið af loðnu renna
frá skipinu. Hann telur að meint
brottkast varði við lög og óskar eftir
því að málið verði rannsakað og
þannig komið í veg fyrir að lögbrot
sem þessi séu stunduð við umgengni
um auðlind sem er í sameign þjóð-
arinnar.
Ekki tilefni til rannsóknar
Þórður Ásgeirsson, Fiskistofu-
stjóri, telur að ekki sé ástæða til op-
inberrar rannsóknar á brottkasti á
loðnu, enda gefi umræddar sjón-
varpsmyndir ekki tilefni til þess. All-
ir sem þekki til loðnu- og síldveiða
viti að alltaf fari eitthvað af fiski í
sjóinn án þess að það flokkist undir
brottkast. Þá komi oft fyrir að skip
fái meira í nótina en hægt sé að
koma fyrir í skipinu. Reglugerðir um
loðnu- og síldveiðar viðurkenni
þennan möguleika og í þeim sé
heimild til að gefa öðrum úr nótinni
það sem ekki kemst í skipið. Séu
ekki aðstæður til að nýta þessa
heimild sé ekkert hægt að gera
nema sleppa því sem eftir er í veið-
arfærinu.
Í yfirlýsingu sem Magnús Þór
Hafsteinsson, fréttamaður, birti á
fréttavefnum InterSeafood.com í
gær segir hann að rangt sé að
bendla umrædd myndskeið frá
loðnuveiðum, sem birt voru í Ríkis-
sjónvarpinu sl. sunnudag, við brott-
kast á fiski á Íslandsmiðum. Mynd-
irnar voru teknar um borð í
loðnuskipinu Grindvíkingi GK og
segir Magnús að öll vinnubrögð
Rúnars Björgvinssonar skipstjóra
og áhafnar hans á Grindvíkingi GK
hafi verið til mikillar fyrirmyndar. Á
myndunum hafi sést smáræði af
loðnu, sem hafði sullast niður á dekk
Grindvíkings, skolast fyrir borð á
meðan áhöfnin bjó skip sitt fyrir ferð
til löndunar. Skipið hafi verið drekk-
hlaðið, með um1.100 tonn um borð,
leiðindaveður á miðunum og þung
velta á skipinu. Skipverjar hafi unn-
ið verk sín eins og best varð á kosið
miðað við ríkjandi aðstæður.
Vill rannsókn á
brottkasti á loðnu
Morgunblaðið/Þorgeir Baldursson
Halldór vill að meint brottkast verði rannsakað af Fiskistofustjóra og Rík-
islögreglustjóra. Þannig verði komið í veg fyrir að lögbrot sem þessi séu
stunduð við umgengni um auðlind sem er í sameign þjóðarinnar.
MÓÐURFÉLAG UVS, Iceland
Genomics Corporation, hefur nú lok-
ið við hlutafjárútboð að fjárhæð um
600 m.kr. sem greiðist inn í áföngum
á árinu. Um var að ræða lokað hluta-
fjárútboð meðal fárra stórra fjár-
festa, bæði núverandi hluthafa og
nýrra. Pharmaco hf. var leiðandi að-
ili í útboðinu og er að því loknu orðið
stærsti hluthafi í félaginu með um
fjórðungs hlut.
UVS hefur jafnframt gert samn-
ing við líftæknifyrirtækið Nimble-
Gen Systems um þjónustu og hýs-
ingu á útibúi þess hérlendis í
húsakynnum UVS en NimbleGen
hefur þróað nýja aðferð við að útbúa
örflögur til erfðarannsókna. Megin-
kostir þessarar nýju tækni eru sagð-
ir þeir að framleiðsla örflagna er
sveigjanlegri, hraðvirkari og ódýrari
en hingað til hafi þekkst.
UVS lýkur 600
milljóna króna
hlutafjárútboði