Vísir - 04.06.1980, Blaðsíða 11

viauLti Miðvikudagur 4. júni 1980.
rsá imdnél í á ór ðiri ]
jlandlæg á ísiandij
i - sýkingartilfellum í ísiendingum fjðlgar ■
Guðni Alfreösson, dósent, hefur veitt Salmonellarannsóknunum
forstöðu. Vísismynd: GVA.
,,Eg held það sé óhætt aö
segja, að Salmonella-sýkillinn
sé oröinn landiægur hérlendis”,
sagði Guöni Alfreösson, dósent,
sem hefur veitt forstööu rann-
sóknum á Salmonella-sýkingu f
dýrum og umhverfi, á vegum
Liffræöisstofnunar Háskólans.
„Aukning á skráöum sýking-
artilfellum i mönnum hefur orö-
iöveruleg á siöustu árum. Fyrir
áratug voru tilfellin um 20 á ári.
Ariö ’78 rýkur talan upp i 51 og
’79 upp i 71.
Skýringu á fjölgun tilfella má
ef til vill tengja stiganda I feröa-
mannastraumnumnum, en Sal-
monella sýkingar eru mjög al-
gengar i Asiu, Afriku og S-Ev-
rópu.
Annaö hefur einnig breyst
mikiö á þessum áratug. A fyrstu
árum þessa timabils var ein
Salmonella tegund rikjandi, en
siöan hefur fjölbreytnin aukist
aö miklum mun. Þaö gæti bent
til aöflutnings frá hinum og
þessum heimshornum”.
— Hvernig lýsir Salmonella-
sjUkdómurinn sér?
„Algengast er aö fólk sýkist af
þessu meö þvi aö neyta sýkts
matar. Þaö tekur 12-48 tima þar
til einkennin koma I ljós, en þau
eru aöallega heiftarlegur niöur-
gangur meö tilheyrandi
verkjum. Þá geta veriö uppköst,
ógleöi og svimi. Þó nokkur hiti I
1-2 daga. Einkennin ganga
venjulega yfir á 3-7 dögum, en
fdlk geturboriösýkilinn i þörm-
um sér vikum saman, jafnvel
árum saman, án þess aö veröa
vart viö einkenni, og á þvi tima-
bili getur þetta fólk veriö smit-
berar.
Þessi þarmasýking er lang al-
gengust, en i einstaka tilfellum
getursýkillinn borist út I blóöiö,
og þá er máliö allt mun alvar-
lega.
Algengast er, sem fyrr segir,
aö sýkillinn berist meö matvæl-
um, en hann getur einnig borist
meö vatni. 1 einstaka tilfelli
geta menn sýkst af þvi aö um-
gangast sýkt fólk.
Þaö er mjög mikilvægt, aö
fólk sem vinnur viö aö fram-
leiöa og framreiöa matvæli sé
ekki sýkt og aö þaö gæti vel per-
sónulegs þrifnaöar”.
— Er eftirlit haft meö starfs-
fólki i matvælaiönaöinum?
„Ekki nærri nógu mikiö eftir-
lit og ekki heldur nógu skiplegt
eöa markvisst eftirlit. Þaö mál
er þó til skoöunar og umræöu.
Þaö þarf varla aö minna á, aö
Islendingar lifa á matvæla-
framleiöslu og þvi er sérstak
lega mikilvægt aö eftirlit sé
strangt.”
— Hvaö meö Salmonella-sýk-
ingu i umhverfinu?
„Viö könnuöum sérstaklega
ástandiö viö skólpútflæöin I höf-
uöborginni. Þaö er óhætt aö
segja, aö sjórinn næst þessum
Utflæöum er mjög mengaöur —
svo og strendurnar.
Viö geröum athuganir á fimm
stööum og fundust salmonella i
50-95% sýnanna. 1 þessum sýn-
um voru fjölbreytilegar teg-
undir, miklu fleiri en viö höfum
fundið I fólki til þessa. Þetta
þýöir aö Utbreiösla sýklanna er
trUlega meiri hér en menn gera
sér grein fyrir.
Þaö sem einangrast og
greinist Ur fólki, er ekki nema
brot af raunverulegum tilfell-
um. Bandarlkjamenn hafa áætl-
aö, aö þau tilfelli sem greinast
og koma á skrá, séu einhvers
staöar á bilinu 1-5% af þeim,
sem sýkst hafa. Bretar telja, aö
hlutfalliösé um 15%. Þaö er lfk-
legt, aö hlutfalliö sé einhvers
staöar á þessu bili hjá okkur.”
— Þiö hafið kannaö sýkingu á
mávum?
„Þaö kom i ljós, að verulegur
hlutur af mávastofninum, alla-
vega hér á höfuöborgarsvæöinu,
er sýktur. Þar meö getur sýkill-
inn borist um allt land með
þeim, og eru þá opin og óvarin
vatnsból afar varhugarverö. Þá
má nefna fiskmjölsverksmiöj-
ur, þarsem mávar eru gjarnan
nálægt, en salmonellasýklar
hafa fundist i mörgum verk-
smiöjum. 1 þriöja lagi má nefna
beitarlönd. Mávarsitja gjarnan
á beitarlöndunum og drita þar
eins og gengur. Þaö getur slöan
borist ofan I skepnurnar og
þannig hugsanlega i mennina
meö dýraafuröum.
Þar meö má segja, aö hring-
rásin sé fullkomnuö: Menn
sýkjast I Utlöndum, saurinn meö
Salmonella-sýklum berst Ut i sjó
meö skólpUtflæöunum, sýkja
mávana, sem geta sföan boriö
sýklana viöa.
Þá má telja liklegt, aö rottur
séu meira og minna sýktar, þó
ekki hafi veriö gerö athugun á
þvi, þarmeð útigangskettir og
mörg önnur dýr hugsanlega
lika.
— Hafiö þiö bent á einhver ráö
til Urbóta?
„Já. Viö teljum, að mávar,
sem taka æti viö skópútflæöin,
séu hvaö tiðast sýktir. Mikil-
vægasta Urbótin er þvi aö reyna
aö koma I veg fyrir aö fuglarnir
geti náö I þennan óþverra meö
þvi aö leggja leiöslurnar sem
lengst Ut og eru vist einhverjar
áætlanir um aö gera slikt, á
prjónunum. Hreinsunarstöövar
eru aö sjálfsögöu einnig góöar,
en þær eru dýrar.
Þetta gæti gjörbreytt ástand-
inu, allavega lægi óþverrinn
ekki á ströndunum.
Þá höfum viö bent á, aö
hindra þurfi mávana I aö kom-
ast aö hráefnisgeymslum fiski-
mjölsverksmiðjanna og aö
vatnsbólum”. —ATA
Blaðburðarfól
óskast:
Sólheimar
Sólheimar
Goöheimar

i----------------------------------------------1
Nauðungaruppboð
sem auglýst var í 22., 24. og 27. tbl. Lögbirtingablaðs 1980 á
Kvistalandi 19, þingl. eign Elisabetar Gunnarsdóttur fer
fram eftir kröfu Gjaldheimtunnar I Reykjavik á eigninni
sjáifri föstudag 6. júni 1980 ki. 16.30.
Borgarfógetaembættiö I Reykjavik.
Nauðungaruppboð
sem auglýst var i 22., 24. og 27. tbl. Lögbirtingablaös 1980 á
hluta i Mávahlið 28, þingl. eign Siguröar K. Jakobssonar
fer fram eftir kröfu Gjaldheimtunnar I Reykjavfk og Veö-
deildar Landsbankans á eigninni sjálfri föstudag 6. júni
1980 ki. 11.00.
Borgarfógetaembættiö I Reykjavik.
Nauðungaruppboð
sem auglýst var 1110. tbl. Lögbirtingablaös 1979 og 4. og 8.
tbl. þess 1980 á Miötúni 70, þingl. eign Einars S. Sigurjóns-
sonar o.fl. fer fram eftir kröfu Gjaldheimtunnar I Reykja-
vík á eigninni sjálfri föstudag 6. júni 1980 kl. 11.30.
Borgarfógetaembættiö I Reykjavik.
Rauðamölin -
lykílliiin að betrí
Við framleiðum útveggjasteininn, milli-
veggjaplöturnar og burðarveggjaplöturn-
ar allar úr gömlu góðu rauðamölinni. í
henni liggja yfirburðirnir. Margra ára-
tuga reynsla okkar er traustur grunnur
V að byggja á, - og möguleikarnir í hleðslu
eru ótal margir.
1/3 út og eftirstöðvar á 6 mánuðum
Byggingavörudeild
Jón Loftsson hf.
Hringbraut 121 Simi 10600
Nauðungaruppboð
sem auglýst var I 22., 24. og 27. tbl. Lögbirtingablaös 1980 á
hiuta i Hvassaieiti 36, talinni eign Más Gunnarssonar fer
fram eftir kröfu Jóns Finnssonar hrl. á eigninni sjálfri
föstudag 6. júni 1980 kl. 10.30.
Borgarfógetaembættið i Reykjavlk.
Nauðungaruppboð
sem auglýst var í 22., 24. og 27. tbl. Lögbirtingablaös 1980 á
hluta i Mjölnishoiti 14, þingl. eign Magnúsar Vigfússonar
fer fram eftir kröfu Gjaidheimtunnar i Reykjavik á eign-
inni sjálfri föstudag 6. júni 1980 kl. 14.15.
Borgarfógetaembættiö I Reykjavik.
Nauðungaruppboð
sem auglýst var i 22., 24. og 27. tbl. Lögbirtingablaös 1980 á
hluta i Keldulandi 15, taiinni eign Friðriks Stefánssonar
fer fram eftir kröfu Gjaldheimtunnar i Reykjavik á eign-
inni sjálfri föstudag 6. júni kl. 16.00.
Borgarfógetaembættiö I Reykjavik.