Vísir - 15.07.1980, Blaðsíða 16

VÍSIR
Þriöjudagur 15. júll 1980
Umsjón:
' ' Magdalena
Schram

Leikrita-
hðfundar
á Norður-
Iðndum
Dinga
örnólfur Arnason rithöfundur
var kjörinn formaöur Leikrita-
höfundasambands Noröurlanda á
fundi sambandsins fyrir nokkru.
örnólfur var kjörinn formaöur til
næstu tveggja ára og Félagi is-
lenskra leikritahöfunda var jafn-
framt faliö skrifstofuhald N.D.U.
(Nordisk Dramatikerunion til
sama tima).
Norræna leikritahöfundasam-
bandiö hefur starfaö um áratuga
skeiö og er eina alþjóölega
stéttarsamband leikritahöfunda I
heiminum. Sambandiö hefur unn-
iö drjiígt starf aö þvi aö samræma
og styrkja baráttu norrænna
leikritahöfunda fyrir bættum
starfsskilyröum. lslendingar
hafa tekiö virkan þátt i NDU
undanfarin fimm ár.
Eitt helsta baráttumál
sambandsins var lengi að losna
undan prosentukerfi höfunda-
launa og voru Islenskir höfundar
næstir á eftir Svlum I aö fá þvl
framgengt. Prósentukerfiö var
miöað viö einkarekstur leikhúsa
en meö opinberum fjárstyrkjum
hefur aögónguverö I slauknum
mæli verið niöurgreitt á
Noröurlöndum. Þótt þaö hafi
komiö almenningi og leikhUsun-
um til góöa, hefur þaö bitnaö á
leikritahöfundum.
AnnaöbaráttumálNDU eru t.d.
þýöingar leikrita af einu
Noröurlandamáli á annaö og aö
höfundar hafi sömu stööu innan
hverra Norðurlandanna sem er.
Þá hefur NDU einnig beitt sér
fyrir þvi, að leikritahöfundar hafi
sömu áhrif á stjórn leikhúsa og
leiklistarmála sem aðrar stéttir
leikhúsmanna.
Meö tilstyrk Norræna
menningarsjóösins hafa leikrita-
höfundar á Noröurlöndum átt
kost á námskeiöum og fræöslu-
ráöstefnum undanfarin ár. Skort-
ur á innlendum feröastyrkjum
hefur hins vegar hamlaö mjög
þátttöku. NDU hefur oft skipulagt
sllk námskeiö og er ráögefandi
um tilhögun framhaldsmennt-
unar. 1 ráöier aö halda námskeið
I þvl skyni hér á landi, og er þaö
nú I undirbúningi hjá Leiklistar-
nefnd Noröurlandaráös. Sveinn
Einarsson, þjóöleikhússtjóri, sem
er meölimur I Félagi Islenskra
leikritahöfunda, á sæti I norrænu
leiklistamefndinni fyrir Islands
hönd. Ms
Tilraun tll að
riúfa elnangrunlna
Tilraunaumhverfi.
Um næstu helgi hefst handa
aö Korpúlfsstööum, sam-
norrænn vinnuhópur
myndlistarmanna sem næstu
þrjár vikurnar mun vinna
sameiginlega eða hver einstakl-
ingur fyrir sig verk fyrir ráö-
stefnu og sýningu sem á
Islensku væri hægt aö gefa yfir-
skriftina „Tilraunaumhverfi
1980”. Undir þessu hugtaki fá
inni ýmis tjáningarform svo
sem gjörningar, hugmynda-
fræöileg list (concept) og láö-
verk (landscape art) sem fyrir-
hugaö er aö þátttakendur vinni I
umhverfi og landslaginu viö
Korpúlfsstaöi.
1 raun og veru höfum viö litla
hugmynd um þaö sem á sér staö
I myndlistarllfi hinna
Noröurlandanna, einhvern
veginn virðast þau vera of
fjarlæg til þess aö viö getum vel
fylgst meö þvl sem þar gerist og
hins vegar kann aö vera aö þau
séu ekki nægilega langt I burtu,
til þess aö vera spennandi og
áhugaverö I okkar augum.
A ráöstefnu sem haldin var I
Osld slöastliöinn vetur, komu
saman myndlistargagn-
rýnendur frá öllum Noröurlönd-
unum og þar var mikiö rætt um
þaö sambandsleysi sem rlkir
milli myndlistarmanna og
gagnrýnenda I þessum löndum.
Oft er slikt þekkingarleysi
afgreitt meö tómum frösum og
gengiö út frá þvl aö ekkert sé aö
gerast I myndlist viökomandi
lands. Undirrituö hefur oftar en
einu sinni veriö vitni aö þvl aö
Noröurlandabúa hefur rekið I
rogastans þegar þeir hafa látiö
til leiöast aö koma til Islands og
kynnast af eigin raun íslenskri
myndlist sem hvergi er hægt að
kynnast nema hér á landi vegna
þess aö lltiö sem ekkert hefur
verið skráö af Islenskri mynd-
listarstögu á erlendum málum
og jafnvel þó islenskar samsýn-
ingar fari um Noröurlöndin
stöku sinnum, gefa þær aldrei
heildarmynd af þeirri þróun
sem hér hefur átt sér staö. Fyrir
þremur árum var stór samsýn-
ing Islendinga sett upp I Malmö
Konsthall og þá skrifaöi lista-
gagnrýiiandi stærsta dagblaös
Suður-Svíþjóðar umsögn sem
bar yfirskriftina „List, en ekki
íslensk” og kom þar I ljós aö
viðkomandi haföi gert sér
myndlist
Hrafnhildur
Schram
skrifar
aö rjúfa þessa einangrun meö
þvl aö efna til umræddrar ráö-
stefnu og myndlistarsýningar I
tengslum viö hana.
Forsaga þessa máls er sú aö
nokkrir myndlistarmenn frá
Noröurlöndunum komu saman i
Kaupmannahöfn haustiö 1978 og
aftur aö vori 1979 og var sú
ákvöröun tekin aö freistaö yröi
aö efna til samsýningar á
Steinar, verk eftir Danann Palle Jacobsen.
alrangar hugmyndir um
Islenska myndlist sem hann
þekkti ekkert til.
Láðverk og gjörningar.
Einnig hefur lengi ver
ið rætt um aö gefa út
norrænt myndlistartlmarit meö
texta á þremur tungumálum:
finnsku, Islensku og dönsku eöa
sænsku. Útgáfa sllks rits væri
spor I rétta átt til aö gefa
myndlistarmönnum og áhuga-
fólki um myndlist tækifæri til aö
skiptast á skoöunum og hug-
myndum og hefja umræöu á
ýmsum þörfum málefnum.
Alla vega viröist vera mikill
hugur í fólki og jafn vel forvitni
til aö fá aö kynnast nánar
myndlist grannlandanna.
Næstu vikurnar veröur aö
KorpUlfsstööum gerö tilraun til
norrænni nýtlmamyndlist meö
yfirskriftinni „Experimental
Environment 1980”. Islensku
fulltrUamir I þessum vinnuhópi
voru myndlistarmennirnir RUrl
og Jón Gunnar Arnason. Var
vinnuhópurinn sammála um aö
sU grein myndlistar sem áætlað
varaösýna, væri lltiö þekkt inn-
an Noröurlandanna og þá aöeins
sem einstaklingsframtak. Síöan
var sótt um styrk til Norræna
Menningarmálasjóösins til aö
standa straum af kostnaöi viö
prentun bókar sem yröi fyrsti
liöur I samstarfinu. KorpUlfs-
staöir yröu fyrir valinu sem
fyrsti sýningarstaöur og var á
sama tima ákveöiö aö sýning
þessi feröaöist á milli
Noröurlandanna og stefnt aö þvl
aö opna hana á Sveaborg viö
Helsinki 1981. Meðal þeirra
stofnana sem lýst hafa áhuga á
aö fá sýninguna einnig á næsta.
ári eru Sonja Heine og Niels
Onstad safniö viö Osló, Lista-
safniö f Alaborg, Lousiana safn-
iö og NUtlmalistasafniö I
Stokkhólmi.
Nýlistasafn Islands er skipu-/
lagsaöili hér heima fyrir og hef2
ur þaö fyrir hönd vinnuhópsins,
boðiö um 15 Islenskum myhd-
listarmönnum aö taka þátt I
•áöstefnunni og sýningunnu auk
þeirra sem mynda fastan
kjarna og voru meö frá upphafi
viö aö skipuleggja ráöstefnuna.
Þaö er stefna starfshópsins aö
taka inn fleiri fistamenn frá þvi
landi sem sýhingin stendur i
hverju sinni,/en þá sem eru I
fasta starfskjarnanum.
Styrkur Norræna Menningar-
sjóösins mun standa straum af
efniskostnaði og framkvæmd-
um á sýningarstaðnum
(uppsetning' og gerö verkanna)
og flutningskostnaöi á verkum,
þar sem bUist er viö aö
einhverjir listamenn flytji meö
sér verk sln fullgeröi.
Fyrsta hefti sýningarritsins
gerir itarlega grein fyrir undir-
búningi og vali á verkum I máli
og myndum á 180 slöum og
undirbUningsvinnu starfshóps-
ins.
Hluti af styrk Norræna
Menningarmálasjóösins veröur
variö til aö festa á filmu sýning-
una aö KorpUlfsstööum og þau
verk sem dcki verður hægt aö
flytja á milli landa, svo sem
láöverk og gjörninga. Búist er
viö aö þátttakendur veröi milli
þrjátlu og fjörutlu (þar af 24
listamenn) frá hinum Noröur-
löndunum og um 20 Islendingar.
Von er á gagnrýnendum og
áhugafólki sem kemur hér sér-
staklega til að dokumentera
sýninguna, þar á meöal veröur
aöili frá Listaakademlunni I
Kaupmannahöfn, sem veitir
forstööu þeirri deild innan
stofnunarinnar sem nefnist
„visual communication’.’ Alla
vega veröur forvitnilegt aö
fylgjast meö framvindu
ráöstefnunnar aö Korpúlfs-
stööum næstu vikurnar svo og
heyra álit þátttakenda á þessu
nýstárlega samstarfi sem ef vel
tekst getur orði merkilegt
fordæmi og upphaf aö nánari
tengslum og betra samstarfi
milli þeirra sem aö myndlist
vinna á Noröurlöndunum.
Hrafnhildur Schram
Fínnskup songur
Finnski unglingakórinn Pudas
er í heimsókn á Islandi um þessar
mundir, nánar tiitekiö I Grinda-
vlk. Kórinn er aö endurgjalda
heimsókn barnakórs Grindavlkur
til Finnlands á s.l. ári og búa kór-
félagar, sem eru 20 unglings-
stdikur ásamt stjórnanda og far-
arst jöra, á heimilum I Grindavlk.
Kórinn hefur sungið á vinnu-
stöðum og stofnunum og herma
fréttir frá Grindavik, að söngur
Finnanna hafi sett mikinn svip á
bæinn.
Og fleiri munu njóta góðs af
finnskri sönggleöi þvi kórinn mun
syngja víöa um landiö. Eftir-
farandi söngskemmtanir hafa
veriö ákveönar:
15. jUlII Grindavlk i „Kvennó” kl.
17 og 21.
16. jUlI I Keflavlkurkirkju kl. 21.
19. jUli I Norræna húsinu kl. 16, á
Selfossi kl. 21.
20. jUlI Félagsheimilinu Þorláks-
höfn kl. 21.
21. jUlI Akranesi kl. 21.
22. jUli Siglufiröi.
23. jUlí Dalvfk.
14. jUH Skjólbrekku, Mývatns-
sveit.
26. jUH Iþróttahöllinni Akuréyri.
27. jUli Blönduóskirkju.
Kórinn syngur einnig á Utihátfð
bindindismanna 26. og 27. júli.
UndirbUning hefur Eyjólfur
Olafeson séö um, en hann er
skólastjóri Tónlistarskólans I
Grindavik.
Ms